Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross dự kiến tới Ấn Độ để tham dự nhiều cuộc họp liên quan đến tình hình căng thẳng đang bủa vây mối quan hệ thương mại trị giá khoảng 125 tỷ USD giữa hai quốc gia vào ngày 14/2. Tuy nhiên, tối muộn hôm 13/2, ông đã hủy chuyến thăm.
“Do thời tiết diễn biến xấu cũng như trục trặc kỹ thuật và các vấn đề liên quan đến công tác vận chuyển, chuyến bay của bộ trưởng thương mại Mỹ đã bị hủy bỏ. Bộ trưởng Ross lấy làm tiếc khi không thể đích thân tham dự các phiên thảo luận”, người phát ngôn Bộ Thương mại Mỹ cho biết.
“Tuy nhiên, ông ấy vẫn sẽ tham dự phần lớn các cuộc thảo luận thông qua các phương tiện liên lạc và gửi lời cảm ơn đến các cá nhân cũng như chính phủ Ấn Độ đã tổ chức các phiên thảo luận này nhằm thắt chặt mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước”.
Căng thẳng giữa New Delhi và Washington đã gia tăng trong vài tháng trở lại đây khi phong trào “Mua hàng Mỹ, thuê người Mỹ” khởi động bởi Tổng thống Donald Trump có phần mâu thuẫn lợi ích với phong trào “Sản xuất tại Ấn Độ” khởi xướng bởi Thủ tướng Narendra Modi.
Harleys và Whiskey
Tổng thống Trump đã nhiều lần đề cập đến thuế nhập khẩu cao của Ấn Độ áp lên một loạt hàng hóa có xuất xứ từ Mỹ, trong đó có các sản phẩm xe môtô mang thương hiệu Harley-Davidson. Tuy nhiên, hiện chưa có cơ sở rõ ràng nào cho thấy hãng này trên thực tế có trả các khoản thuế đó hay không. Hồi tháng trước, ông Trump một lần nữa có những phát biểu nhắm vào mức thuế nhập khẩu 150% của Ấn Độ đối với sản phẩm rượu Whiskey.
“Mức thuế nhập khẩu của Ấn Độ là rất cao. Họ áp đủ mọi thứ thuế lên hàng hóa của chúng ta”, ông phát biểu trong một sự kiện tại Nhà Trắng.
Chính quyền Trump đang lên kế hoạch nhằm lật ngược tình hình đó. Nhiều quan chức đang cân nhắc loại bỏ Ấn Độ ra khỏi một chương trình, trong đó cho phép quốc gia này có thể xuất khẩu nhiều loại hàng hóa như đá quý, linh kiện xe hơi và động cơ chạy điện với tổng giá trị hàng hóa khoảng 5,6 tỷ USD mà không phải chịu bất kỳ một loại thuế nhập khẩu nào, theo Reuters.
Chương trình hệ thống ưu đãi tổng quát (GPS) tạo điều kiện cho 121 quốc gia đang phát triển trên thế giới có cơ hội dễ dàng hơn tiếp cận được thị trường Mỹ. Ấn Độ là quốc gia được hưởng lợi nhiều nhất từ chương trình này vào năm 2017, theo dữ liệu cung cấp bởi chính phủ Mỹ.
Washington hồi năm ngoái đã ra một thông báo rằng Mỹ sẽ xem lại tư cách của Ấn Độ trong chương trình này, sau khi chính phủ nhận được nhiều lời phàn nàn từ các nông dân sản xuất sữa và các nhà sản xuất dụng cụ y tế về việc mức thuế nhập khẩu của Ấn Độ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình xuất khẩu hàng hóa của họ.
Thâm hụt thương mại 20 tỷ USD
Một trong những mục tiêu của Tổng thống Trump là cắt giảm thâm hụt thương mại của Mỹ. Ấn Độ đã xuất khẩu lượng hàng hóa trị giá hơn 50 tỷ USD vào Mỹ trong năm 2018 và chỉ nhập khẩu từ Mỹ lượng hàng hóa trị giá khoảng 30 tỷ USD, theo Cục thống kê Mỹ.
Thủ tưởng Modi mặt khác lại mong muốn thu hút nhiều hơn những nhà sản xuất nước ngoài tới thị trường Ấn Độ. Nếu có khó khăn khiến cơ hội tiếp cận thị trường Mỹ của họ nhỏ dần, họ sẽ không còn mặn mà với quốc gia Nam Á này nữa. Đó sẽ là bất lợi đối với Modi khi ông đang tranh cử cho nhiệm kỳ thứ 2.
“Động thái làm giảm thâm hụt thương mại với Ấn Độ của Mỹ có thể có những tác động xa hơn ví dụ như làm giảm sự hấp dẫn của Ấn Độ, nơi vẫn được coi là chiếc nôi của nhiều ngành sản xuất trên thế giới”, theo Jason Yek, chuyên gia phân tích rủi ro tại công ty Fitch Solutions. “Điều đó sẽ có phần ảnh hưởng lên dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong một vài năm tới”.
Đại diện thương mại Mỹ từ chối bình luận về khả năng loại Ấn Độ khỏi GPS và Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ cũng chưa có phản ứng.
“Tôi nghĩ đây là một phần trong chiến lược đàm phán của Mỹ. Đó là bước chạy đà cho một cuộc gặp gỡ chính thức”, theo Rajat Kathuria, giám đốc hội đồng nghiên cứu quan hệ thương mại quốc tế Ấn Độ.
Nhưng chính phủ Mỹ cũng có cái lý của họ khi làm điều đó, trong bối cảnh Ấn Độ hiện là nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới.
“Chúng ta đã phần nào thoát khỏi cái bóng của một quốc gia đang phát triển, điều đã cho chúng ta cơ hội để tham gia vào GPS”, Kathuria chia sẻ.
GPS không phải là lý do duy nhất dẫn đến mối quan hệ căng thẳng giữa hai quốc gia. Ấn Độ là một trong số những quốc gia chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi chính sách thuế nhập khẩu thép và nhôm của chính phủ Mỹ hồi năm ngoái. Quốc gia này cũng từng tuyên bố sẽ đánh thuế nhập khẩu lên khối lượng hàng hóa trị giá 240 triệu USD của Mỹ nhưng tính tới thời điểm hiện tại, chính sách thuế quan này vẫn chưa được triển khai.
Amazon và Walmart cảm nhận hơi nóng
Nhiều lệnh cấm vận áp lên hai công ty lớn của Mỹ có thể sẽ đóng vai trò là một trong những điểm chính trong các cuộc đàm phán thương mại.
New Delhi đã công bố nhiều quy định mới trong tháng trở lại đây với mục tiêu ngăn cản các công ty bán lẻ toàn cầu như Amazon và Walmart tận dụng nguồn tài chính dồi dào cũng như quy mô khổng lồ của họ để bán phá giá hàng hóa tại thị trường Ấn Độ.
Amazon gần đây đã công bố khoản đầu tư hơn 5 tỷ USD vào hoạt động kinh doanh tại quốc gia đông dân thứ 2 trên thế giới. Trong khi đó Walmart cũng đã có khoản chi trị giá 16 tỷ USD cho Flipkart, công ty thương mại điện tử lớn nhất của Ấn Độ.
Hai công ty trên cũng đã có những động thái ban đầu, tuy nhiên yêu cầu gia hạn thêm thời gian thực hiện các quy định mới của họ đã bị chính phủ Ấn Độ từ chối dưới sức ép đến từ các doanh nghiệp địa phương.
Chính phủ Mỹ đã nhiều lần vận động hành lang chính phủ Ấn Độ nhằm nới lỏng các quy định thương mại điện tử và bảo vệ các khoản đầu tư của Amazon và Walmart.
Cơ quan xúc tiến thương mại Mỹ- Ấn đã có những động thái nhằm phản đối lại các quy định trên. Diễn đàn đối tác chiến lược Mỹ- Ấn đã gọi những quy định mới này là “một bước thụt lùi”, trong khi hội đồng thương mại Mỹ-Ấn cũng cảnh báo về “những ảnh hưởng tiêu cực” đến từ các chính sách mới ban hành.
Những quy định khác liên quan đến hình thức thanh toán trực tuyến cũng có những ảnh hưởng lên nhiều công ty trong đó có Mastercard. CEO của công ty này cũng có tên trong đoàn tháp tùng Bộ trưởng Ross trong chuyến đi đến New Delhi.
Chính phủ Ấn Độ cũng lên kế hoạch yêu cầu nhiều công ty như Facebook và Google phải thực hiện lưu trữ thông tin khách hàng quốc gia này trong phạm vi lãnh thổ Ấn Độ. Điều đó đã làm dấy lên “sự phẫn nộ” đến từ các công ty trên cũng như nhiều cơ quan thương mại.
Tìm lối thoát
Trong bối cảnh căng thẳng tiếp tục leo thang giữa New Delhi và Washington, sẽ không lấy làm dễ dàng gì để Mỹ khởi động một cuộc chiến thương mại tiếp theo sau một giai đoạn đầy cam go- cuộc chiến thuế quan trị giá hàng trăm tỷ USD với Trung Quốc.
“Tôi không cho rằng họ sẽ làm trầm trọng hơn tình hình hiện tại đến ngưỡng mà họ đã làm đối với Trung Quốc. Ấn Độ luôn là một đối tác đối với Mỹ”, Kathuria chi biết.
Trọng Đại/Theo CNN
Tuyên bố trách nhiệm: Bài viết được lấy nguyên văn từ nguồn tin nêu trên. Mọi thắc mắc về nội dung bài viết xin liên hệ trực tiếp với tác giả. Chúng tôi sẽ sửa, hoặc xóa bài viết nếu nhận được yêu cầu từ phía tác giả hoặc nếu bài gốc được sửa, hoặc xóa, nhưng vẫn bảo đảm nội dung được lấy nguyên văn từ bản gốc.