Ông Trần Túc Mã, TGĐ Công ty cổ phần Traphaco cho rằng: Tốc độ tăng trưởng đột biến trong năm 2021 cho thấy Traphaco đang có nhiều dư địa để bứt phá trong những năm tiếp theo.
Ông Trần Túc Mã cho biết: Quý III/2021, Traphaco tiếp tục đạt tốc độ tăng trưởng 2 con số, với 571 tỷ đồng doanh thu, 71 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng lần lượt 22% và 39,2% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, doanh số thị trường miền Nam tăng trưởng 67%. Đến nay, Traphaco ước thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh cả năm 2021 với những con số rất tích cực. Theo đó, doanh thu hợp nhất ước đạt 2200 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 275 tỷ đồng, tăng trưởng lần lượt 15% và 27% so với năm 2020.
- Theo ông, đâu là động lực giúp Traphaco bứt phá trên thị trường dược?
Trước hết, phải khẳng định đây là thành quả chung của toàn thể cán bộ, nhân viên Traphaco. Nó đến từ sự chủ động, sáng tạo và ứng phó linh hoạt với dịch bệnh COVID-19.
Ngay khi dịch bệnh có dấu hiệu căng thẳng, ban lãnh đạo Traphaco đã họp và nhận định chuỗi cung ứng có thể sẽ bị đứt gãy, sản xuất có thể bị gián đoạn. Chúng tôi đã đẩy mạnh sản xuất, chấp nhận hàng tồn kho tăng, nhất là đối với các sản phẩm chủ lực. Mục tiêu có hàng dự trữ tối thiểu khoảng 2 tháng.
Cùng thời điểm, chúng tôi chuyển hàng dự trữ chia nhỏ về các kho ở nhiều địa phương. Chính vì vậy, khi dịch bùng phát, sản xuất, vận chuyển gặp khó khăn, Traphaco đã có đủ cơ số hàng tại chỗ. Thực tế cho thấy, ở đâu dịch bùng phát mạnh, bị phong toả diện rộng thì sản phẩm của Traphaco bán được nhiều. Dẫn chứng, thị trường phía Nam 9 tháng năm 2021 của Traphaco tăng trưởng tới 67%.
Đặc biệt, với những thay đổi mang tính chiến lược những năm gần đây, chuỗi phân phối của Traphaco đã đạt quy mô hơn 28.000 nhà thuốc trên toàn quốc được tích hợp vào hệ thống DMS, quản lý bằng bằng phần mềm thống nhất, tới từng trình dược viên.
Nhờ vậy, Công ty có thể dự báo được mức độ các khu vực bị ảnh hưởng doanh số, mức độ tồn hàng tại mỗi nơi để có phương án luân chuyển hàng tới khu vực có nhu cầu cao, không để tình trạng kệ trống thuốc cũng như có thể dễ dàng tiếp thị sản phẩm. Qua đó, góp phần đảm bảo chuỗi sản xuất - bán hàng thông suốt, không bị đứt gẫy bất cứ thời điểm nào, khu vực nào ngay cả trong những thời điểm dịch bệnh căng thẳng.
- Vậy còn lợi thế của ngành dược khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát, thưa ông?
Khi dịch COVID-19 bùng phát, nhiều người nghĩ ngành dược là một trong những ngành được “hưởng lợi” nhưng không hẳn như vậy. Chỉ các doanh nghiệp dược có các sản phẩm thiết yếu như kháng sinh, phòng chống dịch tạo ra ưu thế, còn lại phần lớn các doanh nghiệp đều bị tác động tiêu cực.
Thứ nhất, đối với kênh bán hàng vào bệnh viện, khi mà gần như bệnh viện trên cả nước chỉ cấp cứu, tiếp nhận bệnh nhân trong trường hợp cấp thiết, đồng nghĩa việc tiêu thụ sản phẩm thuốc giảm.
Thứ hai, đối hệ thống nhà thuốc, do nhiều nhà thuốc đóng cửa thực hiện giãn cách xã hội nên đầu ra của ngành dược bị hạn chế.
Thứ ba, chuỗi cung ứng bị đứt ngãy, nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất bị ảnh hưởng.
Thứ tư, nhiều doanh nghiệp sản xuất thuốc phải đáp ứng yêu cầu phòng chống dịch, chi phí sản xuất tăng.
Cũng phải nói thêm rằng, trong bối cảnh các doanh nghiệp dược niêm yết trên sàn chứng khoán 9 tháng năm 2021 tổng doanh thu chỉ tăng khoảng 3%, lợi nhuận tăng 3% so với cùng kỳ năm 2020, việc Traphaco vươn lên trở thành doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng cao nhất ngành càng có ý nghĩa.
- Tốc độ tăng trưởng trên nằm trong chiến lược phát triển của Traphaco hay chỉ trong ngắn hạn, thưa ông?
Năm 2021, chắc chắn cả doanh thu và lợi nhuận của Traphaco đều vượt kế hoạch. Traphaco dự kiến, doanh thu tăng trưởng 15-20%, tăng khoảng 5% so với kế hoạch, lợi nhuận tăng khoảng gần 27% so với năm 2020, vượt 12% so với kế hoạch. Thu nhập của cán bộ công nhân viên tăng. Trong chiến lược phát triển của Traphaco, mục tiêu giai đoạn 2021- 2015 mức tăng trưởng trung bình 15%.
Hiện nay, tỷ trọng sản phẩm đông dược của Traphaoc chiếm 70%, ngoài đông đông dược chiếm 30% và nhà máy tân dược đạt khoảng 60% công suất. Traphaco còn rất nhiều dư địa để phát triển những năm tiếp theo.
- Tăng trưởng nhanh thường đi đôi với rủi ro lớn, Traphaco kiểm soát như thế nào để đảm bảo thực thi các mục tiêu chiến lược đã đề ra?
Nếu quan sát kỹ sẽ thấy, cách đây vài năm, Traphaco có giai đoạn chững lại. Lý do chúng tôi đầu tư xây dựng nhà máy mới. Khi bắt đầu vận hành nhà máy, chi phí cao, chi phí khấu hao, chi phí tài chính, lớn, nhưng đến năm 2020, Traphaco đã lấy lại đà tăng trưởng.
Từ cuối năm 2020, để chuẩn bị cho chu kỳ tăng trưởng mới, Traphaco đã hợp tác với Công ty TNHH KPMG Việt Nam và phối hợp với đối tác là Tập đoàn dược phẩm Daewoong đánh giá các năng lực cốt lõi, đưa ra các khuyến nghị nâng cao năng lực của Traphaco. Theo đó, một trong những khuyến nghị quan trọng nhất là cần cải thiện quy trình làm việc. Quy trình trước đây của bộ phận nào bộ phận đó sẽ tự xây dựng, thường sẽ dễ cho bộ phận của mình nhưng đẩy cái khó cho những bộ phận khác. Nếu đặt trong tổng thể quy trình làm việc chung, dễ chỗ này khó chỗ khác sẽ khó có thể vận hành trơn tru, hiệu quả.
Chúng tôi đã xây dựng lại quy trình làm việc, loại bỏ sự phối hợp thiếu đồng bộ, cản trở giữa các bộ phận, tạo nên sự minh bạch rõ ràng và không bị phụ thuộc vào các cá nhân. Điều này làm cho quá trình vận hành và quản trị doanh nghiệp trở nên hiệu quả, hạn chế rủi ro.
Ví dụ, trước đây quy trình nghiên cứu sản phẩm do bộ phận nghiên cứu triển khai, họ chỉ chú tâm phát triển sản phẩm mà không quan tâm đến việc sản phẩm đó ra thị trường khách hàng đón nhận như thế nào? Vai trò ban đầu của marketing, bộ phận kinh doanh rất mờ nhạt, không rõ ràng. Dẫn đến, sản phẩm làm ra khó tiêu thụ. Bây giờ quy trình phát triển một sản phẩm mới phải phải đồng bộ từ nghiên cứu thị trường, tiếp thị, mẫu mã sản phẩm… nên khi đưa ra thị trường là được chấp nhận ngay. Dựa vào quy trình sai thì kết quả sai, quy trình đúng sẽ ra được kết quả đúng.
Chúng tôi cũng đã thay đổi cách giao và đánh giá KPI. Theo đó, đánh giá được dựa trên kết quả thực tế hoàn thành, tạo điều kiện cho người lao động hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu, tránh tâm lý chỉ hoàn thành, thiếu cố gắng.
Traphaco coi quy trình là tài sản của doanh nghiệp. Tại Traphaco, chúng tôi đã thiết lập và duy trì một môi trường mà các cá nhân, các nhóm làm việc với nhau hiệu quả.
Cùng với chuẩn hoá quy trình, thì điểm tựa, nền tảng đặc biệt quan trọng để Traphaco tăng trưởng và phát triển bền vững đó là chính là văn hoá doanh nghiệp.
Năm 2020 chúng tôi đã chủ động tập trung xây dựng văn hóa Traphaco giai đoạn mới. Chúng tôi nhìn nhận, sau thời gian dài duy trì tốc độ tăng trưởng cao, Traphaco đã có dấu hiệu chững lại, xuất hiện tâm lý trì trệ, chậm đổi mới, thiếu sáng tạo, nặng sức ì, ít động lực. Chúng tôi phát triển văn hoá Traphaco lên tầm cao mới thông qua xây dựng môi trường làm việc cạnh tranh lành mạnh phát triển bền vững, tăng tính chủ động, sáng tạo. Bởi khả năng sáng tạo của con người là vô hạn, phải có cơ chế để kích hoạt năng lượng đó. Nhưng để văn hoá doanh nghiệp thực sự trở thành suy nghĩ, hành động tự thân, nó phải qua quá trình đào tạo, hướng dẫn, thực hiện, kiểm tra, đánh giá.
Kiên định với chiến lược phát triển bền vững và tiếp tục thực hiện các giải pháp lớn, năm 2021, Traphaco đã thực hiện “Chuẩn hoá quy trình” với thông điệp “Thực thi văn hoá- hiệu quả quy trình”. Kết quả sản xuất kinh doanh của Traphaco năm 2021 chỉ là thành quả minh chứng bước đầu.
- Để tạo dư địa tăng trưởng và phát triển, Tập đoàn Daewoong (Hàn Quốc) đặt mục tiêu đẩy nhanh việc chuyển giao 70 sản phẩm cho Traphaco trong 5 năm(2021-2025), hiện nay việc chuyển giao được triển khai như thế nào, thưa ông?
Việc chuyển giao đang theo đúng tiến độ nhằm khai thác hiệu quả nhà máy sản xuất tân dược hiện đại hàng đầu Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, khác với các sản phẩm thông thường, đối với dược phẩm phải trải qua quy trình khắt khe như: lựa chọn sản phẩm, chuyển giao kỹ thuật, nộp hồ sơ đăng ký… sau khi có số đăng ký mới tiến hành sản xuất. Từ lúc nộp hồ sơ đăng ký cho đến khi có số đăng ký thường khoảng 2 năm.
Năm 2019, Traphaco tiến hành chuyển giao giai đoạn 1 với Daewoong thì đến năm 2021 mới có số đăng ký và chuẩn bị sản xuất những sản phẩm đầu tiên cho 2022. Do vậy, doanh số từ các sản phẩm chuyển giao sẽ khó kỳ vọng tăng trưởng nhanh.
- Với mức tăng trưởng đột biến trong năm 2021 và mục tiêu tăng trưởng cao trong 5 năm tới, cá nhân ông có bị áp lực?
Như tôi đã nói ở trên, để truyền tải văn hoá của công ty thì những người đứng đầu luôn phải làm gương. Tốc độ của đoàn tàu sẽ phụ thuộc vào đầu tàu.
Đặc biệt, năm 2022 là năm Traphaco kỷ niệm 50 năm thành lập công ty, sẽ có thay đổi lớn trong quản trị, đó là chúng tôi sẽ áp dụng “ma trận phần quyền”. Quyền đại diện pháp luật của Tổng Giám đốc rất lớn, rất nặng, đôi khi sẽ dẫn đến chuyên quyền, độc đoán hoặc sợ trách nhiệm, kìm hãm sự phát triển. Với quy trình quản trị mới, quyền lực sẽ không tập trung vào một cá nhân mà sẽ được phân tới từng cán bộ lãnh đạo để họ có thể chủ động, thực hiện phần việc của mình mà không phải chờ đợi. Chẳng hạn, phụ trách nghiên cứu có thể ra quyết định và chịu trách nhiệm về quyết định của mình trước Hội đồng quản trị thông qua cơ chế quản lý, theo dõi, đánh giá.
Chúng tôi đã xây dựng, hoàn thiện quy trình, hệ thống để có thực hiện các mục tiêu tăng trưởng và phát triển bền vững. Văn hoá của Traphaco là cam kết và thực thi cam kết. Traphaco đặt mục tiêu cao và thách thức bởi chúng tôi có nền tảng và luôn đổi mới, sáng tạo.
- Cảm ơn ông!
Để thực hiện tốt tái cấu trúc, Traphaco sẽ tập trung thực hiện 3 nhiệm vụ:
Thứ nhất: Hoàn thành Kế hoạch ngân sách sát với thực tế, phù hợp với Công ty trong điều kiện mới.
Thứ hai: Ban hành chức năng nhiệm vụ của các phòng, đơn vị theo Mô hình mới. Tiếp tục hoàn thiện các quy trình, quy chế của Công ty theo quy định của pháp luật và phù hợp với mô hình tổ chức mới, tạo nên sức mạnh tổng thể của doanh nghiệp.
Thứ ba: Xem xét đánh giá để lựa chọn một số địa bàn thử nghiệm chia tách Trình dược viên và phương án chia tách cụ thể. Giao KPIs rõ ràng với các mục tiêu cụ thể về đông dược và ngoài đông dược để liên tục theo dõi, đánh giá hiệu quả và điều chỉnh kịp thời.