Tính đến hết tháng 8/2023, xuất khẩu thuỷ sản tươi đông lạnh của Việt Nam sang thị trường Canada chỉ đạt 83 triệu USD, sụt giảm mạnh so với 8 tháng năm 2022 (gần 235 triệu USD)...

Nhóm thuỷ sản và thuỷ sản chế biến là các mặt hàng có nguy cơ bị mất thị trường tại Canada. Ảnh minh họa.

Theo Thương vụ Việt Nam tại Canada, hàng năm, Canada có nhu cầu nhập khẩu khoảng trên 2,8 tỷ USD từ các nước, năm 2022, Việt Nam đứng vị trí thứ 3, với thị phần khoảng 7%, sau Hoa Kỳ và Trung Quốc. Tuy nhiên, với tốc độ sụt giảm mạnh (50,5%), Việt Nam hiện tụt xuống thứ 6 về thị phần.

Đối với thủy sản chế biến, Việt Nam cũng ghi nhận sự sụt giảm so với cùng kỳ năm ngoái (35,6%), chỉ đạt 48 triệu USD.

Quy mô thị trường thuỷ sản chế biến của Canada tăng nhanh qua các năm, dù có dấu hiệu chững lại trong năm 2023, nhưng dự kiến vẫn đạt khoảng 1,3 tỷ USD. Các nước ghi nhận mức tăng trưởng xuất khẩu thuỷ sản chế biến đột biến vào thị trường trong năm 2023 là Brazil (71,9%), Pháp (17,9%), Ý (7%), trong khi 7/10 đối tác xuất khẩu còn lại đều ghi nhận sụt giảm xuất khẩu vào địa bàn này.

Giải thích cho việc sụt giảm đột biến của xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang Canada, Thương vụ Việt Nam tại Canada cho biết là do chi phí logistics nội địa tại Canada cao khiến giá xuất khẩu của Việt Nam kém cạnh tranh so với các nước láng giềng Nam Mỹ. Bên cạnh đó là chính sách tỷ giá đồng CAD thấp và đặc biệt là do bối cảnh suy thoái kinh tế ở Canada.

“Đáng lưu ý là xu hướng Canada đẩy mạnh chính sách hướng về khối kinh tế Nam Mỹ đang tác động rõ rệt đến xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam”, Thương vụ Việt Nam tại Canada nhận định.

Trong năm 2023, qua theo dõi số liệu sở tại thì thấy Canada đặc biệt đẩy mạnh nhập khẩu từ Ecuador, Argentina, Chile và Mexico. Ngoại trừ Argentina, cả Ecuador, Chile và Mexico đều có FTAs song phương với Canada.

Ngoài ra, yếu tố giá xăng dầu vận tải cao, tình trạng chậm bốc dỡ hàng tại các cảng ở Canada do thiếu nhân công, đặc biệt là tình trạng đình công kéo dài ở cảng Vancouver từ tháng 6 đến nay cũng là những lý do khiến hàng Việt Nam có thể kém cạnh tranh hơn so với các nhà xuất khẩu Nam Mỹ.

Mặt khác, trong chính sách tiền tệ, Canada hiện đang cố gắng duy trì chính sách tỷ giá thấp so với đồng USD để thúc đẩy xuất khẩu. Có những thời điểm đồng CAD/USD đã lên đến 0.80 nhưng dự báo, Ngân hàng Canada sẽ duy trì quanh mức 0,76 từ nay đến cuối năm. Chính sách tỷ giá này đã làm hàng Việt Nam trở nên đắt đỏ tương đối ở địa bàn vì giá xuất khẩu là USD, tác động không nhỏ đến khả năng thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam vào địa bàn trong những tháng cuối năm.

Vì vậy, Thương vụ Việt Nam tại Canada cho rằng nhóm thuỷ sản và thuỷ sản chế biến là các lĩnh vực mặt hàng có nguy cơ bị mất thị trường và sẽ tiếp tục giảm mạnh trong những năm tới nếu chúng ta không có chiến lược tiếp cận thị trường phù hợp để đối phó với tình trạng cạnh tranh của các nước Nam Mỹ.

Trước những phân tích trên, để tiếp cận thị trường Canada, bà Trần Thu Quỳnh, Tham tán Thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Canada khuyến nghị các doanh nghiệp và Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thuỷ sản cân nhắc tham gia Triển lãm thực phẩm và sáng tạo quốc tế Canada (SIAL) lần thứ 21 sẽ được tổ chức tại Montreal vào giữa tháng 5/2024.

Đây là sự kiện thương mại lớn nhất hàng năm trong ngành công nghiệp thực phẩm ở Bắc Mỹ. SIAL là thương hiệu Triển lãm thuộc tập đoàn Triển lãm Canada Pháp, có trụ sở tại Quebec, Canada.

Hàng năm dưới thương hiệu SIAL, tập đoàn này tổ chức hàng loạt sự kiện Triển lãm trong ngành công nghiệp thực phẩm ở khắp các châu lục (Pháp, Trung Quốc, Ấn Độ, Malaysia, Hoa Kỳ, Indonesia…).

Với uy tín tốt trong lĩnh vực bán lẻ, dịch vụ thực phẩm và công nghiệp chế biến thực phẩm, Triển lãm SIAL 2023 đã thu hút được trên 1000 công ty tham gia trưng bày từ 50 nước và trên 20.000 khách tham quan từ 60 nước, trong đó diện tích gian hàng quốc tế chiếm đến 40%.

Số liệu thăm dò qua các kỳ triển lãm cho thấy 91% số các doanh nghiệp tham gia triển lãm hài lòng với kết quả tham gia (thông thường mỗi doanh nghiệp thu được khoảng 350 mối quan hệ) và 75% muốn tiếp tục tham gia các kỳ triển lãm tiếp theo.

Vũ Khuê