Được giao thực hiện dự án nhà hàng, khách sạn, song Thương mại Lilama không thực hiện mà đã khai thác trái phép quặng apatit rồi bán cho Apatit Việt Nam.
Cơ quan CSĐT thi hành lệnh khám xét tại nhà của một trong bốn bị can tại thành phố Lào Cai. Ảnh: Công an tỉnh Lào Cai.
Ngày 23/6, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lào Cai cho biết đang điều tra vụ án ông Nguyễn Mạnh Thừa – Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Lilama phạm tội vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên” theo quyết định khởi tố vụ án số 44 ngày 11/8/2021 và phạm tội “rửa tiền” theo quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án số 01 ngày 6/1/2022.
Ngoài ra, căn cứ kết quả điều tra ngày 23/6/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra ra các quyết định khởi tố bị can và lệnh khám xét, cấm đi khỏi nơi cư trú đối với ông Nguyễn Văn Bình (SN 1960), nguyên thành viên HĐTV Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam.
Cùng ngày 23/6/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lào Cai tiếp tục có các quyết định khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt bị can tạm giam và thực hiện lệnh khám xét nơi ở và nơi làm việc đối với 4 cá nhân gồm: Ông Nguyễn Thanh Dương (SN 1959), nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai; ông Lê Ngọc Hưng (SN 1960), nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai; ông Mai Đình Định (SN 1961), nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai; và ông Phan Văn Cương (SN 1963), hiện là Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Lào Cai.
Trước đó, ngày 31/12/2021, Cơ quan Cảnh sát điểu tra, Công an tỉnh Lào Cai đã ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với ông Nguyễn Quang Huy (SN 1957), nguyên là Tổng Giám đốc Apatit Việt Nam và ông Phạm Cao Khiêm (SN 1955), nguyên là Phó Tổng Giám đốc công ty này để điều tra về hành vi vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên.
Ngày 31/3/2022, Cơ quan Cảnh sát điểu tra, Công an tỉnh Lào Cai tiếp tục ra quyết định khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với các bị can: Nguyễn Ngọc Bích, sinh năm 1957, nguyên là Chủ tịch HĐTV Apatit Việt Nam; Lương Văn Na (SN 1954) nguyên là Phó Tổng Giám đốc và Cao Văn Tham (SN 1957), nguyên là Phó phòng Kế hoạch thị trường, Apatit Việt Nam.
Thương mại Lilama và Apatit Việt Nam của ai?
Theo dữ liệu của Nhadautu.vn, Thương mại Lilama được thành lập vào năm 2004. Tính đến cuối năm 2017, vốn điều lệ công ty đạt 80 tỷ đồng, cơ cấu cổ đông gồm: Ông Nguyễn Mạnh Thừa (12,5%), Nguyễn Văn Phú (18,75%), Nguyễn Quang Triệu (62,5%), bà Nguyễn Thị Lành (6,25%). Ngoài vai trò cổ đông, ông Thừa (SN 1959) cũng đồng thời là Người đại diện theo pháp luật, kiêm Tổng Giám đốc công ty.
Hồi năm 2013, Thương mại Lilama được UBND tỉnh Lào Cai cho phép thực hiện dự án nhà hàng, khách sạn ở xã Đồng Tuyển. Tuy nhiên, khi được giao đất, doanh nghiệp này tiến hành khai thác apatit trái phép rồi bán cho Apatit Việt Nam. Cơ quan công an xác định, bị can Thừa có trách nhiệm về vi phạm của Lilama khi tận thu quặng apatit tại xã Đồng Tuyển, TP. Lào Cai.
Những vi phạm nêu trên đã được Thanh tra Chính phủ chỉ ra tại Kết luận Thanh tra số 3238 về chấp hành chính sách pháp luật trong công tác quản lý, khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2005 - 2015. Theo Thanh tra Chính phủ, trên khu đất 3,77ha này, Thương mại Lilama đã khai thác và bán hơn 1,363 triệu tấn quặng apatit và thu về hơn 379 tỷ đồng.
Tháng 4 vừa qua, UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành quyết định thu hồi đất tại dự án nói trên.
Việc khởi tố các cá nhân liên quan đến Lilama khiến dư luận từng nhầm tưởng doanh nghiệp này có mối quan hệ với Tổng công ty Lắp máy Việt Nam (Lilama), một doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Bộ Xây dựng. Tuy nhiên, ngay sau khi ông Thừa bị bắt, Lilama đã khẳng định công ty do ông Thừa đứng tên không có bất cứ liên quan gì với tổng công ty này về sở hữu vốn cũng như quan hệ thương mại, sản xuất kinh doanh.
Về phía Apatit Việt Nam, doanh nghiệp này được chuyển đổi từ Công ty Apatit Việt Nam theo Quyết định số 116 của Thủ tướng Chính phủ (ngày 29/6/2004). Hiện tại, vốn điều lệ công ty đạt hơn 1.814 tỷ đồng, 100% do Tập đoàn Hóa chất Việt Nam sở hữu.
Giai đoạn 2019-2021, kết quả kinh doanh Apatit Việt Nam khá tích cực, với doanh thu thuần và lãi ròng tăng trưởng bình quân lần lượt 11,8%/năm và 95,8%/năm.
Riêng năm 2021, doanh thu thuần công ty đạt 3.258 tỷ đồng, tăng 26,2% so với năm 2020. Trừ đi các chi phí, lãi sau thuế còn 300,8 tỷ đồng, tăng 44,5%. Đây là kết quả kinh doanh tích cực nhất của Apatit Việt Nam trong giai đoạn 2019 – 2021.
Trên bảng cân đối kế toán, tổng tài sản công ty tại ngày 31/12/2021 đạt 3.078 tỷ đồng, tăng 5,26%. Vốn chủ sở hữu 2.070 tỷ đồng, tăng 4,22%. Nợ phải trả 1.008 tỷ đồng, tăng 7,4%. Đáng chú ý, Apatit Việt Nam sở hữu lượng tiền, tương đương tiền, tiền gửi ngân hàng lên đến 1.317,7 tỷ đồng, chiếm đến gần 43% tổng tài sản.
Năm 2022, Apatit Việt Nam đặt mục tiêu doanh thu hợp nhất đạt 2.988 tỷ đồng, giảm 8,3% so với thực hiện năm 2021; lợi nhuận 244,47 tỷ đồng, giảm 34,2%.