Di tích lịch sử Mộ cụ Lê Trung Đình, thuộc xã Tịnh Ấn Đông, thành phố Quảng Ngãi (Quảng Ngãi) sau khi được đầu tư trùng tu, tôn tạo sẽ có diện mạo khang trang hơn, đồng bộ nhà lưu niệm, công viên cây xanh và các hạng mục phụ trợ để phục vụ tốt hơn nhu cầu thăm viếng, dâng hương của người dân.
Hiện trạng Mộ cụ Lê Trung Đình có cao độ thấp hơn Quốc lộ 1A khoảng 5m.
Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh vừa có Công văn thống nhất phương án trùng tu, tôn tạo Di tích lịch sử Mộ cụ Lê Trung Đình từ nguồn vốn xã hội hóa do UBND thành phố Quảng Ngãi báo cáo đề xuất.
Trước khi có Báo cáo đề xuất gửi UBND tỉnh Quảng Ngãi, theo tinh thần chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, UBND thành phố Quảng Ngãi đã tổ chức nhiều buổi làm việc với đại diện gia đình cụ Lê Trung Đình và đại diện Câu lạc bộ Lê Trung Đình cùng các Sở, ngành, đơn vị liên quan và Công ty Cổ phần Đầu tư Năm Bảy Bảy (Công ty 577).
Các buổi làm việc đã tập trung tổng hợp ý kiến đóng góp từ các bên để đi đến thống nhất phương án thực hiện, quy mô cải tạo, phương án thiết kế và dự toán thực hiện trùng tu di tích. Sau đó, công ty 577 đã hoàn thiện phương án thiết kế chi tiết công trình gửi UBND thành phố Quảng Ngãi.
Hiện khu mộ đã xuống cấp, cần được trùng tu, tôn tạo.
Qua khảo sát cho thấy, hiện trạng Mộ cụ Lê Trung Đình đang có cao độ thấp hơn mặt đường Quốc lộ 1A khoảng 5m, phần mộ chính có kích thước 4,5x8,5m, tường rào xung quanh 20x25m, nền lát gạch 40x40, bia tưởng niệm bằng đá granite. Hiện tại di tích đã bị xuống cấp, một số hạng mục đã hư hỏng và tổng thể không còn phù hợp với quy hoạch chung của thành phố Quảng Ngãi và khu vực lân cận.
Vì vậy, sau khi nhận được sự đồng ý từ chính quyền, cũng như nguyện vọng của gia đình cụ Lê Trung Đình và kiến nghị của Câu lạc bộ Lê Trung Đình, Công ty 577 đã đưa ra phương án tự bố trí 8,2 tỷ đồng để nâng cấp, cải tạo toàn bộ mộ cũ và khuôn viên cảnh quan xung quanh; đầu tư xây dựng các hạng mục: Nhà lưu niệm, tiểu cảnh, nhà vệ sinh công cộng… trên tổng diện tích khoảng 500m2. Sau khi hoàn thành việc trùng tu, tôn tạo doanh nghiệp sẽ bàn giao di tích cho Nhà nước quản lý theo quy định.
Việc đầu tư trùng tu, cải tạo di tích lịch sử Mộ cụ Lê Trung Đình là hết sức cần thiết.
Phương án cải tạo, trùng tu được đơn vị xây dựng cụ thể: Đối với phần mộ chính, sẽ xây dựng mộ mới để phục vụ nhu cầu thăm viếng ngay trên vị trí mộ thật hiện trạng bằng biện pháp đổ vách ngăn bằng bê tông cốt thép bao che và sàn bê tông cốt thép để nâng cao độ hiện trạng lên 5m, bằng với cao độ của Quốc lộ 1A và khu vực lân cận. Phía trên phần mộ mới là công trình kiến trúc bao che có tổng diện tích xây dựng 352m2, một tầng cao 4,65m giúp bảo vệ khu mộ, phía trước có bia tưởng niệm.
Nhà mộ mới được xây dựng với kết cấu trụ cột dầm sàn bê tông cốt thép, tường trát vữa, sơn lăn hoàn thiện. Xung quanh khu mộ xây hàng rào bằng lan can bê tông đúc sẵn, bố trí khoảng sân tập trung kết hợp với cảnh quan vườn hoa, hai bên là những mảng cây xanh bóng mát để tạo sự liên kết giữa công trình kiến trúc tâm linh và cảnh quan.
Phối cảnh khu mộ khi được đầu tư tôn tạo hoàn chỉnh.
Phía sau là hạng mục nhà lưu niệm có diện tích 118m2, một tầng với chiều cao 7,8m phục vụ công tác trưng bày, giới thiệu các tư liệu hiện vật về cuộc đời, công lao to lớn của cụ Lê Trung Đình. Bên cạnh đó là hạng mục nhà vệ sinh với diện tích 30m2, cao 4,65m, tiểu cảnh, hệ thống chiếu sáng, thoát nước … Nền mộ và khuôn viên lát gạch Granite.
Nhà lưu niệm sẽ được xây dựng mới để phục vụ công tác trưng bày, giới thiệu tư liệu, hiện vật.
Sau khi được trùng tu, tôn tạo đồng bộ, phần lớn Di tích lịch sử Mộ cụ Lê Trung Đình sẽ có giới cận tiếp giáp với công viên X3.02 mở rộng thuộc dự án Khu dân cư Sơn Tịnh nên công trình sẽ được bổ trợ thêm mảng xanh, tiện ích công cộng. Đồng thời, cùng với lối vào di tích từ hướng Quộc lộ 1 hiện hữu, sẽ có thêm một lối vào được đấu nối trực tiếp với đường nội bộ của công viên để tạo sự thuận tiện cho người dân mỗi khi thăm viếng, dâng hương.
Diện mạo di tích Mộ cụ Lê Trung Đình sau trùng tu.
Theo ông Nguyễn Văn Anh - Phó Chủ tịch UBND thành phố Quảng Ngãi thì việc cải tạo, trùng tu di tích lịch sử Mộ cụ Lê Trung Đình là hết sức cần thiết, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân và cán bộ, đảng viên của tỉnh nói chung và thành phố Quảng Ngãi nói riêng. Đây là công trình tâm linh tôn vinh công trạng cụ Lê Trung Đình đã anh dũng hy sinh cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước cho cán bộ, chiến sĩ các lực lượng vũ trang, nhân dân địa phương.
Cụ Lê Trung Đình hiệu là Long Cang, sinh năm 1857 và mất năm 1885, người làng Phú Nhơn, nay thuộc phường Trương Quang Trọng, thành phố Quảng Ngãi. Ông xuất thân con nhà dòng dõi khoa bảng, học giỏi nổi tiếng cả một vùng, năm 26 tuổi thi đỗ cử nhân (khoa Giáp Thân -1884) ở trường thi Hương Bình Định. Ông là chí sĩ yêu nước, kháng Pháp, thủ lĩnh cuộc khởi nghĩa Cần Vương đầu tiên trong cả nước.