Theo đại diện Vinacapital, sự phát triển của quỹ mở, ETF và quỹ hưu trí tự nguyện cũng sẽ giúp hình thành nguồn vốn tổ chức dài hạn trong nước, giảm phụ thuộc vào dòng vốn ngắn hạn từ nước ngoài.

Thị trường vốn Việt Nam đang giữ vai trò then chốt trong việc hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và hiện thực hóa mục tiêu phát triển dài hạn, bền vững của doanh nghiệp. Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Hoài Thu, CFA, Phó Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ VinaCapital, quy mô và cơ cấu nhà đầu tư trong nước vẫn còn ở giai đoạn phát triển sơ khai, đặc biệt xét trên khía cạnh nhà đầu tư tổ chức và tính chuyên nghiệp của dòng vốn.

Bà Nguyễn Hoài Thu, CFA, Phó Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ VinaCapital trong talkshow Phố Tài chính

“Hiện nay, nhà đầu tư cá nhân chiếm tới 90% giá trị giao dịch hàng ngày, với quy mô tài khoản trung bình chỉ vài trăm triệu đồng. Phần lớn thiếu các nguồn lực cần thiết để phân bổ vốn hiệu quả – từ tri thức, kinh nghiệm đến thời gian đầu tư. Trong khi đó, ở những thị trường phát triển hơn như Thái Lan, tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân chỉ còn khoảng 40%. Điều này cho thấy thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn phụ thuộc nhiều vào nhà đầu tư nhỏ lẻ và chưa bước vào giai đoạn trưởng thành, nơi dòng vốn tổ chức đóng vai trò chủ đạo”, bà Thu nhận định.

Theo bà, ngành quỹ đầu tư – một trong những trụ cột của thị trường vốn – hiện mới quản lý tổng tài sản tương đương khoảng 6% GDP, thấp hơn nhiều so với mức bình quân khu vực.

Số lượng nhà đầu tư vào chứng chỉ quỹ cũng chỉ chiếm dưới 0,5% dân số, trong khi tại nhiều quốc gia châu Á con số này dao động từ 20% đến 50%. Dù một số quỹ mở, đặc biệt là các quỹ cổ phiếu do VinaCapital quản lý, đạt mức tăng trưởng ấn tượng 20–22%/năm, song quy mô toàn ngành vẫn còn quá nhỏ. Điều này phản ánh một thị trường đầy tiềm năng nhưng đang ở giai đoạn phát triển ban đầu, đối mặt nhiều thách thức về nhận thức và hành vi đầu tư.

Để tiến tới giai đoạn “chín muồi”, bà Nguyễn Hoài Thu cho rằng Việt Nam cần tăng quy mô và tỷ trọng nhà đầu tư tổ chức, đồng thời khuyến khích sự phát triển mạnh mẽ của các quỹ đầu tư.

Dòng vốn từ quỹ, với tính chuyên nghiệp và dài hạn, sẽ giúp phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn, đồng hành cùng doanh nghiệp thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, giảm sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng – vốn vẫn là kênh dẫn vốn chủ yếu hiện nay.

Bà Thu dự báo, trong thời gian tới, thị trường vốn Việt Nam sẽ phát triển tích cực theo nhiều hướng. Thứ nhất, cần tạo đột phá về khung pháp lý và phát triển sản phẩm đầu tư mới, giúp thị trường bắt kịp xu hướng toàn cầu và mở rộng cơ hội đầu tư.

Thứ hai, ngành quỹ sẽ lớn mạnh hơn khi được hỗ trợ bởi các giải pháp đồng bộ, bao gồm giáo dục tài chính đại chúng nhằm nâng cao kiến thức và kỹ năng cho nhà đầu tư, khuyến khích hình thành thói quen đầu tư tích sản dài hạn qua quỹ mở thay vì đầu cơ ngắn hạn.

Sự phát triển của quỹ mở, ETF và quỹ hưu trí tự nguyện cũng sẽ giúp hình thành nguồn vốn tổ chức dài hạn trong nước, giảm phụ thuộc vào dòng vốn ngắn hạn từ nước ngoài.

Bà Thu cũng nhận định, ngày càng có nhiều định chế tài chính quốc tế như quỹ chỉ số, quỹ hưu trí và quỹ đầu tư quốc gia quan tâm đến Việt Nam nhờ triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế. Đây là tín hiệu tích cực cho khả năng thu hút dòng vốn chất lượng trong giai đoạn tới.

Về phía VinaCapital, bà Nguyễn Hoài Thu cho biết doanh nghiệp đang tích cực phối hợp cùng Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các cơ quan chức năng để đề xuất nhiều giải pháp phát triển thị trường vốn và ngành quỹ tại Việt Nam, tập trung vào bốn nhóm hành động chính.

Thứ nhất, tiếp tục minh bạch hóa thị trường và nâng cao chất lượng hàng hóa chứng khoán, tạo điều kiện cho doanh nghiệp niêm yết minh bạch và bền vững hơn.

Thứ hai, nâng cao nhận thức và tính chuyên nghiệp của nhà đầu tư, thông qua giáo dục tài chính đại chúng và chính sách thuế ưu đãi cho người tích lũy tài sản dài hạn.

Thứ ba, mở rộng kênh phân phối quỹ mở, qua đó huy động nguồn vốn nhàn rỗi ổn định trong dân cư, chuyển hóa vốn nhỏ lẻ thành dòng vốn lớn đầu tư vào doanh nghiệp chất lượng.

Với tầm nhìn dài hạn, quỹ mở giúp giảm biến động thị trường và thúc đẩy quản trị doanh nghiệp minh bạch. VinaCapital đề xuất sửa Luật Các tổ chức tín dụng để cho phép ngân hàng thương mại phân phối quỹ mở, đồng thời xây dựng quy trình cấp chứng chỉ hành nghề cho nhân viên ngân hàng, chuẩn hóa đội ngũ tư vấn và tăng niềm tin của nhà đầu tư.

Thứ tư, đa dạng hóa sản phẩm quỹ đầu tư. Theo đó, cần đẩy nhanh phê duyệt các ETF mới (chủ động, theo chiến lược hoặc chủ đề), sớm hoàn thiện khung pháp lý cho quỹ REITs và quỹ hưu trí tự nguyện (QHTBSTN).

Một số đề xuất cụ thể gồm: bỏ quy định bắt buộc đầu tư 50% vào trái phiếu chính phủ, thiết kế phân bổ tài sản theo độ tuổi, miễn thuế thu nhập cá nhân cho người rút vốn đúng hạn và cho phép chuyển đổi tài khoản để đảm bảo tính liên tục.

Bà Nguyễn Hoài Thu nhấn mạnh, các giải pháp này hướng tới mục tiêu cuối cùng là xây dựng một thị trường vốn phát triển bền vững, thu hút dòng vốn dài hạn, hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng quy mô và giúp nhà đầu tư cá nhân tích lũy tài sản hiệu quả hơn trong dài hạn.

Thu An-Link gốc