Các doanh nghiệp luôn đau đáu để làm sao vay được vốn ngân hàng và luôn tìm kiếm vay ở ngân hàng có lãi suất thấp, kể cả một số lĩnh vực ưu tiên. Ngược lại, tuy cũng muốn cho vay, song do thiếu cơ chế xác định mức độ rủi ro đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa nên ngân hàng không dám "mạnh tay" cho vay.

Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khẳng định, để tín dụng ngân hàng hỗ trợ tích cực cho tăng trưởng kinh tế, dòng vốn sẽ tập trung vào lĩnh vực ưu tiên, đầu tư, sản xuất kinh doanh, xuất khẩu… Đặc biệt, ngân hàng sẽ tập trung cho tín dụng tiêu dùng như mua nhà ở xã hội.

Doanh nghiệp vẫn đau đáu vì khó vay vốn ngân hàng

Đối với các gói cho vay ưu đãi trong một số lĩnh vực như xuất khẩu, ngành lương thực, cà phê được ưu đãi rất nhiều, lãi suất cũng rất ưu đãi vì đây là những ngành hiệu quả, là động lực tăng trưởng của nền kinh tế.

Tuy nhiên, theo phản ánh của các doanh nghiệp, kể cả lĩnh vực được ưu đãi, các doanh nghiệp luôn đau đáu để làm sao vay được vốn ngân hàng và luôn tìm kiếm vay ở ngân hàng có lãi suất thấp. Điển hình là ngành lương thực, đặc biệt là xuất khẩu gạo, đang trải qua giai đoạn khó khăn. Thị trường gạo thế giới biến động mạnh sau khi Ấn Độ gỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo, làm gia tăng nguồn cung và kéo giá gạo xuống mức thấp.

Các doanh nghiệp luôn đau đáu để làm sao vay được vốn ngân hàng và luôn tìm kiếm vay ở ngân hàng có lãi suất thấp.

Theo đó, giá gạo Việt Nam từ mức trung bình khoảng 8.000-9.000 đồng/kg trong năm 2024 đã giảm xuống còn 6.000 đồng/kg nhưng không bán nổi. Vì vậy, rất nhiều doanh nghiệp và người nông dân sản xuất lúa gạo đang gặp khó khăn. Trong bối cảnh này, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) và người nông dân trồng lúa không có khả năng trữ gạo do khó vay vốn, nên không thể kìm hãm tình trạng giá rớt.

Tại Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các DNNVV Việt Nam diễn ra mới đây, Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Việt Nam Nguyễn Văn Thân cho biết, chỉ có khoảng 30-35% DNNVV có thể tiếp cận vốn vay ngân hàng với tài sản thế chấp hiện có.

Tương tự, nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cơ khí cũng gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn, là rào cản lớn nhất trong việc phát triển của ngành. Giám đốc một doanh nghiệp cơ khí cho biết doanh nghiệp cơ khí trong nước yếu thế hơn so với các doanh nghiệp nước ngoài về nhiều mặt. Do vậy, muốn cạnh tranh thì phải tìm cách để giảm chi phí vốn thông qua việc tiếp cận các chính sách hỗ trợ của Nhà nước.

Tuy nhiên, các gói cho vay hỗ trợ lãi suất bị gián đoạn suốt một thời gian dài, sau đó được mở lại nhưng các dự án cũ chưa được hỗ trợ. Hiện nay, đa số doanh nghiệp chọn giải pháp vay ngân hàng nhưng chủ yếu vay ngắn hạn để hưởng lãi suất thấp, sau đó lại dùng vốn ngắn hạn để đầu tư trung dài hạn.

Ông Nguyễn Đặng Hiến, Phó chủ tịch Hiệp hội Lương thực Thực phẩm TP.HCM, nhấn mạnh lương thực, thực phẩm là ngành thiết yếu. Tuy nhiên, trên thực tế, các doanh nghiệp trong ngành chủ yếu là các DNNVV, thậm chí là các doanh nghiệp siêu nhỏ, nên khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp còn có nhiều hạn chế.

Theo thống kê của NHNN, tăng trưởng tín dụng với khu vực DNNVV chỉ đạt khoảng 10-11%, đang chậm hơn tốc độ tăng trưởng tín dụng chung của cả nước (hơn 15%).

Về phía ngân hàng thương mại, bà Phạm Thị Nhung, Phó tổng giám đốc VPBank cũng cho biết, ngân hàng này đang có giao dịch với 74.000 DNNVV và nhận thấy đặc điểm của các doanh nghiệp này là tài sản yếu và thiếu, hệ thống quản trị doanh nghiệp tài chính đơn giản.

Gỡ khó cho doanh nghiệp 

Theo đó, các doanh nghiệp cho rằng NHNN cần có những giải pháp hỗ trợ nhiều hơn nữa về lãi suất, điều kiện tiếp cận vốn cũng như những chính sách hỗ trợ đặc biệt cho những DNNVV. Bởi, việc linh hoạt, năng động của ngân hàng trong việc cho vay vốn sẽ thúc đẩy DNNVV phát triển, đặc biệt với nông dân và doanh nghiệp liên quan đến nông sản.

Ông Thân cho biết hiện nay chỉ có "lác đác" một số ngân hàng thực hiện cho vay dựa trên tài sản hình thành trong tương lai nhưng "rất nhỏ giọt". Do đó, ông kiến nghị Chính phủ khuyến khích hệ thống các tổ chức tín dụng đẩy mạnh hình thức cho vay thế chấp dựa trên tài sản hình thành trong tương lai.

Ông Đỗ Hà Nam, Phó chủ tịch Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA) kiêm Phó chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam, cũng cho rằng ngân hàng cần tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp tiếp cận được vốn, có khả năng trữ hàng, từ đó chủ động hơn về giá cả hàng hóa, bằng chính sách cho vay tín chấp, thế chấp tiền, hàng hoá, hợp đồng, hoặc cho vay thế chấp dựa trên tài sản hình thành trong tương lai…, miễn là đánh giá được độ uy tín cho các bên vay.

Nhiều doanh nghiệp khác cũng kiến nghị các ngân hàng sớm ban hành sớm quy định định danh tài sản số, phương pháp định giá tài sản số cho doanh nghiệp để có thể tiếp cận các nguồn vốn từ ngân hàng thương mại, từ đó đầu tư vào ngắn hạn, trung và dài hạn.

Về phía ngân hàng, ông Đỗ Quang Hiển, Chủ tịch HĐQT SHB chỉ ra thực tế: Hiện nay, DNNVV rất cần về vốn, quản lý yếu, không có tài sản bảo đảm, ý tưởng hay nhưng chưa đủ năng lực lập kế hoạch kinh doanh. Do đó, vai trò của ngân hàng là đồng hành, không chỉ là cấp tín dụng mà còn tư vấn.

“Cho vay đối với các DNNVV sẽ có rủi ro. Đề nghị Chính phủ, NHNN cho cơ chế, cho phạm vi mức độ có rủi ro cho DNNVV, miễn là không được tiêu cực, có cơ chế để cán bộ ngân hàng triển khai cho vay”, ông Hiển nêu.

Lãnh đạo NHNN khẳng định sẽ tiếp tục tháo gỡ những vướng mắc của doanh nghiệp trong thời gian tới. Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng phải chia sẻ, nếu lỗi xử lý hồ sơ chậm thì ngân hàng quyết được, nhưng nếu là thuộc về quy định, nguyên tắc tín dụng thì ngân hàng phải tuân thủ để đảm bảo an toàn tín dụng, tránh phát sinh thêm nợ xấu.

Thanh Hoa-Link gốc