Tập đoàn CK Hutchison của tỷ phú Hong Kong Lý Gia Thành đang chịu áp lực mới từ Bắc Kinh sau khi bán các cảng ở Kênh đào Panama cho công ty Mỹ.

Chỉ hai tuần trước, gia tộc họ Lý tin tưởng rằng CK Hutchison đã thoát khỏi cơn thịnh nộ của Tổng thống Mỹ Donald Trump khi đồng ý bán phần lớn hoạt động kinh doanh cảng cho một công ty liên doanh do BlackRock của Mỹ đứng đầu, bao gồm cả các cảng dọc theo Kênh đào Panama.

Theo đó, đế chế kinh doanh của người giàu nhất Hồng Kông Lý Gia Thành đã bán 80% cổ phần tại 43 cảng ở 23 quốc gia và bán một loạt các cảng khác không phải của Trung Quốc c với giá 22,8 tỷ USD.

Một con tàu neo đậu gần Cảng Balboa (Ảnh: REUTERS)

Thỏa thuận được đưa ra sau nhiều tuần ông Trump cáo buộc rằng Trung Quốc "đang điều hành" tuyến vận chuyển của Panama. Ông cũng đe dọa rằng Mỹ "sẽ lấy lại kênh đào này".

Bắc Kinh ban đầu im lặng về thỏa thuận này, mặc dù nó được công bố vào cùng ngày Trung Quốc khai mạc Kỳ họp thứ III Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc tại thủ đô Bắc Kinh với sự tham dự của Chủ tịch CK Hutchison, ông Victor Li, với tư cách là cố vấn chính.

Điều đó đã thay đổi trong vài ngày qua khi chính quyền Trung Quốc chỉ trích dữ dội thương vụ này. Văn phòng cấp cao của Bắc Kinh phụ trách các vấn đề Hồng Kông đã đăng một số bài bình luận mô tả thương vụ này là "phản bội" người dân Trung Quốc.

Bài viết ban đầu được đăng trên tờ Ta Kung Pao do Bắc Kinh hậu thuẫn tại Hồng Kông, cho biết nhiều người Trung Quốc đã đặt câu hỏi "làm sao nhiều cảng quan trọng như vậy lại có thể dễ dàng được giao cho lực lượng Mỹ".

"Nếu (các doanh nhân) không nhìn ra bản chất thực sự của các chính trị gia Mỹ... và chọn cách hợp tác với họ, có lẽ họ có thể thực hiện một thỏa thuận lớn và trở nên giàu có trong một thời gian, nhưng cuối cùng họ sẽ không có tương lai và sẽ bị lịch sử khinh thường", bài viết trê Ta Kung Pao nêu rõ.

Sự tức giận của Bắc Kinh là điều dễ hiểu bởi ngành cảng và vận tải biển là mặt trận quan trọng trong cuộc chiến thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ, do đó, việc Washington có nhiều ảnh hưởng hơn sẽ không được Bắc Kinh hoan nghênh.

Tuy nhiên, phản ứng của họ có thể sẽ thúc đẩy tuyên bố của chính quyền Tổng thống Trump rằng Kênh đào Panama chịu ảnh hưởng bởi Trung Quốc.

Nếu thương vụ bán cảng cho BlackRock đổ bể, CK Hutchison sẽ nằm trong tầm ngắm của Washington còn nếu vẫn tiến hành, công ty này sẽ bị xem là có “hành vi phản bội Trung Quốc” và có thể sẽ gặp nhiều trở ngại tại quốc gia tỷ dân. Ông Victor Li và tỷ phú Lý Gia Thành có lẽ sẽ phải rất khó khăn để giải quyết tình thế tiến thoái lưỡng nan này.

Theo các nhà quan sát, CK Hutchison, hiện tại, bị mắc kẹt như một con tốt địa chính trị.

Trung Quốc mới đây đã cử một phái đoàn cấp cao tới Panama vào thời điểm quan hệ hai nước đang trở nên u ám vì những diễn biến xung quanh Kênh đào Panama, một động thái được các nhà quan sát coi là nỗ lực nhằm "hiểu rõ những gì đang diễn ra" và có thể đảo ngược tình hình.

Theo hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc Xinhua, một phái đoàn do ông Ma Hui, thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc, dẫn đầu đã đến thăm quốc gia Trung Mỹ này vào tuần trước, hội đàm với "các nhà lãnh đạo của các đảng phái chính trị lớn" và các tổ chức nghiên cứu.

Tại cuộc gặp, ông Ma phát biểu rằng Trung Quốc "muốn tăng cường trao đổi với các đảng phái chính trị và nhóm nghiên cứu của Panama, tăng cường sự hiểu biết và tin tưởng lẫn nhau, đồng thời củng cố nền tảng ủng hộ của công chúng cho quan hệ hữu nghị Trung Quốc - Panama".

Ông Dylan Loh, phó giáo sư chính sách đối ngoại tại Đại học Công nghệ Nanyang của Singapore, cho biết chuyến thăm của phái đoàn Trung Quốc có thể nhằm mục đích tìm hiểu thêm về những động thái gần đây của Panama nhằm "chấp nhận áp lực của Mỹ và cố gắng tìm hiểu ý định chiến lược của Washington".

Ông cho biết một mục tiêu khác là xem liệu những động thái gần đây của Panama có phải là dấu hiệu của một "sự chuyển hướng quyết định" sang Mỹ hay không và Bắc Kinh cũng sẽ tìm kiếm thêm thông tin về ý nghĩa tiềm tàng của việc bán cảng đối với các tuyến giao dịch và vận chuyển của Trung Quốc.

Cả Panama và Trung Quốc đều bác bỏ tuyên bố của Tổng thống Trump về ảnh hưởng của Trung Quốc đối với Kênh đào Panama. Nhưng Panama, dưới áp lực ngày càng tăng từ Washington, tháng trước đã có động thái rút khỏi Sáng kiến ​​​​Vành đai và Con đường của Trung Quốc, một quyết định được Bắc Kinh mô tả là "không vì lợi ích sống còn của Panama".

Theo Reuters, SCMP

Thanh Tú-Link gốc