Với nhiều người, vàng vẫn là kênh trú ẩn an toàn nhất giữa thời bão giá và biến động kinh tế. Nhưng đằng sau ánh sáng lấp lánh ấy, không ít nhà đầu tư cá nhân lại trải qua những nỗi lo, cho thấy tích sản vàng có thể là một chiến lược phòng thủ nhưng không dành cho những ai thiếu kỷ luật, thiếu kiên nhẫn và thiếu hiểu biết về chính mình.
Lãi lớn với vàng nhưng vẫn chưa yên tâm
Nhiều người vẫn tin rằng vàng là kênh trú ẩn an toàn nhất. Thế nhưng, với không ít người, hành trình tích sản vàng lại là chuỗi ngày dài lo lắng.
Câu chuyện của chị Bảo Hiền (39 tuổi, Hà Nội), khi giá vàng ở mức 75 triệu đồng/lượng, chị đã rút toàn bộ sổ tiết kiệm để mua 10 lượng vàng, tin rằng đây là cách giữ tiền an toàn hơn gửi ngân hàng. Hai năm sau, khi giá vàng vượt 150 triệu đồng/lượng, khoản đầu tư của chị đã tăng gấp đôi.
Nhưng đi cùng niềm vui lại là nỗi bất an kéo đến. “Ngày nào tôi cũng mở điện thoại xem giá. Thấy tăng thì mừng, thấy giảm lại lo. Dù biết mình đang lời, nhưng cảm giác lo lắng chưa bao giờ hết. Tôi không dám bán mà giữ thì cũng chẳng yên lòng vì nỗi lo mất trộm. Có lẽ tôi sẽ tìm hiểu dịch vụ giữ hộ vàng của ngân hàng dù phải trả phí, nhưng đổi lại là sự an tâm. Cũng có thể tôi sẽ bán bớt, chốt lời một phần, vì sau chu kỳ tăng dài như thế này, ai biết được liệu vàng còn đi tiếp hay sẽ quay đầu?” chị Hiền kể.
Nhiều người Việt từng coi vàng là “bảo bối giữ của” cũng rơi vào tâm lý tương tự. Ông Minh Thắng ở Hải Phòng, sau khi bán đất và đổi sang vàng vì sợ đất khó thanh khoản, tiền mất giá, lại lo không biết cất đâu cho an toàn. Gửi ngân hàng thì sợ lộ thông tin, giữ ở nhà lại sợ trộm. Mua vàng thì yên tâm giữ được tiền mà cuối cùng lại thấy lo cho sự an toàn tài sản và gia đình” ông Thắng nói.
Ở TP.HCM, anh Quang Tấn, 33 tuổi, từng gom 5 lượng vàng đúng lúc giá lên cao. Vài tuần sau, vàng rớt 4 – 5 triệu đồng mỗi lượng. Bán thì sợ lỗ, giữ thì sợ rớt nữa. Đây là một cảm giác mắc kẹt thật sự.
Với bà Hiền Lựu ở Quảng Ninh thì nỗi lo đơn giản hơn nhưng cũng không kém phần thực tế. Chuẩn bị mua vàng làm quà cưới cho con, bà liên tục theo dõi bảng giá.
“Hôm trước hỏi tiệm 82 triệu, hôm sau đã 84. Mua sớm thì lo đắt, chờ thì sợ tăng tiếp,” bà Lựu cười kể lại sự bối rối của mình.
Những câu chuyện ấy cho thấy, vàng không chỉ là tài sản mà còn là phép thử của tâm lý. Nhiều người giữ vàng không sợ mất tiền, mà sợ mất bình yên. Khi giá tăng, họ lo lắng không biết đã đến đỉnh chưa; khi giá giảm, họ lại hoang mang vì sợ mình mua sai thời điểm. Cơn sốt vàng, theo cách nào đó, không chỉ đo độ nóng của thị trường mà còn đo sức chịu đựng của người nắm giữ.
Ngừng mua vàng theo cơn sốt, bắt đầu tích sản vàng
Anh Hoàng Phương - một nhà đầu tư cá nhân ở Hà Nội chia sẻ: “Ngày trước, tôi nghĩ mua vàng nghĩa là thấy giá hạ thì mua, thấy tăng thì bán. Nhưng sau ba năm, tôi nhận ra mua vàng không khó, giữ vàng đúng cách mới khó. Phần lớn mọi người không thực sự tích sản vàng, mà chỉ đang “đánh cược với giá vàng”.
Anh Phương kể, có thời điểm trong tay 200 triệu đồng, anh định mua vàng miếng SJC cho chắc. Nhưng khi thấy giá trong nước cao hơn giá thế giới tới 15 triệu đồng mỗi lượng, anh chuyển sang mua vàng nhẫn trơn 24K – loại sát giá quốc tế, dễ mua, dễ bán. Lý do đơn giản: “Vàng miếng là thương hiệu quốc gia, bị giới hạn sản xuất nên luôn đắt hơn. Còn nhẫn trơn là vàng thật đúng nghĩa – không thương hiệu, không chênh lệch quá cao.”
Thay vì dồn tiền một lần, anh Phương chọn cách mỗi tháng dành 5 – 10% thu nhập để mua vài phân hoặc một chỉ, mua đều đặn bất kể giá lên hay xuống. Sau một năm, anh tích được 5 – 7 chỉ như một “quỹ dự phòng vàng” cho tương lai. Cách làm này giúp anh không còn nặng nề chuyện “chờ giá rẻ”, bởi chờ vàng giảm sâu cũng như chờ cà phê quay lại 25 nghìn một ký – rất khó.
Giữ vàng, với anh Phương, không phải để làm giàu nhanh mà là để giữ giá trị chậm mà chắc. Trong giai đoạn lạm phát hay khủng hoảng, vàng trở thành “bức tường chắn” giúp anh yên tâm giữa biến động.
Đa dạng hóa danh mục để có dòng tiền ổn định
Ông Lâm Anh Tuấn – chuyên gia tư vấn tài chính cá nhân, sáng lập Financial Planner - nhắc lại một thực tế: rất nhiều người mua vàng không phải để đầu tư, mà để trấn an chính mình. Vàng chỉ thật sự an toàn khi người mua hiểu rõ bản chất của nó.
“Vấn đề lớn nhất của người tích sản vàng là họ nghĩ vàng mang lại sự yên tâm, nhưng lại quên rằng vàng không sinh ra dòng tiền. Nó chỉ nằm đó, tăng hay giảm hoàn toàn phụ thuộc vào thị trường,” ông nói.
Ông Tuấn cho biết, trên thị trường, có người kiên trì mua đều đặn từng chút một, tích tiểu thành đại nhờ kỷ luật. Nhưng cũng có người ôm vàng đúng đỉnh, chỉ sau vài tuần đã bay mất hàng trăm triệu. Nhiều người khác không giữ nổi kiên nhẫn, bán non để chuyển sang chứng khoán hay tiền số, cuối cùng mất cả vàng lẫn niềm tin.
“Mất tiền đã đau, nhưng mất niềm tin vào chính mình còn đau hơn,” ông Tuấn nói.
Theo chuyên gia này, vàng không phải kênh làm giàu nhanh, mà là công cụ bảo vệ giá trị tài sản. Vì vậy, người mua cần xác định rõ mục tiêu và giới hạn của mình. Nếu vàng chiếm quá nhiều trong tổng tài sản, rủi ro tâm lý sẽ càng lớn.
Ông Tuấn khuyên nhà đầu tư chỉ nên dành một phần nhỏ, khoảng 10–20% tổng tài sản cho vàng, và xem đó như lớp “áo giáp” phòng thủ thay vì kênh sinh lời chính.
Quan trọng hơn, người nắm giữ vàng cần có kịch bản ứng phó rõ ràng. “Nếu giá vàng rớt 30%, bạn có còn đủ bình tĩnh để chờ? Nếu không, thì vàng không dành cho bạn,” ông nói. Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào vàng, nên đa dạng hóa danh mục với tiền gửi, trái phiếu, cổ phiếu dài hạn để có dòng tiền đều đặn và ổn định hơn.
Ông Tuấn mô phỏng ba kịch bản đầu tư: mua vàng đều đặn mỗi tháng, mua một lần ở đỉnh và mua rồi phá kỷ luật. Kết quả cho thấy, không phải người mua nhiều nhất thắng, mà là người giữ kỷ luật nhất thắng.
“Đa phần thất bại không đến từ việc chọn sai kênh, mà đến từ việc không giữ nổi kỷ luật. Lợi nhuận lớn nhất không nằm ở vàng, mà nằm ở sự tỉnh táo của mỗi người”, Ông Tuấn nói.
Link gốc