Trong nhiều năm làm cố vấn tài chính cá nhân, ông Đào Ngọc Cường – chuyên gia trong lĩnh vực quản lý dòng tiền và đầu tư nhận ra một sự thật khiến nhiều người Việt phải giật mình: nghèo vì chỉ biết sử dụng một tài khoản duy nhất.
Một báo cáo mới nhất của Sun Life Asia tại Việt Nam cho thấy hơn 54% người tham gia khảo sát không lập kế hoạch tài chính cho tương lai kéo dài hơn một năm. Trong khi đó, gần 48% cho biết chính cảm xúc và trực giác chứ không phải kế hoạch chi phối quyết định chi tiêu của họ. Thực trạng này phản ánh bức tranh tài chính cá nhân của nhiều người trẻ: dù mức thu nhập đã có phần ổn định, nhưng thiếu sự phân bổ rõ ràng và chủ động cho dòng tiền.
Ông Đào Ngọc Cường, chuyên gia tài chính cá nhân nêu tình trạng phổ biến: mỗi tháng lương vừa về tài khoản, người trẻ liền chi cho tiền nhà trọ, cà phê sáng, những chuyến đi cuối tuần hay vài đôi giày mới. Khi nhìn lại, số dư còn lại gần như bằng không. Bạn nghĩ mình đang quản lý tiền, nhưng thực tế bạn chỉ tiêu từ một tài khoản duy nhất: Đó là tài khoản chi tiêu.
Khác với phần lớn người lao động, những người giàu luôn vận hành đồng thời năm tài khoản tài chính, tạo ra một hệ thống dòng tiền bền vững và kiểm soát rủi ro. Theo ông Cường, cơ cấu này gồm:
Tài khoản Thu nhập: Nơi lương, thưởng và các nguồn thu nhập khác chảy vào. Đây là điểm xuất phát để phân bổ dòng tiền.
Tài khoản Đầu tư: Dành cho những khoản tiền “làm việc thay bạn”, từ quỹ trái phiếu, cổ phiếu dài hạn đến các kênh sinh lời bền vững khác.
Tài khoản Tiết kiệm: Quỹ khẩn cấp đủ chi trả 3–6 tháng, giúp bạn không gục ngã trước biến cố bất ngờ.
Tài khoản Nợ: Kiểm soát các khoản vay, trả lãi đúng hạn và tránh vòng xoáy lãi kép ăn mòn tương lai.
Tài khoản Chi tiêu: Dành cho nhu cầu thường nhật, nhưng luôn trong phạm vi kiểm soát, không chi vượt khả năng.
“Khác biệt không nằm ở mức lương, mà ở số tài khoản bạn đang sử dụng,” ông Cường nhận định.
Ông Cường dẫn chứng một trường hợp dễ hình dung: với mức lương 15 triệu đồng/tháng, nếu tiêu hết, sau một năm bạn sẽ không còn đồng dư nào. Tuy nhiên, nếu chỉ 20% (tương đương 3 triệu đồng) được tự động chuyển vào tài khoản Đầu tư, sau 10 năm, con số có thể vượt 500 triệu nhờ lãi kép.
Thực tế chứng minh hiệu quả của đầu tư dài hạn: VN-Index trong 20 năm qua dù nhiều biến động, vẫn đạt lợi nhuận bình quân 12–14%/năm. Trong khi đó, lạm phát tại Việt Nam trung bình 3–4%/năm. Điều này đồng nghĩa rằng gửi ngân hàng với lãi suất 5%/năm thực chất chỉ mang lại lợi nhuận thực khoảng 1–2%. Một ly cà phê latte năm 2018 giá 45.000 đồng nay đã lên hơn 65.000 đồng, minh chứng rõ rệt cho đồng tiền mất giá theo thời gian.
Ông Cường nhận xét: “Một tài khoản khiến bạn luôn trong trạng thái ‘vừa đủ’. Năm tài khoản tạo ra hệ thống dòng tiền bền vững, giúp bạn không chỉ giữ được tiền mà còn gia tăng giá trị tài sản.”
Theo các chuyên gia, cách đơn giản để triển khai theo mô hình 5 tài khoản này là phân bổ tự động ngay khi nhận lương. Cụ thể:
20% vào tài khoản Đầu tư: Giúp tiền sinh lời dài hạn, tạo nguồn thu thụ động.
15% vào tài khoản Tiết kiệm: Dự phòng khẩn cấp, giảm rủi ro tài chính cá nhân.
10% cho tài khoản Nợ (nếu có): Trả nợ đúng hạn, tránh bị lãi suất “ăn mòn” tương lai.
40% cho tài khoản Chi tiêu: Dành cho nhu cầu thường ngày, vẫn đảm bảo kiểm soát.
15% cho tài khoản Phát triển bản thân: Đầu tư vào kỹ năng, ngoại ngữ, sách – loại tài sản không bao giờ mất giá.
“Sau một năm, bạn sẽ thấy không chỉ tiền tăng lên mà cả sự tự do trong tâm trí. Khi mỗi đồng tiền có ‘nhiệm vụ riêng’, bạn không còn cảm giác thiếu thốn hay hoang mang về tài chính,” ông Cường chia sẻ.
Không chỉ tiết kiệm mà là tư duy quản lý dòng tiền
Điểm mấu chốt, theo các chuyên gia, không nằm ở số lương hay khả năng kiếm tiền, mà ở tư duy và cách quản lý dòng tiền. Người giàu tạo ra nhiều “dòng chảy” khác nhau, giúp tài sản tăng trưởng bền vững, đồng thời giảm rủi ro và cảm giác căng thẳng khi chi tiêu.
Mô hình này còn nhấn mạnh giá trị của đầu tư vào bản thân. Ông Cường khuyến nghị dành một phần ngân sách cho học tập và phát triển kỹ năng, bởi đây là “tài sản duy nhất không bị lạm phát và luôn tăng giá trị theo thời gian”. Quyết định sử dụng nhiều hơn một tài khoản có thể thay đổi cách bạn nhìn về tiền trong suốt phần đời còn lại.
Chuyên gia hướng dẫn, bạn không cầnmở tới 5 – 6 tài khoản ngay từ đầu. Thay vào đó, hãy bắt đầu với mô hình chia 3 tài khoản cơ bản: Tài khoản nhận lương, tài khoản tiết kiệm/ đầu tư, tài khoản chi tiêu. Khi đã quen với mô hình này, bạn có thể nâng cấp lên quỹ khẩn cấp, tài khoản du lịch, học thêm, mua sắm lớn,... mô hình dễ thực hiện nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt sau vài tháng.
Khi có nhiều tài khoản, bạn có thể linh hoạt chọn ngân hàng nào phù hợp nhất cho từng nhu cầu: Miễn phí chuyển khoản, Rút tiền ATM miễn phí, Gửi tiết kiệm online lãi suất cao, Hỗ trợ tốt khi đầu tư hoặc giao dịch ngoại tệ. Chuyên gia khuyến nghị, người dùng nên sử dụng tài khoản ngân hàng như một công cụ, không phải trung thành mù quáng với một thương hiệu.
Người giàu không chỉ giàu vì họ kiếm được nhiều tiền hơn người khác. Họ giàu vì biết cách tổ chức tiền một cách khoa học, tự động hóa các khoản đầu tư và chi tiêu, kiểm soát nợ, chuẩn bị quỹ dự phòng, đồng thời đầu tư vào phát triển bản thân. Những nguyên tắc tưởng chừng đơn giản này, nếu áp dụng sớm và đều đặn, sẽ tạo ra khác biệt đáng kể về tài chính trong vòng 5–10 năm tới.
Thực tế tại Việt Nam cũng cho thấy nhiều cá nhân đã áp dụng mô hình này và đạt kết quả tích cực. Không chỉ cải thiện tài chính cá nhân, họ còn giảm căng thẳng về tiền bạc, nâng cao chất lượng cuộc sống và cảm giác tự do trong lựa chọn chi tiêu.
Ông Đào Ngọc Cường nhấn mạnh bài học quan trọng: người giàu không chỉ kiếm tiền mà còn quản lý tiền thông minh. Và bí quyết đơn giản, nhưng mạnh mẽ, nằm ở việc chia dòng tiền thành nhiều tài khoản, để mỗi đồng tiền có mục tiêu và nhiệm vụ riêng.
Link gốc