Trái với những tôn chỉ được Dabaco giới thiệu, "mục sở thị" tại hệ thống siêu thị Dabaco Bắc Ninh, người tiêu dùng không khỏi bất ngờ với tràn lan những thực phẩm "3 không", hoá không nhãn mác xuất xứ, bán hàng hết hạn sử dụng tới tay người tiêu dùng…
LTS: Được giới truyền thông giới thiệu, khác với cách làm nông nghiệp truyền thống, chuỗi cung ứng bị ngắt thành nhiều đoạn và bị động, Tập đoàn Dabaco dưới sự chỉ huy của “thuyền trưởng” Nguyễn Như So đã triển khai ngay từ những ngày đầu, khi bước ra thị trường là xác định mục tiêu và xây dựng chuỗi cung ứng khép kín (chuỗi giá trị khép kín 3F: Feed – Farm – Food). Mô hình sản xuất hiện đại và hoàn chỉnh được Dabaco Group dày công xây dựng và phát triển lên hình thái rất cao, sạch từ trang trại, nhà máy tới bàn ăn với bản sắc riêng biệt.
Hệ thống siêu thị Dabaco, đơn vị thành viên thuộc Tập đoàn Dabaco Việt Nam – Dabaco Group, nổi tiếng với sự uy tín, chất lượng, mặt hàng phong phú, “vừa túi tiền”. Sau hơn 1 thập kỷ phát triển, đến nay, hệ thống siêu thị Dabaco đã có mặt trên khắp tỉnh Bắc Ninh, trở thành 1 trong chuỗi siêu thị lớn nhất cả tỉnh Bắc Ninh. Tuy nhiên, trái với những tôn chỉ được Dabaco giới thiệu, những tưởng tại “cái nôi” của sản phẩm thức ăn tươi sống từ trang trại tới bàn ăn thì mục sở thị tại hệ thống siêu thị Dabaco Bắc Ninh, người tiêu dùng không khỏi bất ngờ với tràn lan những thực phẩm "3 không", hàng hoá không nhãn mác xuất xứ, nhân viên bán hàng vô tư bán hàng hết hạn sử dụng tới tay người tiêu dùng…
Nhìn từ mô hình sạch từ trang trại tới bàn ăn
Tập đoàn Dabaco Việt Nam – đơn vị Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới – là một Tập đoàn hoạt động đa ngành nghề, trong đó, lĩnh vực chính là sản xuất thức ăn chăn nuôi, giống gia súc, gia cầm và chế biến thực phẩm. Bên cạnh đó, Dabaco còn tham gia vào lĩnh vực đầu tư xây dựng hạ tầng khu công nghiệp, khu đô thị và kinh doanh bất động sản. Dabaco tự hào là một trong những thương hiệu xuất hiện sớm nhất trên thị trường thức ăn chăn nuôi tại Việt Nam và là một trong 10 doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi lớn nhất cả nước.
Tiền thân là doanh nghiệp Nhà nước được thành lập năm 1996 và được cổ phần hóa năm 2005. Từ đó đến nay, Công ty đã thành công trong việc phát triển cả chuỗi giá trị từ sản xuất con giống đến thức ăn chăn nuôi, chăn nuôi gia công và chế biến thịt.
Siêu thị Dabaco, trực thuộc Tập đoàn Dabaco Việt Nam, Tập đoàn hàng đầu khu vực về dịch vụ Nông nghiệp – Thực phẩm. Đây là một trong những cơ sở đầu tiên tại Việt Nam theo đuổi quy trình sản xuất 3F khép kín (Feed – Farm – Food), tức quy trình sản xuất thực phẩm an toàn bắt đầu từ thức ăn chăn nuôi, chế biến tới quá trình nuôi ở các trang trại cho đến khi thực phẩm lên tới bàn ăn của khách hàng.
Siêu thị Dabaco Bắc Ninh.
Năm 2010, siêu thị Dabaco Lý Thái Tổ, Bắc Ninh ra đời với vai trò phân phối cuối cùng của quy trình 3F khép kín này, siêu thị Dabaco được thành lập với mong muốn góp phần thay đổi tập quán, thói quen của người tiêu dùng, cung cấp cho người dân thực phẩm an toàn, chất lượng và không tồn dư các chất độc hại. Siêu thị ngày đó được thiết kế đơn giản với các mặt hàng chính là các loại thực phẩm sạch như rau, quả, thị lợn..., thực phẩm đã chế biến, đông lạnh.
Trải qua nhiều năm không ngừng xây dựng, phát triển, hàng loạt chuỗi siêu thị Dabaco cũng nối tiếp nhau ra đời phục vụ nhu cầu thực phẩm sạch của người dân như:
Siêu thị Dabaco Lý Thái Tổ, Bắc Ninh (Năm 2010), Dabaco Nguyễn Cao (2012), Dabaco Gia Bình (2014), Dabaco Từ Sơn (2017), trung tâm Thương mại Dabaco Quế Võ (2018).
Tới khâu phân phối, bán hàng …thịt tươi sống “3 không” như phản thịt ngoài chợ cóc
Mặc dù được giới thiệu là siêu thị Dabaco trực thuộc Tập đoàn Dabaco Việt Nam, Tập đoàn hàng đầu khu vực về dịch vụ Nông nghiệp – Thực phẩm. Đây là một trong những cơ sở đầu tiên tại Việt Nam theo đuổi quy trình sản xuất 3F khép kín (Feed – Farm – Food), tức quy trình sản xuất thực phẩm an toàn bắt đầu từ thức ăn chăn nuôi, chế biến tới quá trình nuôi ở các trang trại cho đến khi thực phẩm lên tới bàn ăn của khách hàng.
Tuy nhiên, ghi nhận thực tế tại siêu thị Dabaco Lý Thái Tổ (đường Lý Thái Tổ, Võ Cường, Bắc Ninh), PV không khỏi giật mình khi đập vào mắt là gian hàng thịt tươi sống không khác gì ngoài chợ, với hình ảnh những con gà, những khúc cá hồi, những tủ cá basa, hay ngay cả những món đồ ăn tươi đã sơ chế sẵn hoàn toàn “trắng thông tin”, không ngày giết mổ, không hạn sử dụng, thậm chí không cả thông tin xuất xứ, cách bảo quản. Nguy hiểm hơn là những miếng cá hồi đã chảy cả nước chỉ được cắt file để trên miếng xốp trắng và bọc thủ công bên ngoài 1 lớp màng Nilon bọc thực phẩm.
Sản phẩm cá hồi File bằng mắt thường có thể quan sát được đã chảy nước.
Thịt gà được xếp lên khay thủ công học 1 lớp màng nilon hoàn toàn 3 không ngày chế biến, hạn sử dụng và nguồn gốc xuất xứ của thực phẩm tươi sống?
Những khay ngao hoa, thịt bò, nộm sứa… đã sơ chế sẵn cũng trắng mọi thông tin, khiến người tiêu dùng như bị tung hỏa mù, mặc dù mua hàng siêu thị với thương hiệu nổi tiếng nhất tỉnh Bắc Ninh và cũng là thương hiệu có tiếng cung cấp nguồn thịt tươi sống cho nhiều hệ thống siêu thị lớn trên cả nước nhưng chẳng khác gì mua hàng của các tiểu thương ngoài chợ truyền thống.
Những khay đồ ăn sơ chế sẵn chỉ được học sơ sài hoàn toàn không có thông tin nguồn gốc xuất xứ đơn vị chế biến, ngày chế biến và hạn sử dụng.
Sản phẩm cá Basa nguyên con đông lạnh chỉ được xếp trong tủ đông, ngoái giá bán người tiêu dùng không thể biết được cá này có nguồn gốc từ đâu, sơ chế ngày nào và hạn sử dụng tới ngày nào? Chẳng có gì đảm bảo đây là thực phẩm an toàn VSTP dù là hàng bán trong siêu thị nhưng chẳng khác gì ngoài chợ truyền thống.
Chị Thu T, một khách hàng búc xúc cho hay: Mua hàng tươi sống trong siêu thị mà không biết ngày sản xuất, hạn sử dụng, liệu những khay thịt ba không như thế này bán tồn không hết thì vài tuần thậm chí vài tháng sau có được thu hồi hay không? Hay cứ tồn là bán mãi để bán cho những thượng đế? Vì không có ngày sản xuất, hạn sử dụng, và xuất xứ sản phẩm thì làm gì có căn cứ để khách hàng biết hạn sản phẩm?
Bên cạnh gian hàng thịt tươi sống, thì gian hàng rau củ, quả tình trạng trắng thông tin cũng phổ biến. Cụ thể, theo ghi nhận của phóng viên ngày 07/06/2022 các sản phẩm hoa quả nhập khẩu như nho xanh mặc dù giá rất “chát” 250.000 đồng/kg nhưng nhìn những khay nho được bày bán trên kệ siêu thị cũng chỉ có tấm xốp trắng, với 1 lớp màng bọc thực phẩm bọc thủ công trong veo lộ rõ những quả dập, hỏng.
Sản phẩm nho xanh giá “khá chát” nhưng thượng đế nhìn bằng mắt thường cũng thấy dập hỏng, hoàn toàn "trắng thông tin" không ngày nhập khẩu, đơn vị nhập khẩu và hạn sử dụng.
Hay những khay táo được dán mác nhập khẩu nhưng cũng không nguồn gốc xuất xứ, không đơn vị nhập khẩu, không hạn sử dụng…
Sản phẩm táo Gala cũng hoàn toàn "trắng thông tin".
Gian hàng rau, củ cũng không khá hơn khi chỉ có giá sản phẩm dán trên rau củ, ngày cân ngày bán, hoàn toàn thiếu thông tin nguồn gốc xuất xứ và hạn sử dụng.
Gian hàng kẹo cân được bày bán trong các ô kính hoàn toàn không ngày sản xuất, không có hạn sử dụng.
Tại gian hàng bánh kẹo được bày rất nhiều loại kẹo, thạch trong ô kính, những sản phẩm được bày bán theo cân, trong khi trên bao bì sản phẩm được in chữ Tiếng Việt ghi rõ là ngày sản xuất, hạn sử dụng trên bao bì... Tuy nhiên, phóng viên tìm mỏi mắt không thấy ngày sản xuất hay hạn sử dụng trên những loại kẹo này. Những sản phẩm trắng thông tin như thế nào ai dám đảm bảo sẽ có bị quá hạn sử dụng hay không?
Khách hàng sử dụng lại chủ yếu là trẻ nhỏ - là những đối tượng chưa có kiến thức và kỹ năng về vệ sinh an toàn thực phẩm, Dabaco bán hàng như vậy liệu đã đúng với phương châm: “sạch từ trang trại tới bàn ăn?" Hay “cung cấp cho người dân thực phẩm an toàn, chất lượng và không tồn dư các chất độc hại”. Mà Dabaco luôn truyền thông hướng tới ?
Tại gian hàng đồ chơi trẻ em, những sản phẩm phục vụ cho khách nhí cũng toàn hàng Made in China nhưng nhiều sản phẩm cũng mỏi mắt tìm tem nhãn phụ tiếng Việt nhưng không có.
Những sét cốc, ấm chén thủy tinh Made in China có giá tiền triệu nhưng tìm mỏi mắt cũng lác đác 1 số thông tin tem phụ dán cho có hoàn toàn không đúng với quy định về tem nhãn nhập khẩu.
Tại quầy hàng gia dụng, máy móc Made in China số lượng mặt hàng không tem phụ, nguồn gốc xuất xứ và hạn sử dụng không thể đếm bằng số lượng vài đơn vị…
Trước đó, hồi cuối tháng 02/2022 theo phản ánh của người tiêu dùng, phóng viên Thương hiệu và Công luận cũng đã ghi nhận tại hệ thống siêu thị Dabaco, tình trạng hàng hoá không tem nhãn xuất xứ, không hạn sử dụng. Đến nay sau 03 tháng trôi đi, tình trạng vi phạm tại hệ thống siêu thị Dabaco vẫn tiếp diễn không có hồi kết.
Để khách quan thông tin,phóng viên Thương hiệu Công luậnđã liên hệ với Cục trưởng Cục Quản lý thị trường (QLTT) Bắc Ninh, đồng thời mời phía QLTT Bắc Ninh qua ghi nhận thực tế tại siêu thị Dabaco Lý Thái Tổ, Bắc Ninh. Tại đây, ông Trần Quang Tý, Đội trưởng đội QLTT Bắc Ninh đã trực tiếp ghi nhận với phóng viên bằng hình ảnh các sản phẩm hàng hóa vi phạm. Ngay sau đó, phía QLTT Bắc Ninh đã tổ chức đoàn kiểm tra tại siêu thị Dabaco Lý Thái Tổ.
Tại Nghị định 89/2006/NĐ-CP quy định: Nhãn hàng hóa bao gồm hai loại là nhãn gốc và nhãn phụ. Nhãn gốc: Đây là nhãn được thể hiện lần đầu được gắn trên bao bì, hàng hóa do các cá nhân, tổ chức sản xuất hàng hóa tự gắn lên đó (được quy định tại khoản 3, Điều 3 Nghị định 43/2017/NĐ-CP).
Nhãn phụ cũng tương tự như nhãn gốc được gắn lên trên hàng hóa hoặc bao bì thương phẩm nhưng ngôn ngữ sử dụng phải là Tiếng Việt, trên đó nêu rõ những nội dung bắt buộc trên nhãn gốc luật định các cá nhân, tổ chức phải dịch từ tiếng nước ngoài sang Tiếng Việt hoặc là những nội dung mà nhãn gốc còn thiếu theo quy định của pháp luật Việt Nam cần phải bổ sung (được quy định tại khoản 4, Điều 3 Nghị định 43/2017/NĐ-CP).
Quy định của pháp luật về việc ghi, sử dụng nhãn phụ: Ngôn ngữ bắt buộc của nhãn phụ là Tiếng Việt; các trường hợp bắt buộc phải có nhãn phụ là hàng hóa nhập khẩu vào lãnh thổ Việt Nam: Trong đó bao gồm các hàng hóa mà nhãn gốc chưa thể hiện đủ nội dung bắt buộc; hàng hóa có nhãn gốc sử dụng ngôn ngữ là tiếng nước ngoài.
Theo Nghị định số 43/2017/NĐ-CP và Nghị định số 98/2020/NĐ-CP quy định về thông tin in trên nhãn phụ và quy định về tem nhãn hàng hóa nhập khẩu, quy định về xử phạt hành vi vi phạm trong buôn bán hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, hàng trôi nổi, hàng có dấu hiệu làm nhái, làm giả có thể phạt tiền đến 200 triệu đồng tùy vào mức độ vi phạm đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh.
Cùng với đó, tại Điều 10, Nghị định số 43/2017/NĐ-CP quy định nhãn hàng hóa bắt buộc phải thể hiện các nội dung về tên hàng hóa; tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa và xuất xứ hàng hóa.
Theo đó, trường hợp không thể thể hiện tất cả nội dung bắt buộc trên nhãn thì các nội dung: Tên hàng hóa; Tên tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa; Định lượng; Ngày sản xuất; Hạn sử dụng; Xuất xứ hàng hóa... phải được ghi trên nhãn. Những nội dung bắt buộc khác phải được ghi trong tài liệu kèm theo và trên nhãn hàng hóa phải chỉ ra nơi ghi các nội dung đó.
Ngôn ngữ trình bày nhãn hàng hóa, những nội dung bắt buộc thể hiện trên nhãn phải được ghi bằng tiếng Việt (trừ một số quy định khác). Hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam mà trên nhãn chưa thể hiện hoặc thể hiện chưa đủ những nội dung bắt buộc bằng tiếng Việt thì phải có nhãn phụ thể hiện những nội dung bắt buộc bằng tiếng Việt và giữ nguyên nhãn gốc của hàng hóa. Nội dung ghi bằng tiếng Việt phải tương ứng với nội dung ghi trên nhãn gốc.
Như vậy, theo quy định pháp luật hiện hành, đối với sản phẩm là hàng hóa có xuất xứ từ nước ngoài khi lưu hành tại thị trường Việt Nam bắt buộc phải có tem nhãn phụ hay tem nhãn bằng tiếng Việt.
Với những hàng hoá "trắng thông tin" có tính hệ thống như vậy, liệu rằng hệ thống siêu thị Dabaco có xứng đáng với slogan tự phong được treo quảng bá rất lớn trên hệ thống siêu thị: Hệ thống siêu thị Dabaco, nơi bạn gửi trọn niềm tin?