Cách mạng công nghiệp 4.0 đang làm thay đổi sâu sắc mọi lĩnh vực kinh tế, trong đó trí tuệ nhân tạo (AI) được xem là công nghệ cốt lõi giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất, tối ưu vận hành và cải thiện trải nghiệm khách hàng. Tại Việt Nam, AI vẫn là bài toán “cần nhưng chưa đủ” với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chưa sẵn sàng bước vào cuộc đua này.
Trong một bài nhận định gần đây về ứng dụng AI, các giảng viên của Đại học RMIT và chuyên gia trong ngành đánh giá AI có tiềm năng thay đổi căn bản ngành khách sạn Việt Nam. Tuy nhiên có một rào cản đáng kể là đội ngũ quản lý khách sạn chần chừ dùng AI, đặc biệt là đội ngũ tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ có nguồn lực hạn chế và nhận thức kém về AI.
Doanh nghiệp nhỏ ''ngại" AI
Nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa sẵn sàng cho AI, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Ngành khách sạn Việt Nam đang đứng trước lựa chọn: Áp dụng AI để đổi mới hay từ chối và có nguy cơ thua cuộc. Nhìn rộng ra, câu chuyện của ngành khách sạn cũng là bài học cho các doanh nghiệp Việt Nam, khi rào cản lớn nhất không phải công nghệ mà là tư duy.
Theo Khảo sát “Mức độ Sẵn sàng về AI” được công bố cuối năm 2023 bởi Cisco AI Readiness Index, chỉ khoảng 27% doanh nghiệp tại Việt Nam triển khai AI một cách nghiêm túc và toàn diện. Điều trên phản ánh những thách thức lớn mà doanh nghiệp gặp phải trong quá trình ứng dụng AI, bao gồm hạn chế về chuyên môn công nghệ của các lãnh đạo, sự phụ thuộc vào đội ngũ kỹ thuật và nguy cơ bỏ lỡ lợi thế cạnh tranh.
“Thách thức không phải là áp dụng AI mà là hiểu được công nghệ này. Sự phản đối AI xuất phát từ yếu tố con người như hạn chế về hiểu biết, sự quan tâm và khả năng triển khai”, ông Alvaro Moreno, một quản lý khách sạn kỳ cựu và đồng sáng lập của nền tảng quản lý khách sạn SODA nhận định.
AI là xu thế mới, trong những năm trở lại đây chưa từng thấy điều gì phát triển vũ bão như lĩnh vực này. Theo các chuyên gia, với doanh nghiệp Việt Nam, AI không phải lựa chọn, mà có thể là điều kiện sống còn trong kỷ nguyên số.
“Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW, tập trung vào các đột phá trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết quan trọng này nhằm tạo động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh công nghệ đang phát triển nhanh chóng. Trong kỷ nguyên số, các doanh nghiệp, đặc biệt là các nhà lãnh đạo cần có cả tầm nhìn chiến lược và chuyên môn công nghệ, để vượt qua những thách thức của quá trình chuyển đổi do AI thúc đẩy và dẫn dắt tổ chức của họ hướng tới tăng trưởng bền vững”, bà Phạm Thị Thu Hằng, Giám đốc Viện Quản lý VIETSTAR nhận định tại hội thảo về AI cho doanh nghiệp tổ chức mới đây.
Làm gì để không tụt hậu?
Thực tế, một số doanh nghiệp lớn đã đi trước trong cuộc đua AI và đạt được kết quả tích cực. Một số ngân hàng đã ứng dụng AI trong phát hiện gian lận tài chính, tự động hóa quy trình xử lý hồ sơ vay vốn, phân tích dữ liệu khách hàng, tối ưu hóa sản phẩm tài chính.
Với ngành thương mại điện tử và bán lẻ, các nền tảng đã sử dụng AI hỗ trợ cá nhân hóa đề xuất sản phẩm, tối ưu quảng cáo và giá cả theo hành vi khách hàng, dự đoán xu hướng mua sắm, tối ưu quản lý tồn kho. Còn doanh nghiệp ngành sản xuất – công nghiệp ứng dụng AI trong dây chuyền sản xuất ô tô, quản lý kho bãi tự động, hỗ trợ kiểm soát chất lượng sản phẩm, nâng cao hiệu suất lao động…
Tuy nhiên, hiện nay tồn tại quan niệm sai lầm là AI chỉ dành cho doanh nghiệp lớn. Thực tế, doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể ứng dụng AI với chi phí hợp lý như sử dụng Chatbot AI để tự động hóa chăm sóc khách hàng; AI phân tích dữ liệu khách hàng để cải thiện chiến lược kinh doanh, tích hợp AI vào quy trình tuyển dụng, quản lý nhân sự…
Theo các chuyên gia, để không bị bỏ lại phía sau, doanh nghiệp Việt Nam cần bắt đầu ứng dụng AI ngay từ bây giờ, thử nghiệm AI ở từng bộ phận nhỏ – không chờ đợi sự hoàn hảo. Bên cạnh đó, cần quan tâm đào tạo đội ngũ lãnh đạo và nhân viên về AI.
“Các chương trình đào tạo cho từng đối tượng cụ thể không chỉ khiến AI trở nên thân thuộc hơn mà còn trao quyền cho nhân viên ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là những người có trình độ học vấn cao hơn, để biến hiểu biết của họ thành ứng dụng thực tế”, Phó giáo sư Agnis Stibe từ nhóm bộ môn Đổi mới kinh doanh tại Khoa Kinh doanh, RMIT Việt Nam nhận định.
Còn ông Nguyễn Tuấn Anh, Giám đốc Tư vấn Chuyển đổi xanh và phát triển bền vững FPT Digital gợi ý các doanh nghiệp nhỏ cũng nên có phòng Nghiên cứu và phát triển (R&D), từ đó R&D về AI nhằm thực hiện các mục tiêu về chuyển đổi số, phát triển bền vững của doanh nghiệp.
“AI không phải là canh bạc mạo hiểm. Đầu tư AI cũng không tốn. Nếu có hiệu quả thì mở rộng, không hiệu quả thì dừng không sao. Tất nhiên phải dựa trên nền tảng có R&D, doanh nghiệp không thể phụ thuộc tư vấn bên ngoài vì mỗi doanh nghiệp có bài toán riêng, chuyên môn riêng dù có thuê doanh nghiệp công nghệ thông tin bên ngoài không thể có hệ thống hoàn hảo để triển khai AI. Nếu có phòng R&D thì sẽ làm được chuyện đó”.
Đỗ Kiều-Link gốc