Dự án Đô thị sinh thái văn hóa cà phê Suối Xanh, được quảng cáo là Thành phố Cà phê, có vị trí đắc địa bậc nhất thành phố Buôn Ma Thuột, được giao cho Trung Nguyên làm chủ đầu tư không qua đấu thầu.
Theo nguồn tin của Reatimes, dự án Đô thị sinh thái văn hóa cà phê Suối Xanh, thành phố Buôn Ma Thuột, được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 3665/QĐ-UBND, ngày 9/12/2016, về việc chấp thuận đầu tư dự án. Việc thu hồi đất giai đoạn 1, diện tích 19,8 ha (đất 134) được UBND tỉnh thống nhất tại Công văn số 6858/UBND-TNMT, ngày 31/8/2016.
Về nguồn gốc khu đất, ngày 12/5/2004, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành Quyết định số 650/QĐ-UB, về việc thu hồi đất của Công ty cà phê Buôn Ma Thuột, giao cho UBND thành phố Buôn Ma Thuột, để giải quyết đất sản xuất cho đồng bào dân tộc tại chỗ. Ban điều hành 134 thành phố Buôn Ma Thuột không phê duyệt phương án giao đất cho từng hộ đồng bào dân tộc thiểu số, mà thực hiện giao đất cho các hộ sử dụng đất từ năm 2007. Đến ngày 11/8/2008, UBND phường EaTam lập danh sách các hộ nhận đất sản xuất theo chương trình 132, 134/TTg.
Trong đó tại khu vực thực hiện dự án Đô thị sinh thái văn hóa cà phê Suối Xanh, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, có 80 hộ được nhận đất với diện tích 2500m2 mỗi hộ. Các hộ gia đình sử dụng từ thời điểm giao đất đến năm 2011, nhưng chưa có quyết định giao đất và chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
“Năm 2011, UBND thành phố Buôn Ma Thuột ban hành Thông báo thu hồi đất, để thực hiện dự án Khu du lịch sinh thái Suối Xanh. 80 hộ đồng bào được giao đất năm 2007 đã chấp hành chủ trương thu hồi đất, không canh tác sản xuất tại diện tích đất trên. Nhưng do một số khó ang từ phía nhà đầu tư nên dự án chưa triển khai được nên UBND thành phố chưa thực hiện thu hồi đất theo thông báo.
Năm 2016, thực hiện chủ trương của UBND tỉnh tại Công văn số 6858/UBND-TNMT, ngày 31/8/2016, về việc thu hồi 19,8ha giai đoạn 1. UBND thành phố ban hành thông báo thu hồi đất của 97 hộ dân đang sử dụng đất theo hiện trạng. Trong quá trình lập hồ sơ phục vụ công tác thu hồi đất, năm 2016 Công ty Cổ phần Đầu tư Trung Nguyên (chủ đầu tư Dự án) đã thuê tư vấn đo đạc lập danh sách 97 hộ gia đình đang sử dụng đất đề nghị UBND thành phố ban hành Thông báo thu hồi đất.
Ngày 09/9/2016, UBND Thành phố Buôn Ma Thuột ban hành Thông báo thu hồi đất của 97 hộ dân, để thực hiện dự án Đô thị sinh thái văn hóa cà phê Suối Xanh, thông báo được gửi đến cho từng hộ. Tuy nhiên, sau khi thẩm tra xác minh nguồn gốc và quá trình sử dụng đất của các hộ, UBND thành phố đã phát hiện có sự sai khác giữa danh sách các hộ gia đình được giao đất vào thời điểm năm 2007 và các hộ gia đình đang sử dụng đất vào thời điểm năm 2016.
Nguyên nhân của sự sai khác này là do vào năm 2011, UBND thành phố Buôn Ma Thuột đã ban hành thông báo thu hồi đất để thực hiện dự án Khu du lịch sinh thái Suối Xanh thì 80 hộ đồng bào đã chấp hành chủ trương thu hồi đất, không canh tác sản xuất tại diện tích đất từ năm 2011. Vì vậy hiện trạng sử dụng đất của các hộ dân không có ranh giới rõ ang cụ thể.
Để giải quyết vướng mắc nêu trên, ngày 09/1/2017 UBND thành phố có báo cáo số 04/BC-UBND gửi UBND tỉnh.
Ngày 12/01/2017, UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành công văn 297/UBND-NNMT, về việc xử lý vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng khi thực hiện dự án Đô thị sinh thái văn hóa cà phê Suối Xanh, thành phố Buôn Ma Thuột. Trong đó có nội dung số hộ được bồi thường là 80 hộ trong danh sách do UBND phường EaTam, thành phố Buôn Ma Thuột lập vào ngày 11/8/2008, với diện tích bồi thường được tính bình quân dựa theo diện tích giao đất ban đầu trừ đi diện tích giao thông nội đồng là 2.404,7m/hộ.
Thực hiện chủ trương của UBND tỉnh, UBND thành phố đã ban hành quyết định thu hồi đất của 80 hộ gia đình và đã thực hiện chi trả tiền cho 79/80 hộ, còn 01/80 hộ đang có tranh chấp nên chưa thực hiện chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ”, UBND thành phố Buôn Ma Thuột cho biết.
Sau khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân, ngày 18/1/2017, Chi nhánh Trung tâm phát triển quỹ đất đã bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Đầu tư cà phê Trung Nguyên để triển khai dự án.
Nhiều khuất tất cần làm rõ tại dự án Thành phố Cà phê
Theo hồ sơ của Reatimes, ngày 9/12/2016, ông Phạm Ngọc Nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk, ký Quyết định số 3665/QĐ-UBND, về việc chấp thuận đầu tư dự án Đô thị sinh thái văn hóa cà phê Suối Xanh. Để làm rõ một số vấn đề liên quan đến thủ tục lựa chọn chủ đầu tư, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, quy hoạch dự án... ngày 11/4/2023, Reatimes đã có công văn số 31/2023/CV-REATIMES, gửi UBND tỉnh Đắk Lắk, đề nghị cung cấp thông tin. Đến nay Reatimes vẫn chưa nhận được phản hồi từ cơ quan này.