“Ủy ban S&P sẽ quyết định chờ bao lâu trước khi loại các công ty bị thiệt hại bởi Covid-19”, Nicholas Colas, đồng sáng lập DataTrek Research, nói. Colas nhận thấy có hơn 30 công ty đang có nguy cơ “rơi khỏi” chỉ số S&P 500. “S&P 500 là chỉ số thụ động được theo dõi nhiều nhất trên thế giới. Covid-19 cùng các hệ quả kéo theo sẽ buộc ủy ban xây chỉ số này phải rất chủ động trong một số lựa chọn”.
S&P 500 vừa có đợt phục hồi đáng chú ý từ đáy tháng 3, chủ yếu nhờ lực kéo từ nhóm cổ phiếu công nghệ và y tế.
Trong khi đó, rổ gồm các công ty bị loại khỏi S&P 500 trong ba năm qua (vì các lý do ngoài sáp nhập) giảm 47% từ đầu năm, hơn 5 lần so với mức giảm của S&P 500 trong cùng kỳ, theo Bloomberg. 5 công ty trong rổ có lợi nhuận tăng, hơn nửa giảm 40% hoặc hơn. Lợi nhuận công ty dầu khí như Chesapeake Energy, Transocean giảm 80% hoặc hơn. Bed Bath & Beyond và Macy’s mất gần 70%.
Những công ty trên gặp khó khăn từ trước khi Covid-19 xuất hiện. Việc họ bị loại từ trước lại là may mắn cho những nhà đầu tư thụ động nhạy cảm với S&P 500 bởi nhóm ngành năng lượng, tiêu dùng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ đại dịch.
“S&P 500 phần nào hưởng lợi nhờ có ít cổ phiếu năng lượng và tiêu dùng hơn”, Keith Gangl, nhà quản lý danh mục đầu tư tại Gradient Investments, nhận định.
Các công ty bị loại khỏi S&P 500 vài năm gần đây bị bán tháo mạnh hơn khi thị trường xấu.
Điều chỉnh thành phần chỉ số là cần thiết, “những thay đổi để phù hợp với hoạt động của doanh nghiệp và diễn biến trên thị trường có thể được thực hiện bất kỳ lúc nào”, theo S&P Dow Jones Indices. Sự phán xét của con người cũng ảnh hưởng quá trình điều chỉnh.
“Các tiêu chí bổ sung là để đổi mới chỉ số, không phải để duy trì sự hiện diện của một thành phần chỉ số”, quy tắc 41 trang về chỉ số S&P 500 cho biết. “Một thành phần chỉ số vi phạm tiêu chí bổ sung không bị xóa ngay lập tức, trừ khi các điều kiện lúc đó cho phép điều chỉnh chỉ số”.
Các tiêu chuẩn về vốn hóa thị trường “được đánh giá liên tục để đảm bảo phù hợp với điều kiện thị trường”, quy tắc nêu rõ. Để vào S&P 500, công ty phải có vốn hóa thị trường ít nhất 8,2 tỷ USD (điều chỉnh vào ngày 20/2/2019), đầy đủ thanh khoản, tổng lợi nhuận trong 4 quý liền trước phải dương và sinh lời trong quý gần nhất. Sau đợt bán tháo gần đây, khoảng 1/5 số công ty trong S&P 500 không đạt yêu cầu về vốn hóa thị trường tối thiểu.
Capri Holdings, công ty đứng sau các thương hiệu bán lẻ trong đó có Versace và Jimmy Choo, bị loại khỏi S&P 500 hôm 12/5 vì mất gần 5 tỷ USD vốn hóa thị trường. Với Capri chuyển xuống S&P Small Cap 600 Index và công ty dược phẩm Allergan sáp nhập vào AbbVie, công ty thiết bị y tế DexCom và Domino’s Pizza được đưa vào S&P 500. Hai công ty này đều có tăng trưởng hai chữ số trong năm nay.
Tỷ trọng của lĩnh vực công nghệ trong S&P 500 đang cao nhất kể từ khi bong bóng dotcom vỡ (giai đoạn 1995 - 2001).
Công ty có thể sinh lời liên tục thời hậu Covid-19 cũng sẽ khác biệt với những công ty làm được điều này trước đây, theo Colas. Công ty lữ hành hoặc giải trí “không có nhiều cơ hội”. Ông lấy Uber Technologies và Lyft là hai ví dụ về việc sẽ không có lợi nhuận trong thời gian dài.
Ủy ban chỉ số cũng sẽ do dự trong việc bổ sung thêm công ty công nghệ vào S&P 500 do lĩnh vực công nghệ thông tin đã chiếm tỷ trọng 26%, cao nhất kể từ khi bong bóng dotcom vỡ.
Phố Wall diễn biến tích cực khiến nhiều người đặt câu hỏi tại sao thị trường chứng khoán lại không bị chao đảo vì nền kinh tế, hiện có tỷ lệ thất nghiệp cao nhất 9 thập kỷ. Một phần lý do có thể là nhờ sức mạnh từ các công ty vốn hóa khổng lồ như FAANG (gồm Facebook, Apple, Amazon, Netflix và Google), đều tăng trưởng dương trong năm nay.