Ngày 13/12, với 100% thành viên biểu quyết tán thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua các nội dung cơ bản của dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội lấy ý kiến nhân dân về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Việc lấy ý kiến sẽ được tiến hành từ ngày 3/1 đến hết ngày 15/3/2023. Điều đó cho thấy Luật Đất đai (sửa đổi) có tính chất rất quan trọng đối với nền kinh tế, xã hội đất nước.
Thực tế cho thấy, thị trường bất động sản chiếm một tỷ trọng rất lớn của nền kinh tế, có tác động đến mọi mặt của nền kinh tế. Quản lý, sử dụng đất đai cũng là nguồn gốc tác động đến nhiều vấn đề bao gồm cả những bất ổn về an ninh kinh tế, đời sống, văn hóa- đạo đức xã hội. Do đó việc sửa đổi những quy định bất cập trong Luật Đất đai hiện hành là yêu cầu bức thiết từ cuộc sống.
Trong những bất cập, việc xác định giá đất đang là một nút thắt trong các quy định về đất đai. Sự bất cập thể hiện ở chủ thể xác định giá đất, cách thức xác định giá đất, thời gian áp dụng giá đất, vai trò của người bị thu hồi trong việc xác định giá đất. Xác định giá đất không sát thực tế chính là nguyên nhân chậm giải phóng mặt bằng phần lớn các dự án hiện nay. Giá đất không sát thực tế dẫn đến rất nhiều vụ khiếu kiện, dẫn đến những vụ việc chống đối của người dân không đồng ý bán đất, dẫn đến bất công bằng khi hai mảnh đất liền nhau nhưng thuộc hai tỉnh khác nhau thì giá đền bù có thể gấp đôi nhau. Giá đất chưa được sát thị trường và thiếu quy định chặt chẽ về giá cũng là một nguyên nhân của nhiều vụ tham ô, tham nhũng lớn mà hàng loạt doanh nhân, quan chức ở nhiều địa phương phải vướng vòng lao lý thời gian qua cho thấy phần nào tính nghiêm trọng của sự bất cập.
Nhìn thẳng thực tế, xác định giá đất là một mấu chốt cần được tháo gỡ trong sửa đổi Luật Đất đai lần này. Khi giá đất đai được xác định sát thực tế thì sẽ hạn chế rất nhiều những hệ lụy nêu trên. Qua đó, đẩy nhanh tiến độ dự án, giảm bớt các vụ khiếu kiện cũng như những bất ổn xã hội liên quan đến đất đai, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và góp phần ổn định an ninh đời sống xã hội.
Tuy nhiên, để xác định giá đất sát với thị trường là việc khó. Để có cơ sở xác định giá thị trường, ngành quản lý đất đai cần phải hoàn thiện cơ sở dữ liệu về đất đai, xây dựng và hoàn thiện hàng loạt quy định để xác định được giá theo thị trường. Hơn nữa, thời gian chuẩn bị để lấy ý kiến nhân dân về Luật này đã rất gần, không chỉ nội dung về xác định giá đất theo sát thị trường, cơ quan hữu quan cần sớm hoàn thiện Luật một cách chất lượng nhất để những nội dung đưa ra lấy ý kiến được hiệu quả.