Số liệu do Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản công bố cho thấy, tiền lương thực tế trong tháng 8/2025 đã giảm 1,4% so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu tháng thứ 8 liên tiếp sụt giảm.
Người dân di chuyển trên đường phố tại Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: Kyodo/ TTXVN
Nguyên nhân chính là tình trạng giá cả tăng nhanh hơn tốc độ tăng lương danh nghĩa vẫn đang tiếp diễn.
Theo phóng viên TTVN tại Tokyo, trong lĩnh vực thực phẩm, các đợt tăng giá phản ánh chi phí nhân công ngày càng nhiều, khiến việc tăng lương trước đây lại trở thành một yếu tố thúc đẩy lạm phát cao, dẫn đến tiền lương thực tế khó có thể bù đắp lại.
Theo Khảo sát thống kê lao động hàng tháng dành cho cơ sở kinh doanh có từ 5 nhân viên trở lên, tổng tiền lương danh nghĩa trung bình trên mỗi người lao động là 300.517 yen/tháng (khoảng 1.970 USD/tháng), tăng 1,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, tiền lương cơ bản (lương định kỳ) là 268.202 yen, tăng 2,1%.
Trong khi đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI), được sử dụng để tính tiền lương thực tế (loại trừ phần tính theo giá thuê nhà tự sở hữu) tăng 3,1%. Mặc dù mức tăng này thấp hơn 0,5 điểm phần trăm so với tháng trước, nhưng đã vượt 3,0% trong 10 tháng liên tiếp.
Đáng chú ý, nhóm “sản phẩm công nghiệp thực phẩm”, bao gồm các loại thực phẩm chế biến như bánh mì và thực phẩm đông lạnh, tăng 6,5%. Từ tháng 10/2024 đến nay, mức tăng của nhóm này đã liên tục mở rộng trong 11 tháng liên tiếp.
Nguyên nhân chủ yếu là chi phí nhân công từ các đợt tăng lương trước đây đã bắt đầu được chuyển vào giá thực phẩm. Theo khảo sát của Teikoku Databank đối với các nhà sản xuất thực phẩm lớn về nguyên nhân tăng giá, trong năm 2025, “chi phí nhân công” chiếm 50,2%, gần gấp đôi mức 26,5% của năm 2024, trong khi con số này của năm 2023 chỉ là 9,1%.
Cùng với đó, chi phí nguyên liệu (96,1%) và chi phí logistics (78,8%) vẫn duy trì ở mức cao, còn ảnh hưởng của đồng yen yếu đã giảm xuống còn 12,4%, tức chỉ bằng một nửa so với năm 2024. Điều này cho thấy nguyên nhân tăng giá hiện nay chủ yếu đến từ chi phí trong nước.
Đại diện của Teikoku Databank, ông Daisuke Iijima nhận định: “Chi phí tăng do các đợt tăng lương từ năm ngoái đang dần được phản ánh vào giá hàng hóa. Việc tăng giá với lý do chi phí nhân công hiện được xã hội chấp nhận hơn, và xu hướng chuyển chi phí lao động vào giá bán có thể sẽ còn tiếp tục trong thời gian tới”.
Việc chuyển giá này giúp các doanh nghiệp cải thiện lợi nhuận, được xem là tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, để tiền lương thực tế chuyển sang mức tăng trưởng dương, việc nâng cao năng suất và thực hiện các đợt tăng lương mạnh mẽ hơn nữa sẽ là yếu tố quyết định.
Ngoài ra, kể từ tháng 3 năm nay, Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi đã áp dụng phương pháp mới trong việc tính tiền lương thực tế, sử dụng chỉ số giá tiêu dùng tổng hợp. Theo cách tính mới, tiền lương thực tế tháng 8 giảm 1,2%, tức mức giảm đã thu hẹp 0,2 điểm phần trăm so với phương pháp cũ.
Phạm Tuân-Link gốc