Tổng lợi nhuận ròng quý 4 của các công ty niêm yết trên 3 sàn giảm 30,4% so cùng kỳ, mức giảm lớn nhất kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát.
Theo Báo cáo chiến lược thị trường của Chứng khoán VNDirect, kết quả đáng thất vọng trong quý 4/2022 đã kéo tăng trưởng lợi nhuận ròng của thị trường năm 2022 xuống chỉ còn 7,1%, thấp hơn nhiều so với dự báo là 16,7% cho cả năm.
Biên lợi nhuận gộp cải thiện, tỷ lệ đòn bẩy giảm
Biên lợi nhuận gộp thị trường (không bao gồm ngân hàng) trong quý 4 tăng nhẹ 0,1 điểm % so với quý trước, lần đầu tiên kể từ quý 3/2021 với sự cải thiện lớn nhất đến từ ngành Dịch vụ tiện ích (+3,6 điểm %), Bất động sản (+2,8 điểm %) và Dầu khí (+2,5 điểm %).
Tỷ lệ đòn bẩy của thị trường (không bao gồm ngân hàng) tiếp tục kéo dài xu hướng giảm kể từ quý 1 là kết quả của việc mua lại trái phiếu doanh nghiệp và nhu cầu huy động vốn yếu do các doanh nghiệp có xu hướng trì hoãn việc mở rộng kinh doanh. Lãi suất cao cũng làm tăng chi phí vốn vay trung bình trên thị trường từ 5,8% lên 5,9% trong quý 4.
Biểu đồ doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp qua các quý.
Lợi nhuận ròng của VN30 tăng 4,9% trong năm 2022
16 doanh nghiệp trong VN30 có tăng trưởng lợi nhuận ròng dương trong năm 2022, dẫn đầu là VRE (+108%), BID (+72%) và GAS (+70%). VRE đã hoạt động bình thường trở lại trong năm 2022 so với việc đóng cửa/giãn cách xã hội vào năm 2021 do sự bùng phát của Covid-19.
BID ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận ròng mạnh mẽ trong năm 2022 nhờ giảm bớt chi phí trích lập dự phòng trong khi vẫn có mức tăng trưởng thu nhập lãi thuần vững chắc.
GAS đã ghi nhận (1) sản lượng tiêu thụ khí khô tăng 7,8% trong năm 2022 nhờ huy động điện khí phục hồi sau đại dịch và (2) giá khí bùng nổ (giá dầu FO của Singapore: +30%). Đáng chú ý, VIC ghi nhận lợi nhuận ròng trong năm 2022 là 8.352 tỷ đồng so với lỗ ròng 2.771 tỷ đồng trong năm 2021.
KQKD của nhóm VN30 theo thống kê của VND.
Ở chiều ngược lại, năm 2022, lợi nhuận ròng của HPG giảm mạnh 75% chủ yếu do (1) than coke đầu vào tăng gần 140% trong năm 2022 và (2) sản lượng tiêu thụ giảm 6,5% trong bối cảnh thị trường bất động sản gặp nhiều thách thức.
MSN (-58%) ghi nhận lợi nhuận ròng ở mức cao trong năm 2021 (8.563 tỷ đồng) nhờ khoản thu nhập bất thường lớn (~5.700 tỷ đồng). PLX (-48%) phải tăng tỷ trọng nguồn nhập khẩu để đảm bảo xăng dầu cho thị trường trong nước 9 tháng trong bối cảnh thị trường xăng dầu thế giới không thuận lợi và chi phí kinh doanh xăng dầu tăng cao.
Đáng chú ý, VJC ghi nhận khoản lỗ 2.172 tỷ đồng trong năm 2022 (2021: +95 tỷ đồng) do (1) không ghi nhận lợi nhuận từ Bán và Cho thuê lại; cũng như các khoản thu nhập tài chính khác như năm 2021 và (2) giá nguyên liệu tăng cao.
Khó khăn tiếp nối với các doanh nghiệp Thép, Thực phẩm và Chứng khoán
VNDirect cho biết lợi nhuận ròng quý 4 của các nhà sản xuất thép niêm yết giảm sâu 155,6% do (1) suy giảm sản lượng tiêu thụ và (2) biên lợi nhuận gộp giảm 1,8 điểm % so với quý 3.
Ngành thực phẩm kéo dài xu hướng giảm với lợi nhuận ròng quý 2/quý 3/quý 4 năm 2022 giảm 7,7%/13,8%/80,7%. Lợi nhuận ròng quý 4 của ngành thực phẩm giảm mạnh là do MSN ghi nhận lợi nhuận ròng giảm 93,1% khi ghi nhận khoản thu nhập bất thường đáng kể (~5.700 tỷ đồng) trong quý 4/2021.
Các công ty chứng khoán tiếp tục ghi nhận lợi nhuận ròng sụt giảm mạnh 96,6% trong quý 4 do thanh khoản thị trường chứng khoán giảm 58,4%. Các công ty Thép, Sản xuất thực phẩm và chứng khoán cùng nhau làm tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường giảm 24,8 điểm % trong quý 4.
Ngân hàng và Dịch vụ Tiện ích là điểm sáng
Lợi nhuận ròng các ngân hàng niêm yết quý 4 tăng 23,2% nhờ đóng góp của VCB (+53,9%) và BID (+88,8%) do giảm chi phí dự phòng. Ngành Dịch vụ Tiện ích ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận ròng cao nhất toàn thị trường trong quý 4/22 (+30,4%), xấp xỉ mức tăng quý 3 nhưng giảm mạnh so với đỉnh tăng trưởng trong quý 2 (+88,7%).
GAS là động lực chính, đóng góp 34,2 điểm % vào tăng trưởng lợi nhuận ròng quý 4 của ngành Tiện ích. Ngân hàng và Tiện ích cùng nhau đóng góp 7,6 điểm % vào tăng trưởng lợi nhuận ròng quý 4 của thị trường.
Bất chấp thời điểm khó khăn, lợi nhuận quý 4 của các doanh nghiệp bất động sản vẫn tăng 0,9% nhờ VIC (quý 4/2022: 1.559 tỷ đồng so với quý 4/2021: -5.964 tỷ đồng) và VRE (+549%).