Tổng thống Mỹ Donald Trump cho hay loại "thẻ vàng" thị thực trị giá 5 triệu USD mà ông đề xuất sẽ giúp nước Mỹ trả hết nợ quốc gia, đồng thời cung cấp cho các công ty hàng đầu phương thức để thu hút những lao động nhập cư chất lượng. “Nó sẽ được bán chạy như tôm tươi”, ông Trump nói trong cuộc họp nội các đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai.

Rượu cũ trong chiếc bình đắt tiền hơn?

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 25/2 đã công bố "thẻ vàng” thị thực, một chính sách dành cho những người nước ngoài giàu có sẵn sàng trả hàng triệu USD để định cư tại Mỹ.

Thuật ngữ đó là cách chơi chữ dựa trên “thẻ xanh” (hay “thẻ thường trú nhân”) cho phép những người không phải công dân Mỹ được sống và làm việc lâu dài tại nước này. Thẻ xanh thường được cấp cho người nước ngoài kết hôn với công dân Mỹ hoặc thông qua người sử dụng lao động của họ, với quá trình trung bình khoảng 3 năm để hoàn tất, theo Viện Cato.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 25/2 đã công bố "thẻ vàng” thị thực, một chính sách dành cho những người nước ngoài giàu có sẵn sàng trả hàng triệu USD để định cư tại Mỹ.

"Với 5 triệu USD, chúng ta sẽ cho phép những người thành công nhất trên toàn thế giới có con đường nhập tịch mới. Nó giống như thẻ xanh, nhưng tốt hơn và tinh vi hơn. Và những người này sẽ phải nộp thuế ở đất nước chúng ta", Tổng thống Trump phát biểu tại phiên họp chung của lưỡng viện Quốc hội Mỹ ngày 4/3.

Chương trình mới này được đưa ra khi chính quyền Tổng thống Trump có những động thái mạnh mẽ nhằm thay đổi các quy định của đất nước về những công dân có thể hợp pháp sống, làm việc và nhập quốc tịch Mỹ. Điều đó bao gồm việc thắt chặt các hạn chế đối với nhiều loại hình nhập cư vào Mỹ và thúc đẩy chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh, quyền công dân được bảo vệ theo hiến pháp đối với bất kỳ ai sinh ra trên đất Mỹ.

Mỹ đã mở cửa cho những công dân giàu có không phải là công dân Mỹ muốn cư trú thông qua cái được gọi là thị thực EB-5. Nhưng chương trình đó, được đưa ra vào năm 1990, từ lâu đã bị chỉ trích là có khả năng bị lạm dụng, tư lợi cá nhân.

Tuy nhiên, cả thẻ vàng mới và chương trình EB-5 đều có mục tiêu chung, đó là thu hút vốn nước ngoài bằng cách cho phép những người giàu không phải công dân nộp tiền để đổi lấy thị thực thường trú tại Mỹ.

"Đây sẽ là con đường dẫn đến quyền công dân, và những người giàu có sẽ đến đất nước chúng ta bằng cách mua thẻ này, họ sẽ giàu có, họ sẽ thành công và họ sẽ chi rất nhiều tiền, trả rất nhiều thuế và tuyển dụng rất nhiều người", ông Trump phát biểu vào ngày 25/2.

Người đứng đầu Nhà Trắng cho hay Mỹ có thể "bán được khoảng 1 triệu tấm thẻ này, thậm chí có thể nhiều hơn thế". Ông cho biết, với giá 5 triệu USD mỗi thẻ, việc bán 1 triệu thẻ vàng có thể thu về 5.000 tỷ USD.

"Và nếu bán được 10 triệu thẻ, tổng cộng là 50.000 tỷ USD. Chúng ta có 35.000 tỷ USD nợ quốc gia. Sẽ rất tuyệt, vì vậy chúng ta hãy cùng chờ xem", Tổng thống Trump tuyên bố. Theo thống kê, số lượng người nộp đơn xin thị thực EB-5 hàng năm thấp hơn nhiều so với những con số mà Tổng thống Mỹ đưa ra. Khoảng 8.000 người đã nhận được thị thực đầu tư trong giai đoạn 12 tháng kết thúc vào ngày 30/9/2022, theo Niên giám thống kê nhập cư mới nhất của Bộ An ninh Nội địa Mỹ.

Mỹ là điểm đến nhập cư hàng đầu cho các nhà đầu tư giàu có, theo công ty cung cấp dịch vụ tư vấn nhập cư Henley & Partners. Nhóm này ước tính rằng Mỹ có dòng người nhập cư ròng lớn thứ hai vào năm 2024, đứng sau Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), với khoảng 3.800 triệu phú nước ngoài chuyển đến Mỹ vào năm ngoái.

"Đối với những cá nhân đã chờ đợi nhiều năm để có được thẻ xanh EB-5, đây sẽ là tin đáng mừng. Tuy nhiên, họ có thể sẽ không vui mừng vì mức giá tăng từ khoảng 1 triệu USD lên 5 triệu USD", Tiến sĩ Kristin Surak, phó giáo sư xã hội học chính trị tại Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London (LSE), cho hay. Ông cho rằng ý tưởng bán thẻ vàng của Tổng thống Trump là "rượu cũ trong những chiếc bình đắt tiền hơn".

Những ý kiến trái chiều

Giống như nhiều ý tưởng mà Tổng thống Trump đưa ra kể từ khi quay trở lại Nhà Trắng, các chuyên gia đã có những quan điểm trái chiều về tác động của chương trình thẻ vàng thị thực. Đối với một số người, thẻ vàng có thể là “thảm họa” đối với thị trường nhà ở Mỹ, làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng xã hội và đẩy lạm phát lên cao.

Tổng thống Donald Trump ký một sắc lệnh hành pháp tại Phòng Bầu dục ở Nhà Trắng vào ngày 25/2/2025. (Ảnh: Alex Wong/Getty Images)

Bà Anoussa Salim, giám đốc đại diện Liên hợp quốc (LHQ) tại một quốc gia thành viên của UN Global Compact, cho hay chương trình này có khả năng gây ra mối đe dọa an ninh cho Mỹ, thu hút "những cá nhân có động cơ đáng ngờ hoặc những người tìm cách lợi dụng hệ thống để trục lợi cá nhân thay vì đóng góp tích cực cho nền kinh tế hoặc xã hội Mỹ".

Bà cho biết nếu không có các thủ tục thẩm tra kỹ lưỡng, Mỹ "có thể mở cửa cho các cá nhân hoặc tổ chức nước ngoài đe dọa đến an ninh của Mỹ". Các nhà tài phiệt Nga, những người thường có quan hệ với Điện Kremlin, là mối quan tâm đặc biệt của bà Salim.

Cũng theo bà Salim, nếu được triển khai tại Mỹ, thẻ vàng thị thực có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về khả năng chi trả nhà ở tại các thành phố lớn như New York, Los Angeles và Miami. "Các chương trình thị thực vàng quốc tế, chẳng hạn như các chương trình được triển khai tại các nước châu Âu như Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Vương quốc Anh, đã chứng minh được những tác động này", bà Salim cho hay.

Tại các quốc gia này, các chương trình này đã dẫn đến sự gia tăng giá bất động sản, đặc biệt là ở các thành phố lớn và các khu dân cư trọng điểm, "vì các nhà đầu tư nước ngoài thường tìm kiếm các bất động sản sang trọng hoặc bất động sản ở những khu vực có nhu cầu cao", bà Salim cảnh báo.

Bà cho rằng mặc dù những khoản đầu tư này có lợi cho các nhà phát triển và chủ sở hữu bất động sản, nhưng chúng có thể gây ra hậu quả tàn khốc cho cư dân khi phải đối mặt với chi phí sinh hoạt cao hơn và nguồn cung nhà ở giá rẻ ngày càng thu hẹp.

Nhìn chung, bà Salim cho rằng việc thực hiện chương trình "thẻ vàng" ở Mỹ sẽ phải đối mặt với những thách thức đáng kể. Lập trường cứng rắn của Tổng thống Trump về vấn đề nhập cư có thể khiến việc đưa ra và thực hiện thành công chương trình thẻ vàng của ông trở nên "thách thức".

Nhưng các chuyên gia khác lại rất hào hứng với ý tưởng của Tổng thống Trump. Nhiều người cho rằng việc bán thẻ vàng thị thực có thể bơm thêm nguồn tiền rất cần thiết vào nền kinh tế Mỹ và số tiền này có thể được tái đầu tư vào việc giúp người Mỹ có thể mua nhà dễ dàng hơn.

Ông Brandon Daniels, CEO của nền tảng công nghệ quản lý chuỗi cung ứng sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) Exiger, cho hay thẻ vàng của ông Trump là "một bước ngoặt thực sự đối với đầu tư của Mỹ", điều này sẽ đơn giản hóa đáng kể quy trình EB-5.

"Tất nhiên, có những lo ngại rằng mọi người về cơ bản là 'mua' quyền cư trú và việc sàng lọc không đầy đủ có thể dẫn đến rủi ro về an ninh. Tuy nhiên, trong quá trình di cư đầu tư, thẩm định của nhiều quốc gia có các chương trình như vậy thậm chí còn vượt qua các tiêu chuẩn KYC nghiêm ngặt nhất của ngân hàng, với việc giám sát liên tục, theo thời gian thực giúp giảm thiểu tham nhũng và đảm bảo tuân thủ đạo đức", ông Daniels nhận định.

Lê Anh-Link gốc