Việc chính phủ Mỹ đóng cửa khiến các dòng dữ liệu kinh tế chính thức bị tê liệt, làm mờ tầm nhìn của các nhà hoạch định chính sách tại Nhật Bản và nhiều quốc gia khác – những nơi phụ thuộc vào thông tin từ nền kinh tế trị giá 30.000 tỷ USD để dự báo xu hướng tiền tệ, thương mại và lạm phát trong nước.

Thế giới “nín thở” vì trước màn sương dữ liệu Mỹ

Nhiều quan chức trên toàn cầu lo ngại rằng tình trạng “mù dữ liệu” kéo dài có thể khiến quá trình hoạch định chính sách thêm phức tạp và làm tăng nguy cơ đưa ra quyết định thiếu chính xác, trong bối cảnh các nền kinh tế đang phải thích ứng với nỗ lực tái định hình thương mại toàn cầu của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump.

“Đây là một vấn đề nghiêm trọng. Chúng tôi hy vọng điều này sớm được khắc phục”, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) Kazuo Ueda phát biểu ngày 3/10, khi ông bàn về những trở ngại mà BOJ đang gặp phải trong việc quyết định thời điểm tiếp tục nâng lãi suất.

Việc chính phủ Mỹ đóng cửa khiến các dòng dữ liệu kinh tế chính thức bị tê liệt.

Một nhà hoạch định chính sách Nhật Bản còn bày tỏ bức xúc hơn: “Thật nực cười. (Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome) Powell luôn nói chính sách của Fed phụ thuộc vào dữ liệu – nhưng hiện nay chẳng còn dữ liệu nào để phụ thuộc”, vị quan chức giấu tên nói.

Thành viên Hội đồng Chính sách của Ngân hàng Anh (BOE) Catherine Mann nhận định rằng, những tranh cãi xoay quanh tính độc lập của Fed hay sự gián đoạn dữ liệu từ Mỹ không ảnh hưởng trực tiếp đến các cuộc thảo luận chính sách tại BOE, song các thay đổi trong thương mại lại có tác động rõ rệt hơn đến giá cả và triển vọng xuất khẩu.

Bà cũng liên hệ với câu chuyện lịch sử của đồng bảng Anh, đồng tiền từng giữ vị thế trung tâm toàn cầu nhưng dần đánh mất vai trò đó qua nhiều thập kỷ, bị bào mòn bởi hàng loạt yếu tố mà bà gọi là “những con mối” âm thầm gặm nhấm sức mạnh của nó.

“Các thay đổi chính sách có thể làm suy yếu vị thế của đồng USD hay tính độc lập của Fed là điều chúng tôi luôn lưu tâm, dù chưa phải là trọng tâm lúc này. Nhưng chúng giống như những con mối – âm thầm, chứ không phải mối đe dọa trước mắt”, bà Mann nói.

Tuần này, các nhà lãnh đạo tài chính và kinh tế toàn cầu đang tụ họp tại Washington dự các cuộc họp của Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Trong bối cảnh thế giới bị bao trùm bởi xung đột kéo dài ở châu Âu, căng thẳng và bạo lực tại Trung Đông cùng những thách thức dài hạn như biến đổi khí hậu, không khí các cuộc họp dường như bị chi phối bởi một chủ đề khác: kế hoạch của Tổng thống Mỹ Donald Trump, hiệu quả điều hành của ông, và nay là việc tạm ngưng luồng thông tin chính thức về nền kinh tế trị giá 30.000 tỷ USD – chiếm khoảng một phần tư tổng sản lượng toàn cầu.

Dù việc đóng cửa chính phủ có thể kết thúc bất cứ lúc nào, sự kiện này vẫn phản ánh một vấn đề sâu xa hơn: khủng hoảng niềm tin trong quản trị và độ tin cậy dữ liệu của Mỹ.

Từ việc ông Trump tìm cách gia tăng ảnh hưởng đối với Fed đến việc sa thải người đứng đầu Cục Thống kê Lao động (BLS) do bất bình với báo cáo việc làm mới đây – những hành động này đã được IMF liệt vào nhóm “rủi ro tiêu cực” đối với nền kinh tế toàn cầu.

“Việc gia tăng áp lực chính trị lên các thể chế chính sách có thể làm xói mòn niềm tin công chúng vào khả năng hoàn thành nhiệm vụ của họ”, Báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới (WEO) của IMF công bố hôm ngày 14/10 cảnh báo.

“Áp lực lên các cơ quan kỹ trị phụ trách thu thập và công bố dữ liệu cũng có thể khiến thị trường và công chúng mất niềm tin vào thống kê chính thức – làm phức tạp đáng kể công việc của các ngân hàng trung ương và nhà hoạch định chính sách, đồng thời làm tăng nguy cơ sai lầm nếu chính trị can thiệp vào chất lượng, độ tin cậy và tính kịp thời của dữ liệu", báo cáo nhấn mạnh thêm.

"Nguy cơ sai sót tăng lên"

Không phải mọi dữ liệu đều biến mất. Fed, vốn hoạt động độc lập về tài chính và không chịu ảnh hưởng của việc đóng cửa chính phủ, vẫn tiếp tục thu thập thông tin từ mạng lưới đối tác kinh tế rộng lớn. Các công ty dữ liệu tư nhân cũng cung cấp nguồn thay thế, dù chưa hoàn hảo, giúp các nhà hoạch định chính sách duy trì phân tích ngắn hạn.

Ông Adam Posen, Chủ tịch Viện Kinh tế Quốc tế Peterson và cựu thành viên BOE, nhận định: “Dòng dữ liệu hàng tháng của Mỹ thường được theo dõi chặt chẽ, nhưng hiếm khi là yếu tố quyết định đối với các ngân hàng trung ương khác”.

Tuy nhiên, ông cho rằng chính bản thân việc đóng cửa chính phủ và những rắc rối quanh Cục Thống kê Lao động lại “làm dấy lên hoài nghi về năng lực quản trị và độ tin cậy của Mỹ – và điều đó quan trọng. Cuối cùng, nó ảnh hưởng đến quyết định dự trữ ngoại hối, định hướng tiền tệ và triển vọng biến động của USD – những điều trước đây chưa từng xảy ra".

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson cảnh báo, nước này có thể rơi vào "đợt đóng cửa chính phủ lâu nhất trong lịch sử".

Nếu các cuộc họp mùa xuân của IMF và WB từng xoay quanh nỗi lo về chủ nghĩa bảo hộ và chính sách thuế quan cao hơn, thì hiện nay, tâm điểm chuyển sang việc các doanh nghiệp, quốc gia và người tiêu dùng đang thích nghi ra sao với “trật tự mới” đó.

Trong báo cáo cập nhật, IMF nhận định “các thay đổi chính sách đã tạo ra tác động đáng kể, dù không quá lớn, đến triển vọng kinh tế toàn cầu”. Sau khi hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu hồi tháng 4 xuống 2,8%, IMF nay điều chỉnh tăng trở lại lên 3,2% cho năm nay.

Tuy nhiên, với việc nguồn dữ liệu từ nền kinh tế chiếm gần 25% GDP toàn cầu bị gián đoạn, tầm nhìn của giới hoạch định chính sách chắc chắn sẽ trở "thiếu rõ ràng” hơn nếu tình trạng này kéo dài.

“Dĩ nhiên vẫn có nhiều nguồn thông tin khác, và các nhà hoạch định chính sách đang nỗ lực thu thập dữ liệu vi mô cùng những số liệu thực tế”, ông Robert Kahn, Giám đốc Kinh tế Vĩ mô Toàn cầu tại Eurasia Group, nhận định.

“Nhưng việc tổng hợp các dữ kiện ấy, và đặc biệt là cách thị trường phản ứng với chúng, vẫn là điều khó đoán. Theo thời gian, nguy cơ sai sót sẽ tăng lên khi bất định chồng chất", ông Kahn nhấn mạnh thêm.

Theo Reuters

Quang Đăng-Link gốc