Một doanh nghiệp phát triển bền vững không chỉ có hoạt động kinh doanh hiệu quả mà còn phải chú trọng quan hệ nhà đầu tư (IR) bởi đây là yếu tố giúp tối ưu hóa giá trị cổ phiếu và thu hút đầu tư, nhất là nhà đầu tư nước ngoài…
Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Nghiên cứu và Phát triển sản phẩm, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, phân tích về lợi ích của hoạt động IR.
Khác với quan hệ công chúng (PR), IR không phải là vẽ nên một bức tranh hoành tráng về hình ảnh doanh nghiệp mà là cung cấp cho nhà đầu tư thông tin minh bạch, chính xác và kịp thời về thực trạng (tin tốt lẫn tin xấu) cũng như triển vọng trong tương lai của doanh nghiệp. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán đang sụt giảm, hoạt động kinh doanh trở nên khó khăn, thì hoạt động IR giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và tiếp cận với nguồn vốn đầu tư dễ dàng hơn.
HUY ĐỘNG VỐN HIỆU QUẢ TRÊN THỊ TRƯỜNG
Theo các chuyên gia phân tích, doanh nghiệp thực hiện IR tốt sẽ gia tăng số lượng chuyên viên phân tích về doanh nghiệp và hỗ tăng trưởng doanh nghiệp. Các thông tin về hoạt động, quản trị doanh nghiệp được công bố minh bạch, công bằng tạo niềm tin và danh tiếng tốt cho nhà đầu tư, do đó doanh nghiệp có thể dễ dàng huy động vốn khi cần thiết.
Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Nghiên cứu và Phát triển sản phẩm Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam (YSVN), đưa ra phân tích: "Lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm đã luôn duy trì mức dưới 4% từ cuối thập niên 2000, tuy nhiên đến năm 2020, chỉ số này bắt đầu có xu hướng tăng mạnh và vượt 4,3% ở cuối năm ngoái. Trong dài hạn, xu hướng lãi suất tại Việt Nam và Mỹ luôn cùng chiều với nhau".
Đồng thời, các công ty và ngân hàng đều ưu tiên huy động vốn bằng USD nên lãi suất tại nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ tác động đến chi phí vốn tại Việt Nam. Chính vì vậy, nếu các doanh nghiệp cứ tiếp tục phụ thuộc vào đòn bẩy nợ, sử dụng vốn vay sẽ khiến sức ép trả nợ tăng cao.
Nhìn vào thị trường trong nước, giai đoạn lãi suất rẻ cũng đã dần đi qua. Cụ thể, lãi suất cho vay qua đêm trên thị trường liên ngân hàng trong một tháng trở lại đây duy trì ổn định ở mức cao khoảng 4,6% một năm. Đồng thời, lãi suất tín phiếu Ngân hàng Nhà nước và cho vay cầm cố trên thị trường mở đều là 4,5%. Nếu áp lực tỷ giá tiếp tục gia tăng trong nửa cuối năm và thanh khoản hệ thống trở nên eo hẹp, cơ quan điều hành nhiều khả năng sẽ sớm nâng lãi suất.
“Do đó, các doanh nghiệp nên ưu tiên huy động vốn trên thị trường chứng khoán, từ các nhà đầu tư và cổ đông của mình. Việc này sẽ giúp giúp cải thiện và tối ưu chi phí vốn vì thời kỳ chi phí vốn thấp đã qua đi”, ông Minh cho biết.
CẦN DUY TRÌ HOẠT ĐỘNG IR THƯỜNG XUYÊN
Hoạt động IR là hoạt động khó định lượng nhưng có hiệu quả lâu dài và cần phải thực hiện xuyên suốt. IR thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp niêm yết trong việc công bố thông tin cho cổ đông.
Khảo sát tại Sở Giao dịch chứng khoán Thái Lan cho thấy, 75% nhà đầu tư đồng thuận rằng việc công bố thông tin đầy đủ giúp gia tăng niềm tin vào ban lãnh đạo, giúp doanh nghiệp cải thiện khả năng tiếp cận nguồn vốn (63%), có thêm nhà đầu tư dài hạn (60%), cải thiện giá cổ phiếu (57%) và có thêm nhiều báo cáo từ các chuyên viên phân tích (54%).
“IR không phải là chỉ công bố các thông tin tốt, còn không tốt thì im lặng. Hoạt động này cần thực hiện thường xuyên, không chỉ "làm theo mùa vụ". Thực tế trên thị trường ghi nhận nhiều trường hợp khi xuất hiện thông tin xấu, doanh nghiệp chọn cách im lặng. Ngay sau đó, các quỹ và nhà đầu tư cá nhân có xu hướng đầu cơ chọn cách bán tháo cổ phiếu, làm suy giảm thị giá nghiêm trọng”, ông Minh nhấn mạnh.
Điều này đã được chứng minh tại nhiều công ty đang niêm yết trên thị trường. Thực tế cho thấy, các công ty chú trọng hoạt động IR đều là những công ty có tình hình kinh doanh khả quan; ngay cả khi gặp khủng hoảng, cổ phiếu có thể hồi phục nhanh sau thời gian ngắn sụt giảm.
Công ty có hoạt động IR hiệu quả ghi nhận khối lượng giao dịch, mức tăng giá cổ phiếu tốt hơn. Nguồn: Yuanta Việt Nam.
Dẫn chứng tại doanh nghiệp dầu khí Total Energies của Pháp, trong năm 1999, doanh nghiệp này mua lại đối thủ là công ty Petrofina, nhưng lại không công bố cho nhà đầu tư mà chọn cách im lặng. Chính sự không minh bạch thông tin với nhà đầu tư khiến giá cổ phiếu của Total Energies ngay lập tức giảm 22%.
Rút kinh nghiệm, trong vụ nhà máy AZF ở Toulouse phát nổ vào năm 2001, Total đã lập tức phản hồi thông tin từ các cơ quan điều hành đến công chúng cũng như nhà đầu tư và đứng ra chịu trách nhiệm. Kết quả là định giá cổ phiếu của Total không thay đổi và hình ảnh của Total không bị ảnh hưởng tiêu cực bởi thảm kịch này.
"Phải mất đến 20 năm để xây dựng danh tiếng nhưng chỉ tốn 5 phút để phá hỏng nó” - Warren Buffett.
Tại Việt Nam, với gần 1.000 doanh nghiệp đang niêm yết trên cả 2 sàn chứng khoán (HSX và HNX), nhà đầu tư có rất nhiều lựa chọn. Do đó, nếu không đẩy mạnh IR, doanh nghiệp có thể khó tiếp cận nhà đầu tư.
Mặt khác, đa số công ty nghĩ IR đơn thuần là tải báo cáo tài chính lên trang web mà ít quan tâm các công tác làm rõ hoạt động kinh doanh, đầu tư của công ty. Do đó, hiệu quả tiếp cận thông tin từ các nhà đầu tư và cổ đông chưa tốt. Chính vì điều này, các doanh nghiệp bị giảm tỷ lệ tiếp cận với các đối tượng, nhất là nhà đầu tư tổ chức - vốn có tiềm lực tài chính dồi dào và có khả năng đồng hành cùng doanh nghiệp dài lâu.
Lấy ví dụ về một doanh nghiệp tại Việt Nam trước đây chưa đầu tư nhiều cho hoạt động IR. Kể từ tháng 5/2020, họ dành thời gian và nguồn lực để thực hiện. Kết quả là thanh khoản trung bình của cổ phiếu tăng gấp 3 lần sau một năm và hiện nay lớn hơn 25 lần. Số lượng cổ đông hiện cao gấp 23 lần so với thời điểm bắt đầu đẩy mạnh công bố thông tin. Nhờ đó, việc huy động vốn để đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh cũng thuận lợi hơn trước, thay vì phụ thuộc chủ yếu vào vay nợ.
Hải Vân-Link gốc