Mới đây, COSCO - tập đoàn vận tải biển nhà nước của Trung Quốc đã khai trương một tuyến vận tải trực tiếp nối Batam (Indonesia) với tỉnh Hải Nam, Trung Quốc. Theo truyền thông Trung Quốc, tuyến hàng hải này vừa mở rộng ảnh hưởng khu vực của Bắc Kinh, vừa là bước đi chiến lược nhằm giảm sự phụ thuộc vào các tuyến đường biển do Mỹ chi phối.
Củng cố quan hệ với Indonesia
Ở cấp độ song phương, tuyến hàng hải Batam - Hải Nam củng cố quan hệ đối tác giữa Trung Quốc và Indonesia. Hai nước đang kỷ niệm 75 năm quan hệ ngoại giao trong năm nay.
Tính đến năm 2024, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Indonesia trong 12 năm liên tiếp. Năm ngoái, thương mại song phương đạt 147,8 tỷ USD, tăng 6,1% so với năm trước. Trung Quốc cũng là đối tác và nhà đầu tư lớn trong các ngành chiến lược tại Indonesia, như khai khoáng, xe điện và cơ sở hạ tầng.
Tuyến đường Batam-Hải Nam mở rộng mạng lưới hàng hải toàn cầu của COSCO - trải dài từ châu Á, châu Phi, châu Đại Dương đến châu Âu. Tuyến đường sẽ tạo ra một tuyến vận hàng hải ngắn hơn nối Đông Nam Á, Trung Quốc và châu Mỹ. (Ảnh: Reuters).
Indonesia, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, đã tham gia Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) từ năm 2017.
Tuyến đường vận tải trực tiếp Batam - Hải Nam mang lại lợi ích kinh tế và chiến lược đáng kể cho cả Indonesia và Trung Quốc.
Từng là một đảo đánh cá, Batam trở thành một trong những khu công nghiệp đầu tiên của Indonesia và là khu thương mại tự do vào năm 2009.
Việc kết nối Batam với cảng thương mại tự do của Hải Nam rút ngắn thời gian vận chuyển, giảm chi phí logistics và tăng cường khả năng cạnh tranh tại thị trường Trung Quốc.
Tuyến đường mới cũng mang đến cho các nhà xuất khẩu Indonesia khả năng tiếp cận thị trường Bắc Mỹ và Nam Mỹ nhanh hơn và rẻ hơn, từ đó giảm sự phụ thuộc truyền thống vào trung tâm hàng hải Singapore.
Cảng Dương Phố, một cảng nước sâu ở Hải Nam, Trung Quốc. (Ảnh: Getty Images).
Điều này nâng cao vai trò của Indonesia trong dòng chảy thương mại khu vực, đồng thời củng cố Batam như một điểm đến quan trọng cho đầu tư trực tiếp nước ngoài và trung tâm hàng hóa mới nổi.
Trung Quốc mở rộng tầm ảnh hưởng
Đối với Bắc Kinh, tuyến đường cũng mang lại nhiều lợi ích. Ngoài việc thúc đẩy phát triển tỉnh Hải Nam - một cảng thương mại tự do và trung tâm logistics, sáng kiến này còn phục vụ nhiều mục tiêu trong nước và quốc tế.
Ở trong nước, nó cung cấp đầu ra cho các ngành công nghiệp đang dư thừa công suất (như năng lượng mặt trời) bằng cách xuất khẩu hàng tồn dư hiệu quả đến nhiều thị trường hơn.
Còn ở phạm vi quốc tế, tuyến Batam - Hải Nam thể hiện nỗ lực của Bắc Kinh trong việc mở rộng thương mại, tích hợp chuỗi cung ứng với Đông Nam Á và gia tăng hiện diện khu vực, đồng thời củng cố ảnh hưởng của Sáng kiến Vành đai và Con đường.
Hành lang Batam - Hải Nam mới có thể giúp đa dạng hóa các tuyến thương mại, tăng cường khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng và giảm sự phụ thuộc vào các tuyến đường hàng hải do Mỹ kiểm soát.
Tuyến vận tải này cũng giải quyết “bài toán Malacca” của Trung Quốc. Khoảng 2/3 thương mại hàng hải của Trung Quốc đi qua eo biển Malacca - eo biển dễ bị gián đoạn trong thời kỳ khủng hoảng hoặc căng thẳng địa chính trị.
Trung Quốc muốn bớt phụ thuộc vào Malacca - eo biển dễ bị gián đoạn trong thời kỳ khủng hoảng hoặc căng thẳng địa chính trị. (Ảnh: Getty Images).
Dù có nhiều tiềm năng, nhưng tuyến đường Batam-Hải Nam cũng phải đối mặt với nhiều rào cản. Bên cạnh các quan ngại về địa chính trị và địa kinh tế, hạ tầng cũng là một hạn chế.
Mặc dù công suất cảng Batam đã tăng, nhưng vẫn còn kém xa Singapore về quy mô, tự động hóa và kết nối. Singapore hiện vẫn là trung tâm trung chuyển lớn nhất thế giới.
Cảng Tuas Mega Port đang triển khai của Singapore dự kiến trở thành cảng lớn nhất và tự động hóa hoàn toàn đầu tiên trên thế giới - có thể xử lý tới 65 triệu container 20 feet mỗi năm.
Do đó, nếu cảng Batam không nâng cấp đáng kể cơ sở hạ tầng và hệ thống kỹ thuật số, sẽ khó cạnh tranh được so với Singapore.
Bên cạnh đó, các yếu tố pháp lý và thể chế cũng là rào cản. Các thủ tục hải quan không nhất quán, thường xuyên thay đổi và phức tạp có thể làm chậm vận chuyển hàng hóa qua các khu vực.
Theo ThinkChina
Link gốc