Sản phẩm kim loại đóng vai trò quan trọng, là đầu vào sản xuất nhiều mặt hàng thiết yếu, từ đồ gia dụng đến vật liệu xây dựng, phục vụ cho các ngành công nghiệp, xây dựng và cho mục đích tiêu dùng. Việc không giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) với mặt hàng này sẽ ảnh hưởng đến các ngành sản xuất, xây dựng và mục tiêu kích cầu tiêu dùng.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đánh giá, chính sách giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% trong thời gian qua đã góp phần kích cầu nội địa, mang lại tác động tích cực cho nền kinh tế. Trong bối cảnh Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên vào năm 2025 và đạt mức tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026–2030, việc tiếp tục thực hiện chính sách này và mở rộng đối tượng được hưởng ưu đãi như dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế VAT sẽ có tác động hỗ trợ sản xuất, kinh doanh và kích thích tiêu dùng nội địa.

Tuy nhiên, theo VCCI, Bộ Tài chính nên cân nhắc cho phép giảm thuế VAT với sản phẩm kim loại. Bởi sản phẩm kim loại đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng đến các ngành sản xuất, xây dựng và mục tiêu kích cầu tiêu dùng.

Bên cạnh đó, theo phản ánh của doanh nghiệp, việc phân loại sản phẩm kim loại (10%) với sản phẩm phi kim (8%) hoặc sản phẩm được sản xuất, gia công từ kim loại (8%) trong nhiều trường hợp là khó khăn.

VCCI kiến nghị Bộ Tài chính cân nhắc đưa sản phẩm kim loại vào việc giảm thuế VAT để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Đặc tính lý hoá của sản phẩm trong từng trường hợp cụ thể khác nhau hoặc do các cơ quan (hải quan/thuế) có quan điểm khác nhau nên khó trong khâu phân loại.

Mặc dù chính sách giảm thuế VAT đã được thực hiện 5 năm, doanh nghiệp đã có kiến nghị về việc phân loại hàng hóa nhưng cơ quan nhà nước chỉ giải đáp chung, mang tính tham khảo mà không thể làm căn cứ thực thi. Việc này gây ra rủi ro bị truy thu thuế với doanh nghiệp trong tương lai.

Do đó, VCCI kiến nghị Bộ Tài chính cân nhắc đưa sản phẩm kim loại vào việc giảm thuế VAT để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Xoay quanh vấn đề này, tại Toạ đàm “Ứng phó thuế đối ứng của Mỹ” vừa được tổ chức, các chuyên gia cho rằng việc Mỹ chính thức áp thuế lên hàng hóa nhập khẩu, áp lực ngày càng lớn đặt lên vai doanh nghiệp. Vì vậy, Chính phủ và bộ ngành cần có giải pháp thúc đẩy thị trường nội địa của hơn 100 triệu dân, nhằm bù đắp phần nào các nhu cầu bị hụt tại thị trường Mỹ và thúc đẩy tăng trưởng GDP trong nước, thông qua việc nghiên cứu giảm tiếp mức thuế VAT dưới 8% với các doanh nghiệp trong nước hoặc tăng giảm trừ gia cảnh với thuế thu nhập cá nhân của người tiêu dùng. Qua đó, thúc đẩy tăng trưởng tiêu dùng nội địa.

Thực tế, hiện nay, các doanh nghiệp sản xuất thép trong nước đang đứng trước áp lực giảm lợi thế cạnh tranh về giá. Bởi mới đây, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã công bố quyết định sơ bộ trong cuộc điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm thép mạ nhập khẩu từ nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Như Tập đoàn Hoa Sen chịu thuế 59%, Công ty TNHH Tôn Hòa Phát - thành viên của Tập đoàn Hòa Phát (HPG) và Nam Kim cùng chịu mức thuế 49,42%, Tôn Đông Á chịu mức thuế 39,84%...

Sau quyết định sơ bộ này, phía Mỹ sẽ ra phán quyết cuối cùng vào tháng 8/2025, trước khi Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (ITC) đưa ra kết luận cuối cùng vào tháng 10/2025.

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam, tính đến cuối năm 2024, Mỹ trở thành đối tác xuất khẩu thép lớn thứ 3 của Việt Nam với tỷ trọng khoảng 13% (sau ASEAN và EU).

Lượng xuất khẩu sang Mỹ của Việt Nam tăng trưởng 50% so với cùng kỳ, đạt mức 1,7 triệu tấn, trong đó phần lớn đến từ tôn mạ, CRC và HRC chiếm 60% tỷ trọng.

Công ty CP Chứng khoán MB (MBS) cho biết, trong tổng sản lượng thép xuất khẩu sang Mỹ năm 2024, HRC và tôn mạ chiếm 60% và các mặt hàng này đang chịu thuế suất 21 - 36%. Trong đó, các sản phẩm thép xây dựng và HRC đang phải chịu mức thuế khoảng 33 - 36%.

Sản lượng xuất khẩu tôn mạ tăng trưởng năm ngoái đến từ những tín hiệu tích cực của thị trường xây dựng Mỹ hồi phục. Tuy nhiên, việc tăng thuế có thể làm giảm lợi thế cạnh tranh về giá đối với thép Việt Nam, do đó khả năng cao các doanh nghiệp sẽ phải giảm giá bán tại Mỹ, chuyên gia MBS từng đánh giá.

Thanh Hoa-Link gốc