Kiều hối là nguồn lực tài chính quan trọng, có tác động thúc đẩy và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế nếu TP HCM khai thác và định hướng kiều bào sử dụng hiệu quả

Đề án Chính sách phát huy hiệu quả nguồn lực kiều hối trên địa bàn TP HCM từ nay đến năm 2030 đã chính thức được UBND TP HCM ban hành và triển khai từ tháng 10-2024. Đề án nêu các chính sách để thu hút và phát huy nguồn lực kiều hối, như định hướng nguồn kiều hối tham gia thị trường tài chính (chứng khoán, cổ phiếu...) hình thành kênh dẫn vốn từ người nhận kiều hối với mục đích tiết kiệm đến người kinh doanh. Hỗ trợ chuyển vốn từ người không có cơ hội đầu tư sinh lợi đến những người có cơ hội đầu tư sinh lợi.

Hướng dòng vốn vào sản xuất, đầu tư

Đề án cũng định hướng huy động nguồn kiều hối vào kế hoạch cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước, bán các tài sản công…; kết nối các tổ chức tài chính, công ty kiều hối nhằm đa dạng hình thức chuyển tiền tại các thị trường tiềm năng lớn, các nước có đông người Việt Nam lao động, sinh sống, kết hợp mở rộng dịch vụ, tạo điều kiện thuận lợi để người Việt Nam ở nước ngoài chuyển kiều hối về Việt Nam.

TP HCM cũng sẽ hình thành các quỹ kiều hối bất động sản, quỹ kiều hối hỗ trợ sản xuất nhỏ và vừa, quỹ đầu tư người Việt Nam ở nước ngoài... để hỗ trợ các nhà đầu tư người Việt từ nước ngoài quay về lập nghiệp, kinh doanh trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về khuyến khích kiều hối.

TP HCM đã có những định hướng rõ ràng trong việc thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn lực kiều hối vào phát triển kinh tế. Ảnh: THÁI PHƯƠNG

Theo bà Vũ Thị Huỳnh Mai, Chủ nhiệm Ủy ban Về người Việt Nam ở nước ngoài TP HCM, lượng kiều hối chuyển về tăng trưởng tốt đã góp phần bảo đảm quan hệ cung - cầu ngoại tệ, hỗ trợ hiệu quả cho chính sách tiền tệ, tỉ giá. Vì thế, để phát huy tối đa nguồn lực từ kiều hối, Ủy ban Về người Việt Nam ở nước ngoài TP HCM sẽ triển khai xây dựng hệ thống dữ liệu về người Việt Nam ở nước ngoài hỗ trợ xuất khẩu hàng hóa, đồng thời đề xuất phát hành trái phiếu để thu hút kiều hối đầu tư vào hạ tầng.

Công ty Đầu tư Tài chính nhà nước TP HCM đã đề xuất phát hành trái phiếu thành phố, thu hút nguồn kiều hối tham gia xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật - xã hội - kinh tế...và bảo toàn vốn cho người mua trái phiếu kiều hối... "Giải pháp định hướng nguồn lực kiều hối phát triển kinh tế - xã hội là dịch chuyển vào thị trường chứng khoán, trái phiếu, sản xuất - kinh doanh, dịch vụ và bất động sản. Từ đó, góp phần trực tiếp vào việc mở rộng đầu tư, tạo việc làm và tăng nguồn thu cho ngân sách" - bà Mai cho biết.

Tuy vậy, một số chuyên gia tài chính và kiều bào khuyến nghị TP HCM cần phổ biến rộng rãi để kiều bào thấy được lợi ích cao nhất là hình thức đầu tư, kinh doanh hơn là tiết kiệm và sử dụng kiều hối vào mục đích cá nhân.

Kết nối kiều bào với cơ hội kinh doanh

Để thu hút thêm lượng kiều hối nhằm phục vụ nhu cầu phát triển đất nước, đại diện các đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc cho biết kiều bào ở các nước mong muốn đóng góp cho đất nước ngày càng tăng. Thế nên, TP HCM có thể đào tạo nhân lực, tích cực phối hợp các đại sứ quán đưa lao động đến làm việc ở nước ngoài nhằm thêm nguồn cung ngoại tệ, đồng thời thông tin kịp thời lợi ích của chính sách thu hút kiều hối tới kiều bào.

Ở góc độ trung gian, ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP HCM, cho hay ngành ngân hàng thành phố sẽ tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ chi trả kiều hối, làm tốt công tác tư vấn, truyền thông để người thụ hưởng kiều hối có nhiều sự lựa chọn như: chi tiêu phục vụ đời sống, đưa vào sản xuất - kinh doanh, gửi tiết kiệm hoặc đầu tư trái phiếu…

Trong khi đó, ông Trịnh Hoài Nam, Giám đốc Công ty Kiều hối Vietcombank (VCBR), kiến nghị nới rộng chính sách thu hút kiều hối. Theo đó, nhà nước có thể cho phép người Việt đang ở nước ngoài mở tài khoản ngân hàng tại Việt Nam, để gửi tiết kiệm bằng ngoại tệ hoặc VNĐ và được chuyển gốc và lãi về nước sở tại. "Mặt khác, nhà nước cần mở thêm kênh chuyển USD từ một tổ chức ở nước ngoài đến người ở Việt Nam. Cụ thể, một công ty Mỹ có thể chuyển USD về cho các cá nhân ở Việt Nam đang làm việc cho công ty đó. Số lượng ngoại tệ này không nhỏ vì số người ở Việt Nam nhận lương từ nước ngoài khá lớn và sẽ tăng thêm trong thời gian tới" - ông Nam đề xuất.

Đặc biệt, TS Lê Thị Thanh Nhàn, giảng viên Đại học Quốc gia Úc, đề xuất TP HCM cần khuyến khích Việt kiều đầu tư kinh doanh, xây dựng các chương trình đầu tư xã hội, kết nối kiều bào với các cơ hội kinh doanh trong nước... nhằm phát huy cao nhất nguồn lực kiều hối.

Theo bà Nhàn, TP HCM có thể phát hành trái phiếu thời hạn 5-10 năm dành riêng cho từng dự án cụ thể, gắn liền với năng lực, trách nhiệm của đơn vị trực tiếp huy động vốn và trả nợ. Chính sách ưu đãi là trong năm đầu tiên có thể miễn hoặc ưu đãi thuế để thu hút kiều bào tham gia đầu tư từ xa. Kết hợp với các ngân hàng cung cấp lãi suất cho kiều hối được lưu giữ trong tài khoản từ 1 - 6 tháng, nhằm thúc đẩy việc đưa kiều hối vào các hoạt động sản xuất, góp phần phát triển kinh tế - xã hội. "TP HCM cũng cần mở rộng quyền đầu tư để kiều bào tham gia nhiều hơn vào việc phát triển kinh tế như Ấn Độ từng áp dụng. Cụ thể, cho phép kiều bào hưởng quyền lợi gần như người dân trong nước, bao gồm đầu tư bất động sản và các dự án kinh doanh; giảm thuế đất trong thời gian đầu tư, đặc biệt là các dự án phục vụ lợi ích cộng đồng hoặc phát triển đô thị thông minh…" - bà Nhàn nói. 

TP HCM chiếm 38%-50% kiều hối của cả nước

Theo số liệu thống kê, Việt Nam hiện có hơn 5,3 triệu người ở nước ngoài, trong đó khoảng 2,3 triệu người có liên hệ với TP HCM. Do vậy, kiều hối chuyển về thành phố này luôn chiếm 38%-50% tổng số kiều hối của cả nước.

Nếu năm 2019, TP HCM thu hút kiều hối chỉ khoảng 5,6 tỉ USD thì đến năm 2023 lên tới 9,4 tỉ USD. Riêng 9 tháng đầu năm 2024, lượng kiều hối chuyển về TP HCM đạt gần 7,4 tỉ USD, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm trước.

Thy Thơ-Link gốc