Tín dụng xanh mới chỉ chiếm tỷ trọng 4,3% tổng dư nợ toàn nền kinh tế, tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước cho biết vẫn còn nhiều khó khăn về khung pháp lý và hiệu quả tài chính của dự án xanh. Chuyên gia kiến nghị phải có chính sách khuyến khích các ngân hàng có chương trình tài chính xanh.

Theo số liệu mới nhất của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tính đến 28/10, dư nợ tín dụng toàn hệ thống tăng 14,77% so với cuối năm 2024 và tăng 20,69% so với cùng kỳ. Dòng vốn tiếp tục được định hướng vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh thực chất, trong đó có tín dụng xanh, kinh tế tuần hoàn, đồng thời kiểm soát rủi ro ở bất động sản và tiêu dùng để đảm bảo tăng trưởng tín dụng an toàn, bền vững.

Nhiều ngân hàng đang triển khai hàng loạt gói tín dụng xanh ưu đãi. Điển hình như Agribank đang đẩy mạnh chương trình cho vay tín dụng xanh dành riêng cho khách hàng cá nhân, với quy mô lên tới 10.000 tỷ đồng, lãi suất ưu đãi chỉ từ 3,5%/năm; Sacombank ký kết mở rộng hợp tác với VinFast triển khai gói vay ưu đãi lãi suất chỉ từ 7,5%/năm khi mua xe điện...

Đến 30/6/2025, dư nợ tín dụng xanh của hệ thống đạt trên 736 nghìn tỷ đồng, tăng 8,35% so với cuối năm 2024, chiếm tỷ trọng 4,3% tổng dư nợ toàn nền kinh tế.

Nhiều ngân hàng khác cũng đã triển khai các sản phẩm, chương trình tín dụng hướng đến tiêu dùng và sản xuất xanh.

Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia, dư nợ tín dụng xanh đến nay vẫn còn thấp so với nhu cầu của các doanh nghiệp hoạt động trong những lĩnh vực liên quan đến kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn vì nhiều lý do khác nhau, chủ yếu từ phía chính các nhà sản xuất chưa đáp ứng được điều kiện xanh.

Bà Phạm Thị Thanh Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN), cho biết đến 30/6/2025, dư nợ tín dụng xanh của hệ thống đạt trên 736 nghìn tỷ đồng, tăng 8,35% so với cuối năm 2024, chiếm tỷ trọng 4,3% tổng dư nợ toàn nền kinh tế, tập trung chủ yếu vào các ngành năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, nông nghiệp xanh.

Hoạt động tín dụng xanh nói chung và tín dụng cho đối với lĩnh vực năng lượng xanh vẫn còn đối mặt với không ít khó khăn trong quá trình thẩm định, đánh giá hiệu quả các dự án xanh, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, thiếu tài sản bảo đảm cho dự án xanh…

Tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam thường niên (VBF) năm 2025 diễn ra ngày 10/11, ông Takao Nozaki, trưởng Nhóm Công tác ngân hàng (BWG), đại diện cho các tổ chức tín dụng nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam, đưa ra một số giải pháp nhằm thúc đẩy tài chính xanh và chuyển đổi số trong ngành ngân hàng.

Về chính sách và khung pháp lý, Quyết định 21/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định tiêu chí môi trường và việc xác nhận dự án đầu tư thuộc danh mục phân loại xanh được ban hành vào tháng 7/2025. Nhóm công tác đề nghị, các cơ quan quản lý nên sớm ban hành hướng dẫn mang tính định lượng để thực hiện quy định tiêu chí môi trường và việc xác nhận dự án đầu tư thuộc danh mục phân loại xanh, giúp các ngân hàng dễ dàng phân loại, sàng lọc và lập báo cáo về tín dụng xanh.

“Khung pháp lý hoàn thiện cũng giúp các quỹ đầu tư và tổ chức tài chính quốc tế thuận lợi hơn trong việc giải ngân vốn hỗ trợ cho tài chính xanh thông qua hệ thống ngân hàng. Việt Nam cần xây dựng các lộ trình chuyển đổi xanh rõ ràng, phù hợp với từng ngành nghề và địa phương đi cùng với các chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp, đặc biệt các doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, công nghệ sạch và sản xuất tuần hoàn”, ông Takao Nozaki kiến nghị.

Theo Nhóm công tác, các khung chính sách khuyến khích các ngân hàng có chương trình tài chính xanh hỗ trợ các doanh nghiệp chuyển đổi xanh cũng cần được xây dựng rõ ràng, cụ thể.

Ngoài vấn đề pháp lý, Nhóm Công tác ngân hàng cũng kiến nghị đầu tư mạnh hơn cho hạ tầng số để đảm bảo dữ liệu quốc gia minh bạch, giúp xây dựng cơ sở dữ liệu liên thông về doanh nghiệp và các dự án triển khai sẽ là tiền đề quan trọng cho việc đánh giá các dự án xanh, phục vụ thúc đẩy tài chính xanh.

Thúc đẩy nhanh chóng việc ứng dụng công nghệ triển khai AI, big data và blockchain để đo lường hiệu quả mức độ phát thải của mỗi doanh nghiệp, xây dựng cơ sở dữ liệu theo địa phương, xác minh tác động môi trường theo ngành nghề sẽ tạo tiền đề cho sự phát triển của thị trường carbon và tạo cơ sở cho các sản phẩm tài chính carbon và các sản phẩm tài chính tiên tiến như trái phiếu xanh quốc gia được hình thành và phát triển.

“Thêm nữa, chúng tôi cũng đề xuất tăng cường năng lực thanh tra, giám sát trong lĩnh vực Fintech, thúc đẩy áp dụng các tiêu chuẩn, thông lệ quốc tế trong các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin đảm bảo an toàn, bảo mật cho toàn hệ thống doanh nghiệp và ngân hàng tài chính”, Nhóm Công tác đề nghị.

Để huy động vốn quốc tế, Nhóm Công tác khuyến nghị Việt Nam cần chủ động hơn nữa thúc đẩy các mô hình hợp tác công - tư trong các dự án xanh như giao thông bền vững, đô thị thông minh và năng lượng sạch. Việc thành lập các dự án có nguồn hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế sẽ giúp huy động nguồn lực hiệu quả hơn.

Huyền Anh-Link gốc