Vốn ngắn hạn của ngân hàng đang phải gánh nhu cầu dài hạn, với quy mô tín dụng ngân hàng lên tới 147% GDP. Để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số giai đoạn 2026–2030, việc giảm tải cho hệ thống tín dụng và khơi thông dòng vốn qua chứng khoán, trái phiếu là mệnh lệnh mang tính sống còn.

Tại Diễn đàn Triển vọng thị trường vốn Việt Nam 2026 vừa được tổ chức, các chuyên gia và nhà quản lý đã thảo luận về chiến lược "Bứt phá trên nền tảng mới", trọng tâm hướng tới mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số giai đoạn 2026–2030, giảm sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng và hoàn thiện khung pháp lý cho tài sản số.

Ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương nhấn mạnh, để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn 2026–2030 và hướng tới năm 2045, vai trò của thị trường vốn là mang tính sống còn.

Các chuyên gia cho rằng nền kinh tế vẫn dựa quá nhiều vào tín dụng ngân hàng, việc tăng cung tín dụng quá mức cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Hiện tại, nền kinh tế vẫn dựa quá nhiều vào tín dụng ngân hàng với quy mô khoảng 134% GDP. Rủi ro nằm ở việc vốn ngân hàng ngắn hạn đang phải gánh nhu cầu dài hạn. Trong khi đó, các kênh huy động vốn khác chưa đạt kỳ vọng: thị trường chứng khoán mới đạt 81,9% GDP (mục tiêu 100%), và thị trường trái phiếu doanh nghiệp chỉ đạt 23,1% GDP (mục tiêu 47%).

TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV đánh giá, quy mô tài chính của Việt Nam tăng khá nhanh trong 16 năm qua, nhưng rủi ro liên thông giữa các thị trường vẫn lớn. Hệ thống ngân hàng chiếm tỷ trọng cao, còn thị trường vốn và các định chế phi ngân hàng phát triển chưa tương xứng. Ngoài ra, những vấn đề như an ninh dữ liệu, hạ tầng tài chính, báo cáo theo chuẩn quốc tế, giáo dục tài chính và bảo vệ người tiêu dùng tài chính… vẫn còn hạn chế.

"Việt Nam cần duy trì tốc độ tăng vốn đầu tư 10–15%/năm và khơi thông nguồn lực từ hơn 2.700 dự án đang bị ách tắc làm “đóng băng” một lượng vốn rất lớn. Cùng với đó là thất thoát do tham nhũng, lãng phí và xu hướng đầu cơ vàng, bất động sản", TS. Cấn Văn Lực nêu.

Với tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ trong năm nay, TS. Cấn Văn Lực dự báo quy mô tín dụng ngân hàng có thể đạt 147% GDP vào cuối năm nay.

Đại diện Ban Chính sách, chiến lược Trung ương nhấn mạnh, với dư địa mở rộng tín dụng có giới hạn, nguồn vốn từ thị trường chứng khoán, bao gồm cổ phiếu, trái phiếu… đóng vai trò rất quan trọng, thậm chí có thể coi là "sống còn" khi hướng tới mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số giai đoạn 2026-2030.

Để giải quyết bài toán này, ông Hiển đề xuất cần nhanh chóng gỡ vướng về "hàng hóa" cho thị trường, xem xét lại quy định sở hữu nước ngoài (room ngoại) và đẩy mạnh cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước lớn; Nâng hạng thị trường và vận hành cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP) vào năm 2027.

Năm 2025 được xem là cột mốc lịch sử khi thị trường chứng khoán Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng từ cận biên lên mới nổi thứ cấp. Ông Bùi Hoàng Hải, Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), khẳng định cơ quan quản lý đang nỗ lực đáp ứng các tiêu chuẩn cao hơn để duy trì vị thế và hướng tới nâng hạng của MSCI.

Một trong những mục tiêu quan trọng nhất là đưa cơ chế đối tác thanh toán bù trừ trung tâm (CCP) vào vận hành từ quý I/2027. Ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch VSDC, cho biết CCP là yếu tố then chốt để kiểm soát rủi ro hệ thống và củng cố niềm tin cho nhà đầu tư ngoại.

Về hạ tầng, hệ thống KRX sau khi đi vào hoạt động đã giúp thanh khoản bùng nổ, đạt bình quân 29.000 tỷ đồng/phiên (hơn 1 tỷ USD). Tuy nhiên, cơ cấu nhà đầu tư vẫn là điểm yếu khi cá nhân chiếm tới 90%, gây ra biến động tâm lý lớn. Bộ Tài chính đã phê duyệt đề án tái cấu trúc, hướng tới nâng tỷ trọng nhà đầu tư tổ chức chuyên nghiệp lên 20–30%.

Lần đầu tiên, tài sản số và công nghệ blockchain được thảo luận sâu rộng như một động lực kinh tế mới. Việc Chính phủ ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa được xem là bước đột phá.

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam, nhận định Việt Nam đang có cơ hội lớn khi liên tục nằm trong top 10 thế giới về chấp nhận tài sản mã hóa. 

Tuy nhiên, thách thức đặt ra không chỉ ở hành lang pháp lý mà còn là lỗ hổng về nhân lực và công nghệ bảo mật, đặc biệt là công nghệ lưu ký tài sản. "Nếu không đồng bộ giữa nhân lực, công nghệ và pháp lý, nguồn lực sẽ bị lãng phí", ông Trung cảnh báo.

Phó chủ tịch UBCKNN Bùi Hoàng Hải khẳng định, cơ quan quản lý sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành để xây dựng hệ sinh thái tài sản số an toàn, đồng thời hoàn thiện chế tài xử phạt để bảo vệ nhà đầu tư trước các rủi ro lừa đảo, rửa tiền.

Giai đoạn 2026–2030 sẽ là thời điểm "bứt phá" của thị trường vốn Việt Nam dựa trên 3 trụ cột: Giảm tải cho hệ thống ngân hàng, vận hành hạ tầng giao dịch hiện đại (KRX, CCP) theo chuẩn quốc tế, và khai mở tiềm năng của thị trường tài sản số. Đây là nền tảng cốt lõi để hiện thực hóa khát vọng tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.

Thanh Hoa

Link gốc