Hơn 10 năm qua, trên địa bàn tỉnh quy hoạch hàng trăm khu dân cư (KDC), nhưng đến nay rất ít khu đã hoàn thành. Do đó, hàng ngàn ha đất bị bỏ hoang rất lãng phí, đồng thời ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Đoàn công tác của HĐND tỉnh giám sát đất đai dự án tại H.Nhơn Trạch. Ảnh: K.Minh
Trong quy hoạch sử dụng đất cấp huyện giai đoạn 2011-2020, Đồng Nai quy hoạch hơn 300 dự án KDC, nhưng số dự án hoàn thành chưa đến 10%. Vì thế, hàng trăm dự án KDC lại chuyển tiếp qua giai đoạn 2021-2030.
* Mãi chưa hình thành vóc dáng
Mỗi năm, các địa phương trong tỉnh đều tiến hành rà soát các dự án trên địa bàn để đề xuất hủy bỏ những dự án quá hạn nhưng chưa triển khai. Trong số các dự án bị hủy, có không ít dự án KDC. Tuy nhiên, sau đó các địa phương lại đề xuất bổ sung các dự án mới. Có những dự án đã được quy hoạch 8-12 năm nhưng vẫn còn ngổn ngang, chưa xây dựng xong, khiến hàng trăm ha đất bỏ hoang hóa cho cỏ mọc.
Khảo sát tại các huyện: Nhơn Trạch, Long Thành, Trảng Bom và TP.Biên Hòa, có thể thấy không ít KDC bị bỏ hoang nhiều năm không người sinh sống. Trong đó, có KDC đã xây dựng đường sá, phân lô và chuyển nhượng cho người mua. Bên cạnh đó, có nhiều KDC chỉ có tên, còn thực tế chỉ là những khu đất bỏ hoang nhiều năm và chủ đầu tư mua đi, bán lại qua tay nhiều doanh nghiệp (DN) nhưng chưa triển khai xây dựng hạ tầng.
Mong muốn của đa số người dân khi được hỏi là tỉnh sẽ công khai rộng rãi các dự án KDC, quy hoạch, thời gian thực hiện để người dân biết và giám sát. Với những dự án kéo dài nhiều năm, tỉnh nên xem xét và xử lý nghiêm để không ảnh hưởng đến người dân trong khu dự án.
Bà Trần Thị Thảo (ngụ xã Phước Thiền, H.Nhơn Trạch) cho biết: “Gia đình tôi có hơn 2 sào ruộng quy hoạch KDC nhưng hơn 10 năm nay không thấy DN triển khai dự án. Vì vướng quy hoạch nên gia đình tôi không thể đầu tư trồng loại cây trồng khác cho hiệu quả, bán không ai mua. Tôi nghe nói dự án được bán qua, bán lại cho nhiều chủ đầu tư, nhưng không biết vì sao mãi không triển khai thực hiện; nếu không thực hiện được Nhà nước nên thu hồi, trả lại quyền lợi cho người dân trên thửa đất”.
Không riêng xã Phước Thiền, tại nhiều xã khác như: Phú Hội, Long Tân, Phước An, Phú Thạnh, Phú Hữu (H.Nhơn Trạch); Long An, Tam An, Long Đức (H.Long Thành); P.Tam Phước, P.Phước Tân, P.Long Bình Tân (TP.Biên Hòa)… cũng có hàng chục dự án KDC quy hoạch cả 1-2 thập niên chưa hoàn thành.
Bà Mai Thị Nga (ngụ KP.3, P.Long Bình Tân, TP.Biên Hòa) kể: “Nhà đất của gia đình tôi bị quy hoạch làm KDC từ những năm 1990, đến nay đã gần 30 năm nhưng dự án vẫn dở dang. Nhiều năm qua, gia đình tôi đã kiến nghị thành phố, tỉnh nếu triển khai dự án tiếp thì bồi thường tái định cư cho gia đình tôi. Trường hợp không thực hiện nữa thì xóa quy hoạch, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho tôi để có thể sửa sang làm lại nhà, vì nhà ở sau nhiều năm đã xuống cấp”.
* Vẫn bỏ lọt nhiều dự án kéo dài
Nhiều người dân thắc mắc, theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, dự án đã đưa vào kế hoạch thu hồi đất nếu quá 3 năm không triển khai sẽ bị thu hồi. Thế nhưng, tại nhiều địa phương vì sao vẫn có tình trạng dự án kéo dài 8-12 năm, cá biệt có những dự án kéo dài 20-30 năm, gây khó khăn, bức xúc cho người dân.
Theo báo cáo của Sở TN-MT, từ ngày 1-1-2015 đến ngày 31-12-2021, danh mục các dự án có thu hồi đất đã được HĐND tỉnh thông qua là hơn 2,2 ngàn, với diện tích thu hồi gần 16,6 ngàn ha. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai gặp phải một số vướng mắc dẫn đến các địa phương đã đề xuất tỉnh thu hồi gần 1 ngàn dự án. Trong số những dự án thu hồi có hàng chục dự án KDC.
Vừa qua, trong các đợt giám sát về dự án, đất đai, Trưởng ban Kinh tế - ngân sách HĐND tỉnh Nguyễn Kim Phước đánh giá: “Thời gian qua, tỉnh đã phải hủy hàng trăm dự án trên các lĩnh vực do không thể triển khai. Do đó, trong quy hoạch các dự án và đưa vào kế hoạch thu hồi đất, các huyện, thành phố phải ra soát thật kỹ các tiêu chí thấy phù hợp và có khả năng triển khai mới đề nghị HĐND tỉnh thông qua. Như vậy sẽ tránh được tình trạng phải thu hồi dự án vì chậm hoặc không thể triển khai”.
Hằng năm, các sở, ngành, địa phương cũng có các đợt phối hợp rà soát dự án trên địa bàn, nhưng vẫn bỏ lọt rất nhiều dự án chậm tiến độ, ảnh hưởng đến đời sống của người dân trong vùng dự án. Cụ thể như: 4 dự án KDC thuộc các khu phố: 1, 2, 3 ở P.Long Bình Tân; hàng chục dự án KDC khác tại các xã: Long Đức, Tam An, Long An, Phước Thiền, Long Tân, Phú Thạnh, Phú Hội, Vĩnh Thanh…
Giám đốc Sở TN-MT Đặng Minh Đức cho biết: “Vào cuối năm, khi các địa phương rà soát để đưa các dự án vào kế hoạch sử dụng đất, danh mục thu hồi đất của năm sau, Sở TN-MT đều yêu cầu rà soát kỹ tất cả các dự án. Mục đích là hạn chế các địa phương đưa vào danh mục quá nhiều dự án không triển khai được hoặc phát hiện dự án quá thời hạn để có biện pháp xử lý”.
Theo ông Đức, kế hoạch năm 2023, sở đề xuất tỉnh thu hồi 29 dự án. Các địa phương đề nghị đưa vào danh mục thu hồi đất 183 dự án mới, nhưng qua sàng lọc chỉ chấp thuận khoảng 71 dự án; trong đó có một số dự án KDC.