Theo Hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam (HUBA), các chuyên gia, doanh nghiệp bất động sản, xây dựng tại Tp.HCM hầu hết khó khăn do nợ nần chồng chất, không thu hồi được nợ. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp nhỏ lâm vào cảnh phá sản.

Doanh nghiệp không thu hồi được nợ và khó trả nợ trái phiếu

Trong báo cáo mới đây về tình hình sức khoẻ của các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp bất động sản, xây dựng, HUBA chỉ ra, rất nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng khẩn cấp, thậm chí trên bờ vực phá sản.

Cụ thể, doanh nghiệp bất động sản và xây dựng gặp khó, nguồn thu ngân sách giảm. Các doanh nghiệp bất động sản hầu hết khó khăn do nợ nần chồng chất không thu hồi được nợ và khó có khả năng trả nợ trái phiếu. Sự đóng băng của thị trường bất động sản làm cho các doanh nghiệp xây dựng không có đơn hàng, kinh doanh đình đốn.

Do không có vốn kinh doanh nên việc tiếp cận dự án đầu tư công khó khả thi, kết quả là hàng loạt đơn vị xây dựng, bất động sản nhỏ lâm vào tình trạng phá sản.

HUBA đánh giá, thời gian qua thị trường bất động sản bị thu hẹp đáng kể với nguyên nhân chủ yếu là sự suy giảm niềm tin của người tiêu dùng đối với các chủ đầu tư.

Các khó khăn của bất động sản đã tác động nặng nề tới hầu hết các ngành kinh tế, đặc biệt là các ngành liên quan trực tiếp như xây dựng, vật liệu xây dựng, môi giới bất động sản… và làm giảm đáng kể nguồn thu ngân sách trong lĩnh vực đấu giá đất công, cho thuê đất công, thuế chuyển quyền sử dụng đất và thuế chuyển nhượng bất động sản.

Ngoài doanh nghiệp lĩnh vực bất động sản, xây dựng HUBA cũng chỉ ra các doanh nghiệp trong một số ngành như may mặc, giày da, gỗ... cũng đang trong tình trạng khan hiếm đơn hàng, khó khăn chồng chất.

Những giải pháp thiết thực

Theo đại diện HUBA, kết quả khảo sát nhu cầu của doanh nghiệp cho thấy doanh nghiệp mong muốn được hỗ trợ vốn, giảm lãi suất, đẩy mạnh kích cầu đầu tư và tiêu dùng; tiếp tục giảm các loại thuế, phí, bảo hiểm xã hội, phí công đoàn. Đặc biệt, doanh nghiệp mong muốn nhanh chóng giải quyết các kiến nghị hợp lý của doanh nghiệp.

Hiện nay, các doanh nghiệp nhỏ và vừa luôn thiếu vốn kinh doanh. Doanh nghiệp muốn vay thêm, nhưng không còn tài sản nào để thể chấp. Ngân hàng không chấp nhận làm tài sản đảm bảo đối với nhà xưởng trong khu công nghiệp, và tài sản xây trên đất nông nghiệp bị định giá thấp... Từ đó, doanh nghiệp gặp khó.

Với các khó khăn đó, các doanh nghiệp đề xuất Chính phủ tháo gỡ bằng cách đánh giá giá trị tài sản thể chấp theo giá thị trường, tăng tỉ lệ đảm bảo của tài sản thế chấp, cho phép thế chấp tài sản là đất thuê hàng năm và tăng giá trị thế chấp bằng đất nông nghiệp.

Đối với thuế VAT, doanh nghiệp kiến nghị có một số ngành, đặc biệt là bất động sản không được hỗ trợ và thời gian áp dụng quá ngắn, chưa đủ để hiệu quả của chính sách tác động sâu vào nền kinh tế.

Do đó, HUBA cho hay các doanh nghiệp đề nghị Chính phủ xem xét, cân đối ngân sách để áp dụng giảm thuế VAT 2%, từ 10% xuống 8% cho tất cả các ngành kinh tế và kéo dài chính sách hỗ trợ đến hết năm 2024.

Riêng với các doanh nghiệp bất động sản, HUBA kiến nghị phát triển thị trường bất động sản cần áp dụng chính sách theo từng phân khúc.

Cụ thể, đối với thị trường nhà ở, theo kế hoạch tại quyết định 4151, giai đoạn 2021 - 2025 TP sẽ phát triển 50.000.000m2 nhà ở. Tuy nhiên, số lượng thực hiện được là rất thấp, đặc biệt nhà ở xã hội và nhà lưu trú công nhân chưa đáp ứng đủ 10% nhu cầu. Nguyên nhân cơ bản là vấn đề pháp lý, thủ tục, cơ chế thực hiện chưa rõ ràng.

Do đó, các doanh nghiệp đề nghị TP có các chính sách hữu hiệu hỗ trợ sự phục hồi và phát triển của thị trường, hỗ trợ việc làm cho doanh nghiệp và đảm bảo nhu cầu an cư của người dân.

Tuy nhiên, cần cân nhắc rủi ro thị trường khi phê duyệt các dự án khu dân cư lớn, rút kinh nghiệm ở một số dự án khu dân cư tại Đồng Nai.

Đối với thị trường bất động sản công nghiệp, HUBA đánh giá khó khăn của bất động sản công nghiệp là vấn đề nguồn cung và pháp lý đất khu công nghiệp. Bên cạnh đó, hình thức thuê đất trả tiền hàng năm, không gắn liền với việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất làm mất khả năng thế chấp vay, điều này làm giảm sức cạnh tranh của các khu công nghiệp tại Tp.HCM so với các tỉnh trong khu vực.

Đồng thời, thành phố nên quy hoạch một số khu công nghiệp tập trung ở ngoại thành có diện tích đủ lớn cho các tập đoàn đa quốc gia xây dựng đại bản doanh như Apple, Boeing, Google, Siemens, Anzon, Foxcom… từ đó tạo cơ hội cho các doanh nghiệp trong nước cung cấp dịch vụ, sản xuất phụ trợ và tạo việc làm cho người lao động.

Đối với thị trường bất động sản thương mại và du lịch, HUBA đánh giá thị trường này hầu như tê liệt thời gian qua, do ảnh hưởng dịch bệnh và pháp lý, chủ quyền. Tp.HCM nên xem xét điều chỉnh chính sách hỗ trợ theo định hướng phát triển ngành công nghiệp không khói, tận dụng lợi thế đất đai, môi trường, sông rạch, nguồn nhân lực hiện có, ít tác động đến môi trường… tạo nguồn thu ổn định cho ngân sách.

Bảo Anh