Dòng vốn bắt đầu rút khỏi các thị trường mới nổi châu Á bởi đại dịch Covid-19 khiến đà phục hồi kinh tế khu vực chững lại.
Nhà đầu tư bắt đầu quan tâm đến khả năng lãi suất tăng ở Mỹ và châu Âu.
Nhà đầu tư quốc tế bán ròng 500 triệu USD cổ phiếu và trái phiếu tại các thị trường mới nổi châu Á trong tháng 5, theo số liệu từ Viện Tài chính Quốc tế (IIF). Đây là lần đầu tiên tình trạng bán ròng xảy ra kể từ tháng 12/2020. Khi không tính Trung Quốc – nền kinh tế phục hồi nhanh chóng từ khủng hoảng Covid-19, con số trên là 10,8 tỷ USD.
Chênh lệch lãi suất có thể ảnh hưởng lớn hơn đến diễn biến dòng vốn, với Fed ngày 16/6 ám chỉ có thể tăng lãi suất lần đầu tiên hậu đại dịch trong năm 2023.
Các thị trường chứng khoán Thái Lan, Malaysia, Philippines và Hàn Quốc đều bị rút vốn ròng trong tháng 5. Chỉ số KLCI của Malaysia và PSE Composite của Philippines đang thấp hơn so với cuối năm ngoái.
Một phần nguyên nhân là triển vọng tăng trưởng kinh tế ảm đạm. Tại Malaysia, giai đoạn phong tỏa ứng phó Covid-19 được kéo dài đến hết tháng 6, hầu hết doanh nghiệp tạm dừng hoạt động.
Thái Lan cũng hạn chế giờ mở cửa với nhà hàng, đón du khách nước ngoài, dù thủ tướng nước này đặt mục tiêu tái mở cửa kinh tế “trong vòng 120 ngày”. Tháng 5, chính phủ Thái Lan hạ dự báo tăng trưởng kinh tế năm nay còn 1,5 – 2,5% từ mức 2,5 – 3,5% trước đó.
Thủ đô Kuala Lumpur vắng vẻ vì Malaysia đang phong tỏa toàn quốc để ứng phó Covid-19. Ảnh: Reuters.
Nhà đầu tư còn xem xét triển vọng chính sách tiền tệ. Việc Fed có thể thông báo bắt đầu giảm quy mô mua tài sản hàng tháng vào cuối năm nay góp phần thúc đẩy thêm dòng vốn rời các nền kinh tế mới nổi châu Á, nơi lãi suất tương đối thấp. Nội tệ những quốc gia đó có thể tiếp tục mất giá.
Điều này đòi hỏi các ngân hàng trung ương châu Á hành động tinh tế hơn. Họ muốn nới lỏng chính sách tiền tệ để kích thích kinh tế nhưng cũng phải kiểm soát nguy cơ “chảy máu vốn”.
Thách thức quan trọng nhất đối với ngân hàng trung ương các thị trường mới nổi là duy trì uy tín khi đối mặt lo ngại lạm phát, không để bị tụt lại so với ngân hàng trung ương các thị trường phát triển và “không bị bất ngờ trước một giai đoạn thắt chặt”, Johnathan Fortun, kinh tế gia IIF, nói.
Tháng 5, Ravi Menon, giám đốc điều hành Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS), cảnh báo các thị trường mới nổi cần đặc biệt chú ý đến ảnh hưởng từ việc USD tăng giá.
“Nghiên cứu của MAS gần đây cho thấy USD tăng giá 1% thì dòng vốn ròng rời đi tương đương khoảng 0,3% GDP thị trường mới nổi trong quý kế tiếp”, theo Menon.
Các đồng tiền mới nổi lớn ở châu Á như rupiah hay baht đều đã mất giá so với USD kể từ đầu năm. Diễn biến này đặc biệt dễ thấy bởi dòng vốn đang tiếp tục chảy vào các thị trường mới nổi ngoài châu Á.
Giá tiêu dùng tăng dần trở thành mối lo ngại mới. Tại Philippines, lạm phát năm nay vượt 4%, cao hơn mục tiêu của Manila. Với Malaysia, lạm phát tháng 4 đứng ở 4,7% do giá nhiên liệu tăng vọt và khả năng còn tăng nữa trong tháng 5.
Teppei Ino, nhà phân tích thị trường toàn cầu cấp cao tại Mitsubishi UFJ Financial Group, lưu ý Indonesia ghi nhận rupiah mất giá sau khi hạ lãi suất hồi tháng 2.
“Các ngân hàng trung ương châu Á ngày càng khó cắt giảm lãi suất hơn nữa”, Ino nói.