IMF đã đưa ra cảnh báo nghiêm trọng về tình hình nợ công toàn cầu, dự báo mức nợ này sẽ vượt quá 100% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào năm 2029, lên mức cao nhất kể từ năm 1948.
Biểu tượng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tại Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Ngày 14/10, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã đưa ra cảnh báo nghiêm trọng về tình hình nợ công toàn cầu, dự báo mức nợ này sẽ vượt quá 100% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào năm 2029, lên mức cao nhất kể từ năm 1948 và tiếp tục tăng mạnh. IMF kêu gọi các quốc gia nhanh chóng xây dựng các biện pháp dự phòng tài khóa để ứng phó với các rủi ro kinh tế tiềm tàng.
Ông Vitor Gaspar, Giám đốc Bộ phận Tài khóa của IMF, cho biết mức nợ công toàn cầu có thể tăng lên tới 123% GDP vào cuối thập kỷ theo một “kịch bản bất lợi nhưng có khả năng xảy ra”. Mức này chỉ thấp hơn một chút so với mức cao kỷ lục 132% ghi nhận ngay sau Chiến tranh Thế giới thứ hai.
Ông Gaspar bày tỏ sự lo ngại đặc biệt về khả năng xảy ra một "kịch bản hỗn loạn tài chính", dựa trên một báo cáo riêng của IMF cảnh báo về nguy cơ thị trường điều chỉnh một cách mất trật tự, có thể tạo ra "vòng lặp hủy diệt" về tài khóa và tài chính, tương tự cuộc khủng hoảng nợ công ở châu Âu bắt đầu từ năm 2010.
Trong bối cảnh các rủi ro ngày càng gia tăng, đặc biệt với căng thẳng thương mại Mỹ-Trung đang leo thang, ông Gaspar nhấn mạnh rằng cải cách tài chính và giảm nợ là điều cấp thiết. IMF kêu gọi các nền kinh tế phát triển cũng như các nước đang phát triển tập trung vào giảm mức nợ, cắt giảm thâm hụt ngân sách và xây dựng các bộ đệm tài khóa để sẵn sàng ứng phó với các cú sốc kinh tế lớn bất ngờ.
Ông Gaspar khuyến nghị: “Trong bối cảnh có những rủi ro đáng kể hiện nay, việc chuẩn bị dự phòng tài khóa là rất quan trọng. Các bộ đệm này sẽ giúp chính quyền ứng phó hiệu quả hơn với các khủng hoảng tài chính bất ngờ”. Theo nghiên cứu của IMF, các quốc gia có khoảng trống tài khóa lớn hơn sẽ hạn chế thiệt hại về việc làm và hoạt động kinh tế khi xảy ra khủng hoảng.
Báo cáo Giám sát Tài khóa mới nhất của IMF cho biết, nhiều nền kinh tế phát triển như Mỹ, Canada, Trung Quốc, Pháp, Italy, Nhật Bản và Anh đã hoặc dự kiến sẽ có mức nợ công vượt quá 100% GDP. Mặc dù rủi ro với các nền kinh tế này được đánh giá là thấp đến trung bình nhờ thị trường trái phiếu rất phát triển, nhưng các nền kinh tế mới nổi và thu nhập thấp lại phải đối mặt với chi phí vay cao hơn dù nợ thấp hơn.
IMF cảnh báo rằng chi phí vay hiện nay đã cao hơn nhiều so với thời kỳ hậu khủng hoảng tài chính 2008-2009. Lãi suất tăng cao đang gây áp lực lên ngân sách của các quốc gia, trong khi các nhu cầu chi tiêu vẫn tăng do căng thẳng địa chính trị, thiên tai, công nghệ phá vỡ thị trường và dân số già.
Theo IMF, chỉ cần chuyển 1 điểm phần trăm GDP của chi tiêu hiện tại sang đầu tư vào giáo dục hoặc vào vốn con người có thể thúc đẩy GDP của các nền kinh tế phát triển tăng thêm hơn 3% vào năm 2050, và gần như gấp đôi ở các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển.
Riêng tại Mỹ, nợ công so với GDP trong giai đoạn dịch COVID-19 đã vượt qua mức đỉnh kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai và dự báo sẽ vượt mức 140% GDP vào cuối thập kỷ này. IMF dự kiến trong các đánh giá sắp tới về nền kinh tế Mỹ sẽ hối thúc Washington ổn định nợ bằng cách giảm thâm hụt ngân sách trong các đánh giá sắp tới về nền kinh tế Mỹ.
Về phía Trung Quốc, nợ công được cho là cũng sẽ tăng mạnh, từ 88,3% GDP hiện nay dự kiến sẽ lên mức 113% vào năm 2029. IMF sẽ tiến hành các đánh giá thường xuyên hơn về nền kinh tế Trung Quốc ngay trong tháng tới./.
Lan Phương-Link gốc