Trung Quốc đã chính thức áp thuế quan lên hàng loạt nông sản nhập khẩu từ Mỹ. Động thái trả đũa mới nhất trong cuộc chiến thương mại leo thang giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Quyết định trên cho thấy Trung Quốc sẵn sàng sử dụng lương thực như một công cụ đối phó với Mỹ - một trong những nhà cung cấp nông sản lớn nhất của nước này. Động thái này nhấn mạnh thành công của chính phủ Trung Quốc trong việc nâng cao khả năng tự cung tự cấp về nông nghiệp, đồng thời phản ánh tác động của việc kinh tế giảm tốc lên nhu cầu tiêu dùng.
Sự phục hồi kinh tế không như kỳ vọng của Trung Quốc sau đại dịch đã tạo ra một điểm sáng: nguồn cung lương thực dồi dào. Điều này khiến việc giải quyết tình trạng dư thừa lương thực trong nước trở nên cấp bách hơn. Giá lúa mỳ nội địa đang ở mức thấp nhất trong 5 năm và nhập khẩu ngô đã giảm mạnh. Dữ liệu mới nhất cho thấy tình trạng giảm phát đang lan rộng trong giá tiêu dùng, chủ yếu do giá lương thực giảm mạnh.
Chính phủ Trung Quốc đã phản ứng bằng cách bảo vệ người nông dân trong nước. Các nhà giao dịch đã được yêu cầu hạn chế nhập khẩu ngũ cốc, trong khi các lô hàng đậu tương đã bị trì hoãn. Những động thái gần đây của Trung Quốc, bao gồm các cuộc điều tra thương mại và áp thuế đối với nhiều mặt hàng từ hạt cải dầu, đậu, hải sản, thịt và sữa, cho thấy các nhà hoạch định chính sách không quá lo ngại về việc tạo ra các rào cản thương mại, đặc biệt là đối với các mặt hàng cao cấp, vốn đang chịu ảnh hưởng từ việc thắt chặt chi tiêu của các hộ gia đình.
Đằng sau những nỗ lực này là sản lượng ngũ cốc kỷ lục và quyết tâm tận dụng giai đoạn dư thừa hiện nay để xây dựng kho dự trữ. Tại kỳ họp Quốc hội thường niên vừa kết thúc, Chính phủ Trung Quốc đã nâng cả mục tiêu sản xuất trong năm nay và ngân sách cho việc dự trữ.
Các biện pháp kỹ thuật khác, như giảm lượng bột đậu tương trong thức ăn chăn nuôi, cũng đang được khuyến khích. Điều này cho thấy mối lo ngại về sự phụ thuộc của ngành chăn nuôi vào nguồn cung đậu tương từ nước ngoài.
Đậu tương hiện là mặt hàng nông sản xuất khẩu lớn nhất của Mỹ sang Trung Quốc, trị giá gần 13 tỷ USD vào năm 2024. Trung Quốc đã nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung, tìm kiếm các nhà cung cấp khác như Brazil.
Sản lượng đậu tương của Brazil dự kiến sẽ chiếm phần lớn lượng nhập khẩu của Trung Quốc cho đến ít nhất là quý IV/2025. Điều này có thể khiến mức thuế 10% đối với đậu tương của Mỹ không còn nhiều ý nghĩa trong những tháng tới.
Dù vậy, Chính phủ Trung Quốc sẽ muốn thúc đẩy nền kinh tế phát triển, và một phần quan trọng của việc đó là khuyến khích người tiêu dùng chi tiêu nhiều hơn. Nếu các biện pháp kích thích kinh tế thành công, giá lương thực có thể tăng lên, và quan điểm về nhập khẩu có thể thay đổi. Ngoài ra, tác động của biến đổi khí hậu đến mùa màng cũng có thể ảnh hưởng đến các quyết sách.