Đại dịch COVID-19 đã đẩy nhanh sự thay đổi về cấu trúc nền kinh tế, khi các doanh nghiệp dựa vào các nền tảng kỹ thuật số, chứng minh sự cần thiết của cơ sở hạ tầng kỹ thuật số có khả năng phục hồi.

​​​​​​​

Australia có nhiều tiềm năng phát triển nền kinh tế số. Ảnh: AFP/TTXVN

Trang tin “Diễn đàn Đông Á” (Australia) mới đây đăng bài viết cho rằng kinh tế số không phải là một lĩnh vực ngách - mà chính là nền kinh tế. Thương mại số không còn là một khái niệm trừu tượng chỉ giới hạn trong bán hàng trực tuyến hoặc dịch vụ vô hình. Đây là xương sống của nền kinh tế hiện đại, thúc đẩy kết nối, đổi mới và thương mại xuyên biên giới. Khi các doanh nghiệp và cá nhân đón nhận số hóa, sự phân biệt giữa thương mại truyền thống và kỹ thuật số đã bị xói mòn.

Đại dịch COVID-19 đã đẩy nhanh sự thay đổi này, khi các doanh nghiệp dựa vào các nền tảng kỹ thuật số, chứng minh sự cần thiết của cơ sở hạ tầng kỹ thuật số có khả năng phục hồi. Từ năm 2020 đến năm 2021, giá trị gia tăng của hoạt động kỹ thuật số của Australia đã tăng 8,6 tỷ AUD (5,4 tỷ USD) khi các công ty chuyển sang thương mại điện tử để duy trì hoạt động.

Tuy nhiên, tiềm năng của thương mại số không thể hiện thực hóa nếu không có các quy tắc rõ ràng và nhất quán chi phối luồng dữ liệu, an ninh mạng và giao dịch kỹ thuật số. Các quy định rời rạc giữa các quốc gia đã tạo ra sự không chắc chắn và làm tăng chi phí cho doanh nghiệp. Sáng kiến Tuyên bố chung về Thương mại điện tử (JSI) của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đưa ra một giải pháp, với việc Australia củng cố vai trò là nước dẫn đầu trong nền kinh tế số với tư cách là đồng Chủ tịch các cuộc đàm phán JSI.

Bằng cách thúc đẩy các quy tắc hợp lý hóa, JSI giảm rào cản đối với việc chuyển dữ liệu xuyên biên giới, tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại điện tử và thúc đẩy lòng tin vào các nền tảng kỹ thuật số. JSI cũng cho phép các quốc gia quản lý dữ liệu cá nhân theo cách thức quốc gia, miễn là dữ liệu đó phù hợp với WTO. Điều này chuyển thành môi trường giao dịch có thể dự đoán được hơn, giảm chi phí tuân thủ và tăng cơ hội tiếp cận thị trường toàn cầu.

JSI đưa ra các quy định quốc tế để tạo điều kiện cho môi trường thương mại kỹ thuật số ổn định, điều hòa các khuôn khổ pháp lý bằng cách cải thiện các biện pháp bảo vệ cho các giao dịch kỹ thuật số.

Khi các nền tảng kỹ thuật số ngày càng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, việc điều hòa các quy định xuyên biên giới là điều cần thiết để đảm bảo các doanh nghiệp - đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) - có thể cạnh tranh và đổi mới mà không bị kìm hãm bởi các rào cản thương mại. JSI mang đến cho Australia một cơ hội quan trọng để giải quyết các thách thức trong nước, mở khóa tăng trưởng kinh tế và đảm bảo một tương lai kỹ thuật số công bằng và cạnh tranh hơn.

Những lợi ích của JSI đặc biệt đáng chú ý đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Australia, chiếm 42% lực lượng lao động trong khu vực tư nhân. Các nền tảng kỹ thuật số cho phép các doanh nghiệp vừa và nhỏ vượt qua các rào cản địa lý và kết nối với khách hàng quốc tế, điều này rất quan trọng đối với một nền kinh tế bị cô lập về mặt địa lý như Australia. Số hóa cũng cho phép các doanh nghiệp vừa và nhỏ cạnh tranh với các tập đoàn lớn hơn bằng cách giảm chi phí giao dịch và cải thiện hiệu quả hoạt động.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn phải đối mặt với nhiều rào cản, bao gồm nguồn lực hạn chế, tình trạng mù chữ về công nghệ số và cơ sở hạ tầng không đầy đủ. Một báo cáo năm 2018 cho thấy chỉ có 1/5 doanh nghiệp nhỏ của Australia có chiến lược số và nhiều doanh nghiệp không có khả năng triển khai các công nghệ mới.

Sự hỗ trợ có mục tiêu của chính phủ là điều cần thiết để thay đổi điều này. Các sáng kiến nâng cao kỹ năng cho người lao động, khuyến khích chuyển đổi số và cải thiện cơ sở hạ tầng khu vực có thể giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ vượt qua những rào cản này.

Việc thu hẹp khoảng cách số, đặc biệt là ở các cộng đồng nông thôn và vùng sâu vùng xa, cũng phải là ưu tiên hàng đầu. Trong khi các trung tâm đô thị phát triển mạnh mẽ với Internet tốc độ cao và các công cụ số tiên tiến, nhiều doanh nghiệp khu vực phải vật lộn với kết nối kém, cản trở sự tham gia vào nền kinh tế số.

Việc JSI tập trung vào luồng dữ liệu cũng làm nổi bật vai trò quan trọng của an ninh mạng. Khi việc chuyển dữ liệu xuyên biên giới trở thành chuẩn mực, việc bảo vệ thông tin nhạy cảm và đảm bảo lòng tin của người tiêu dùng sẽ là tối quan trọng. Australia đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc giải quyết các rủi ro mạng thông qua các sáng kiến như Chiến lược an ninh mạng và luật quản lý cơ sở hạ tầng quan trọng.

Tuy nhiên, cần phải làm nhiều hơn nữa để hợp lý hóa các khuôn khổ này và điều chỉnh chúng theo các nguyên tắc của JSI. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ đặc biệt dễ bị tổn thương vì nguồn lực hạn chế của họ khiến họ trở thành mục tiêu hấp dẫn cho các cuộc tấn công mạng. Việc tăng cường khả năng phục hồi mạng thông qua giáo dục, đầu tư và quản trị sẽ đảm bảo các doanh nghiệp có thể tự tin tham gia vào thương mại số.

Trong khi JSI mở ra cánh cửa cho tăng trưởng và đổi mới, Australia không thể bỏ qua những tác động của việc Mỹ không tham gia thỏa thuận. Là một trong những đối tác xuất khẩu dịch vụ lớn nhất của Australia, việc Mỹ không tuân theo các quy tắc của JSI có thể làm tăng chi phí tuân thủ và sự phức tạp về mặt quy định đối với các doanh nghiệp Australia hợp tác với các đối tác Mỹ.      

Để tối đa hóa lợi ích của JSI, Australia cần có một chiến lược phối hợp và hướng tới tương lai. Điều này bao gồm việc tăng cường cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, đặc biệt là ở các khu vực, để đảm bảo tất cả các doanh nghiệp có thể tham gia vào nền kinh tế kỹ thuật số. Nâng cao kỹ năng cho lực lượng lao động cũng quan trọng không kém, vì các doanh nghiệp sẽ cần những nhân viên có kỹ năng xử lý dữ liệu và kỹ thuật số tiên tiến để duy trì khả năng cạnh tranh.

JSI có thể giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt việc làm và sự cởi mở của thị trường. Việc đưa ra các sáng kiến cải tiến công nghệ, chẳng hạn như các ưu đãi cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ áp dụng các công cụ kỹ thuật số, cũng sẽ thúc đẩy sự đổi mới và tăng trưởng trong các ngành.

Chính phủ nên cân nhắc ban hành luật hợp nhất các quy định về thương mại kỹ thuật số, điều chỉnh khuôn khổ pháp lý của Australia theo JSI và giảm sự phức tạp về mặt quy định đối với các doanh nghiệp. Những đề xuất này cũng áp dụng cho các bên ký kết khác ở châu Á-Thái Bình Dương, nơi một cách tiếp cận thống nhất sẽ thúc đẩy sự phát triển của khu vực.

JSI mang đến cho Australia cơ hội độc đáo để củng cố vai trò là quốc gia dẫn đầu toàn cầu về thương mại kỹ thuật số. Bằng cách giảm bớt rào cản, thúc đẩy đổi mới và thúc đẩy nền kinh tế kỹ thuật số công bằng hơn, luật này tạo ra con đường cho tăng trưởng kinh tế bền vững. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tiềm năng này đòi hỏi phải hành động nhiều hơn là “nói suông”. Luật này đòi hỏi các khoản đầu tư có mục tiêu, quản trị mạnh mẽ và cam kết thu hẹp khoảng cách kỹ thuật số.        

Thanh Tú-Link gốc