Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, tuần từ 10 – 14/3, giá lúa, gạo trong nước và xuất khẩu đã tăng trở lại. Các chuyên gia cũng đồng thời nhận định, gạo xuất khẩu của Việt Nam ở phân khúc chất lượng cao và có thương hiệu, phân khúc riêng nên thị trường sẽ sớm khởi sắc từ giữa đến cuối quý II/2025.

Khảo sát cho thấy, giá lúa thường tại ruộng tuần qua cao nhất là 5.650 đồng/kg, giá bình quân là 5.514 đồng/kg, tăng 50 đồng/kg. Giá lúa thường tại kho trung bình ở mức 6.733 đồng/kg; giá cao nhất là 6.950 đồng/kg.

Giá các mặt hàng gạo cũng có sự điều chỉnh tăng. Theo đó, gạo 5% tấm có giá cao nhất 11.600 đồng/kg, giá bình quân 10.293 đồng/kg, tăng 79 đồng/kg. Giá gạo xát trắng loại 1 tăng 60 đồng/kg, giá trung bình là 10.350 đồng/kg. Gạo lứt loại 1 tăng 50 đồng/kg, trung bình là 8.717 đồng/kg.

Tuần từ 10 – 14/3, giá lúa, gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long tăng trở lại; giá gạo xuất khẩu của Việt Nam cũng tăng nhẹ.

Trên thị trường xuất khẩu, theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), gạo 5% tấm của Việt Nam được chào bán ở mức 392 USD/tấn trong phiên 13/3, tăng so với mức 389 USD/tấn một tuần trước đó.

Trong khi đó, giá gạo xuất khẩu của Ấn Độ đã giảm xuống mức thấp nhất trong 21 tháng do nhu cầu yếu và sự cạnh tranh gay gắt từ các nước xuất khẩu khác.

Giá gạo đồ 5% tấm của Ấn Độ được báo giá ở mức từ 403 - 410 USD/tấn, giảm so với mức từ 409 - 415 USD/tấn trong tuần trước.

Cũng trong tuần trước, Ấn Độ đã cho phép xuất khẩu gạo 100% tấm, vốn đã bị cấm từ tháng 9/2022. Giá gạo 5% tấm của Thái Lan cũng giảm xuống còn từ 405 - 408 USD/tấn, so với mức 415 USD/tấn của tuần trước do biến động tỷ giá.

Theo Bộ NN-MT, xuất khẩu gạo trong 2 tháng đầu năm ước đạt 1,1 triệu tấn (tăng 5,9%), giá trị đạt 613 triệu USD (giảm 13,6%). Giá gạo xuất khẩu trung bình ước đạt 553,6 USD/tấn, giảm 18,3% so với cùng kỳ. Trong những ngày đầu tháng 3, giá gạo xuất khẩu tiếp tục giảm mạnh ở mức 310 USD/tấn đối với gạo 100% tấm; gạo 5% tấm giá xuất khẩu 393 USD/tấn; gạo 25% tấm là 367 USD/tấn. Philippines, Bờ Biển Ngà và Ghana là 3 thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam.

Nguyên nhân giá gạo giảm bởi các yếu tố như nguồn cung gạo thế giới tăng tạo áp lực lên thị trường toàn cầu, nhu cầu nhập khẩu giảm và chưa có dấu hiệu phục hồi trong thời gian ngắn hạn, Ấn Độ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo và quay lại thị trường xuất khẩu với sản lượng dồi dào. Theo nhiều lãnh đạo doanh nghiệp xuất khẩu gạo, 80% gạo xuất khẩu của Việt Nam ở phân khúc chất lượng cao nên mức độ ảnh hưởng về giá do gạo của Ấn Độ quay trở lại thị trường (chủ yếu là chất lượng thấp) chỉ là tạm thời.

Nhìn nhận về thị trường gạo trong nước, ông Phạm Thái Bình, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An cho hay, gạo Việt Nam có phân khúc riêng. Cốt lõi nhất là liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ, lúa gạo Việt Nam sẽ không còn tình trạng "được mùa mất giá, được giá mất mùa". Nông dân yên tâm sản xuất vì đã được bao tiêu đầu ra với giá cả ổn định, ngân hàng thì sẵn sàng giải ngân.

Ông Nguyễn Ngọc Nam, Chủ tịch VFA nhận định việc giá lúa gạo giảm là do xu hướng của thế giới. Trong 1,1 triệu tấn gạo xuất khẩu trong 2 tháng qua, gạo chất lượng cao chiếm đến 80%. Vì vậy, ở phân khúc thị trường gạo chất lượng cao này, Việt Nam không cạnh tranh nhiều với Ấn Độ và Thái Lan.

Chủ tịch VFA cho rằng vấn đề quan trọng lúc này là tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nhất là về vốn. Việc doanh nghiệp chào bán giá thấp là do hạn mức và thời gian vay vốn ngắn, buộc họ phải bán để quay vòng vốn và không có nguồn tiền mua dự trữ.

Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước cần chỉ đạo các ngân hàng thương mại xem xét tăng hạn mức, kéo dài thời gian cho vay đối với các doanh nghiệp xuất khẩu vay mua gạo để dự trữ hạn chế bán ra ồ ạt như hiện nay. Ngoài ra, Bộ Tài chính đẩy nhanh tiến độ tháo gỡ vướng mắc trong hoàn thuế giá trị gia tăng cho doanh nghiệp xuất khẩu gạo.

“Khi có tài chính ổn, doanh nghiệp và nông dân tự tin giữ hàng lại nếu thấy thị trường không tốt. Việc giữ lại tại kho nông dân, kho cung ứng, kho xuất khẩu... cùng nhau giữ hàng như vậy giúp phần nào ngăn chặn việc giảm giá, thậm chí kéo giá tăng” – Chủ tịch VFA bày tỏ.

Những dự báo, đánh giá về nhu cầu gạo trên thế giới cho thấy triển vọng tốt đối với lúa gạo Việt Nam, có thương hiệu, phân khúc riêng. Tại hội nghị về sản xuất, thị trường lúa gạo mới đây được tổ chức ở TP Cần Thơ, Bộ trưởng Bộ NN-MT Đỗ Đức Duy nhận định tình hình khó khăn có thể sẽ trở lại bình thường sau khoảng 3 tháng nữa, có thể là giữa cho đến cuối quý II, bởi nhu cầu nhập khẩu các nước sẽ tăng lên. Ngoài ra, đánh giá của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ cho thấy năm nay, các chỉ số về lúa gạo vẫn tăng cả về quy mô sản xuất, nhu cầu và lượng tồn kho.

Hồng Hương-Link gốc