Luật sư Đào Tiến Phong, Giám đốc điều hành hãng luật Investpush Legal, cho rằng cần đẩy nhanh việc hướng dẫn thực hiện Nghị quyết 05 để tránh "chảy máu chất xám" trên thị trường tài sản mã hóa.

Ngày 9/9/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP (Nghị quyết 05), chính thức khởi động giai đoạn thí điểm 5 năm đối với thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam. Động thái này đánh dấu sự tiếp nhận của Chính phủ đổi với tài sản mã hóa sau thời gian dài cân nhắc.

Theo VinaCapital, mục tiêu chính của Nghị quyết này là chuyển hoạt động tiền mã hóa tại Việt Nam từ thị trường phi chính thức quy mô lớn, phụ thuộc vào các kênh nước ngoài sang thị trường chính thức để có thể quản lý về vấn đề thuế và tích hợp vào hệ thống tài chính nội địa.

Nhìn từ góc độ chính sách, đây là bước đi mang tính thận trọng, nhất là đối với thị trường còn nhiều mới mẻ như tài sản mã hóa. Song, ở chiều ngược lại, sự thận trọng này cũng có những tác động nhất định đến các doanh nghiệp vốn đã có mặt trên thị trường từ trước. Trên thực tế, sau khi nghị quyết được ban hành, một số doanh nghiệp khởi nghiệp (startup) như Coin98 và Kyber Swap (của Kyber Network) đã thông báo tạm ngừng cung cấp dịch vụ tại thị trường Việt Nam.

Luật sư Đào Tiến Phong, Giám đốc điều hành hãng luật Investpush Legal.

Trong trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, luật sư Đào Tiến Phong, Giám đốc điều hành hãng luật Investpush Legal, nhận định Nghị quyết 05 đã định hình rõ việc việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa thực hiện trên nguyên tắc thận trọng, có kiểm soát, có lộ trình phù hợp với thực tiễn, an toàn, minh bạch, hiệu quả, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân tham gia thị trường tài sản mã hóa.

Tuy nhiên, ông cũng cho rằng việc Nghị định chưa được cụ thể hóa hơn nữa ở một số quy định đã khiến nhiều dự án tài sản mã hóa tạm dừng cung cấp dịch vụ cho nhà đầu tư trong nước.

Ông lý giải, Nghị quyết 05 mới chỉ điều chỉnh một phần nhỏ của lĩnh vực tài sản mã hóa khi chỉ quy định về triển khai thí điểm chào bán, phát hành tài sản mã hóa, tổ chức thị trường giao dịch tài sản mã hóa và cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa; quản lý nhà nước về thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam.

Trong đó, định nghĩa về tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa cũng mới chỉ đề cập đến 4 dịch vụ, hoạt động, bao gồm tổ chức thị trường giao dịch tài sản mã hóa, tự doanh tài sản mã hóa, lưu ký tài sản mã hóa và cung cấp nền tảng phát hành tài sản mã hóa. Các hoạt động quan trọng và đang phát triển mạnh mẽ, chẳng hạn như DeFi (tài chính phi tập trung) vẫn bị bỏ ngỏ.

Ngay cả trong 4 dịch vụ được liệt kê trong Nghị quyết, hiện cũng mới chỉ có quy định cho hoạt động của sàn giao dịch (tổ chức thị trường giao dịch tài sản mã hóa). Ba hoạt động còn lại, đặc biệt là lưu ký và nền tảng phát hành vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể.

“Chính điều chưa rõ ràng này khiến nhiều dự án tài sản mã hoá hiện nay chưa biết phải định vị mình ở đâu trong khung pháp lý mới. Việc một số dự án buộc phải tạm dừng cung cấp dịch vụ cho nhà đầu tư trong nước là điều có thể hiểu được. Đây là điều vô cùng đáng tiếc”, ông nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, luật sư Đào Tiến Phong còn đề cập đến các quy định về doanh nghiệp muốn làm sàn giao dịch tài sản mã hóa.

“Mức vốn điều lệ 10.000 tỷ đồng cho sàn, phải có 2 tổ chức tài chính tham gia,… là rào cản rất lớn cho các startup trong nước có ý định muốn làm sàn. Trong ngắn hạn, cũng dễ hiểu khi một số ý kiến cho rằng các startup nhỏ đã bị gạt ra khỏi cuộc chơi và mâu thuẫn với tinh thần khuyến khích doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) và đổi mới sáng tạo. Thị trường có thể sẽ tiếp tục chứng kiến nguy cơ ‘chảy máu chất xám’ khi startup Việt tìm đến những thị trường cởi mở và rõ ràng hơn”, ông cho hay.

Ông Đào Tiến Phong cho rằng cần sớm làm rõ những điểm còn mơ hồ trong Nghị quyết 05.

Mặc dù vậy, luật sư Đào Tiến Phong lưu ý rằng, việc những lĩnh vực còn lại chưa được quy định hay hướng dẫn trong Nghị quyết không đồng nghĩa với những lĩnh vực này sẽ bị cấm.

Để tránh tình trạng “chảy máu chất xám”, ông cho rằng Nhà nước nên làm rõ các vấn đề này để tránh làm hoang mang cộng đồng tài sản mã hoá.

Bên cạnh đó, ông cũng kiến nghị làm rõ thêm về những quy định trong Nghị quyết, chẳng hạn như giao dịch tài sản mã hóa cần được định nghĩa cụ thể chỉ là hoạt động mua bán hay bao gồm cả staking (gửi token để nhận lãi như gửi tiết kiệm), airdrop (nhận token miễn phí từ dự án), lending (cho vay và đi vay bằng tài sản số), hay giao dịch với stablecoin - loại tiền mã hóa gắn với giá trị ổn định như USD. Ngoài ra, các vấn đề về thuế cũng cần được quy định chi tiết, chẳng hạn như liệu có chỉ áp dụng cho mua bán hay mở rộng ra các hình thức khác.

“Tất cả những điểm mơ hồ này cần sớm được làm rõ, nếu không, Nghị quyết 05 rất có thể vô tình biến thành rào cản, kìm hãm sự phát triển của thị trường tài sản mã hóa nội địa dù mục tiêu ban đầu của nó không phải là kìm hãm, mà là bảo vệ nhà đầu tư và đảm bảo sự minh bạch”, ông nhấn mạnh.

Về dài hạn, ông Đào Tiến Phong khẳng định Việt Nam không thể đứng ngoài dòng chảy của thời đại. Sau giai đoạn thí điểm, điều cần làm là mở rộng thị trường với cơ chế kiểm soát hiệu quả, qua đó biến Việt Nam thành điểm đến mới cho dòng vốn toàn cầu vào lớp tài sản này. Nếu tận dụng được lợi thế về công nghệ và mức độ phổ biến của tài sản mã hóa trong nước, Việt Nam có thể vươn lên như một trung tâm mới. Ngược lại, nếu tiếp tục hạn chế, không chỉ chất xám mà cả nguồn doanh thu quý giá cũng sẽ chảy ra thị trường nước ngoài.

Link gốc