Cuộc chiến thương mại leo thang với Trung Quốc khiến kim ngạch xuất khẩu đậu tương Mỹ sụt giảm hơn 50%, giá rơi mạnh, đẩy hàng nghìn nông dân vào nguy cơ thua lỗ, phá sản.
.jpg)
Nông dân thu hoạch ngô và đậu tương trên cánh đồng ở Bird-in-Hand, bang Pennsylvania, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Tại vùng nông thôn Maryland của Mỹ, vụ thu hoạch đậu tương đang diễn ra. Thế nhưng, trái ngược với hình ảnh một mùa màng hứa hẹn, viễn cảnh thu nhập của hàng nghìn nông dân trên khắp nước Mỹ lại đang bị phủ bóng bới cuộc chiến thương mại leo thang với Trung Quốc, vốn từng là khách hàng mua đậu tương lớn nhất của Mỹ.
Cuộc đối đầu thương mại do Tổng thống Donald Trump khởi xướng đã khiến Trung Quốc, khách hàng từng thu mua hơn một nửa trong tổng kim ngạch xuất khẩu đậu tương trị giá 24,5 tỷ USD của Mỹ vào năm 2024, đột ngột ngừng các đơn đặt hàng mới. Kim ngạch xuát khẩu đậu tương của Mỹ sang Trung Quốc đã giảm hơn 50% trong năm nay. Hậu quả tức thì là giá đậu tương lao dốc, và hiện đã giảm khoảng 40% so với ba năm trước.
Chủ tịch Hiệp hội Đậu tương Mỹ (ASA), ông Caleb Ragland, cho biết họ từng hy vọng các cuộc đàm phán cấp cao giữa hai nước sẽ khôi phục hoạt động xuất khẩu. Thế nhưng, lời đe dọa mới nhất của ông Trump về việc áp thêm mức thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc đã dập tắt hy vọng đó. Ông cho biết những diễn biến này gây thất vọng sâu sắc vào thời điểm nông dân trồng đậu tương đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng tài chính ngày càng trầm trọng.
Không chỉ mất đi thị trường lớn nhất, nông dân Mỹ còn đang mất dần lợi thế cạnh tranh. Khi Mỹ áp thuế, Trung Quốc đã đáp trả bằng cách nâng mức thuế đối với đậu tương Mỹ lên 20%. Điều này, theo ASA, khiến sản phẩm của Mỹ "đắt hơn một cách vô lý" so với các đối thủ từ Nam Mỹ như Argentina, quốc gia vừa đình chỉ thuế xuất khẩu để thu hút thêm khách hàng Trung Quốc.
Trước tình hình khó khăn của nông dân, Tổng thống Trump đã cam kết sẽ dùng doanh thu từ thuế quan để hỗ trợ, nhưng chi tiết vẫn chưa được công bố. Nông dân Travis Hutchison ở Maryland cho biết đối với họ, các gói cứu trợ của chính phủ chỉ là một "giải pháp chắp vá", điều họ cần là sự ổn định lâu dài. Ông chia sẻ: "Chúng tôi làm nông nghiệp để hướng tới tương lai lâu dài", và việc có một đối tác thương mại đáng tin cậy quan trọng hơn nhiều so với các khoản hỗ trợ tạm thời.
Thời gian đang cạn dần. Nông dân David Burrier ở Union Bridge, Maryland, cho biết giai đoạn Trung Quốc mua đậu tương của Mỹ thường chỉ kéo dài từ tháng 10 đến tháng 1. "Năm nay sẽ là một năm vô cùng khó khăn," ông Burrier nói và ước tính khoảng 40% diện tích canh tác của họ có thể chỉ hòa vốn hoặc thua lỗ. Ông cảnh báo rằng nếu Trung Quốc ngừng mua đậu tương vĩnh viễn, đó sẽ là một "thảm họa thực sự".
Tình hình hiện nay được đánh giá là còn tồi tệ hơn cả cuộc chiến thương mại năm 2018 giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Nhà kinh tế trưởng của ASA, Scott Gerlt, giải thích rằng nông dân đang bước vào cuộc chiến thương mại lần này với áp lực tài chính lớn hơn nhiều. Doanh thu từ cây trồng sụt giảm, trong khi chi phí cho mọi thứ, từ phân bón đến thiết bị, đều tăng vọt do chính các mức thuế quan của ông Trump.
Hệ quả tất yếu là số vụ phá sản của các trang trại ở Mỹ trong năm nay đã tăng vọt khoảng 50% so với năm 2024, theo số liệu từ giáo sư Chad Hart của Đại học bang Iowa.
Link gốc