Từ thực tế hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp phát sinh vướng mắc, cơ quan Hải quan đã kịp thời tháo gỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.
Vướng mắc từ thực tiễn
Hiện nay, tại cửa khẩu quốc tế Lao Bảo phát sinh việc làm thủ tục hải quan đối với mặt hàng thạch cao nhập khẩu và dăm dỗ xuất khẩu. Đặc thù của các mặt hàng này là hàng rời, hợp đồng mua bán với đối tác nước ngoài có khối lượng lớn, giấy chứng nhận xuất xứ được cấp theo từng hợp đồng, được vận chuyển theo từng xe tải, đến cửa khẩu theo các khung giờ khác nhau trong ngày.
Thực tế làm thủ tục xuất khẩu mặt hàng này, Công ty TNHH MTV Phượng Hoàng Đakrông phản ánh, công ty thường xuyên xuất khẩu mặt hàng dăm gỗ, mỗi ngày đi nhiều lần, nhiều chuyến, hầu như cứ cách 1 giờ đồng hồ là có 1 xe bốc. Giờ giấc xuất hàng không cố định, không chủ động được thời gian bốc hàng và xuất hàng. Quãng thời gian xe vận chuyển từ công ty đến cửa khẩu mất gần 1 giờ 30 phút, sẽ có xe đến trước xe đến sau, xe đến cửa khẩu trước phải chờ các xe đến sau, tập kết đủ xe mới làm thủ tục hải quan, nộp thuế được. Như vậy sẽ kéo dài thời gian thông quan hàng hóa, gây chậm trễ thời gian giao hàng cho đối tác, gây ách tắc cục bộ tại cửa khẩu do các xe phải chờ nhau, mà khu vực tập kết hàng hóa chờ xuất tại cửa khẩu lại rất hạn chế.
Vấn đề này cũng phát sinh tương tự đối với mặt hàng thạch cao nhập khẩu. Theo Cục Hải quan Quảng Trị, mỗi ngày trung bình mỗi doanh nghiệp có khoảng từ 10 đến 15 lượt phương tiện chở hàng hóa đến cửa khẩu, kéo dài từ sáng đến tối. Các doanh nghiệp không thể chủ động trong việc xác định thời gian hàng đến cửa khẩu. Vì vậy, việc phải thực hiện đăng ký tờ khai cho từng lần xuất nhập khẩu theo đúng số lượng hàng hóa xuất nhập khẩu thực tế được vận chuyển đến cửa khẩu làm thủ tục hải quan, đòi hỏi mỗi doanh nghiệp phải mở nhiều tờ khai trong một ngày, việc kê khai, nộp thuế theo từng tờ khai, điều này phát sinh rất nhiều thủ tục hành chính, kéo dài thời gian thông quan.
Ngoài ra, nếu doanh nghiệp đăng ký tờ khai hải quan cho lô hàng có khối lượng lớn (nhiều xe hàng/1 tờ khai) thì phương tiện vận tải về đến cửa khẩu phải tập kết và chờ đủ hàng mới được kiểm tra, thông quan hàng hóa. Một số trường hợp phương tiện bị hư hỏng, tắc đường, tai nạn... trong quá trình vận chuyển, làm ảnh hưởng đến thời gian thông quan cho cả lô hàng.
Việc phải tập kết đủ hàng hóa sẽ kéo dài thời gian, tăng chi phí cho doanh nghiệp, gây ra tình trạng ùn tắc tại cửa khẩu, trong khi năng lực xếp dỡ, lưu giữ phương tiện vận tải tại khu vực cửa khẩu còn hạn chế.
Nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi thương mại cho doanh nghiệp đồng thời giải quyết tình trạng ách tắc tại cửa khẩu, trong khi Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hiện nay chưa hỗ trợ việc kê khai, tính thuế và thông quan hàng hóa trong trường hợp đăng ký tờ khai một lần để xuất khẩu nhiều lần, Cục Hải quan Quảng Trị đề xuất cho doanh nghiệp và cơ quan Hải quan tiếp tục thực hiện thủ tục hải quan một lần xuất nhập khẩu nhiều lần đối với mặt hàng dăm gỗ xuất khẩu và thạch cao nhập khẩu tại cửa khẩu quốc tế Lao Bảo.
Cục Hải quan Quảng Trị cũng đề xuất phương án kê khai nộp thuế. Theo đó, doanh nghiệp nộp thuế lần đầu theo số thuế tạm tính tại thời điểm đăng ký tờ khai để giải quyết cho tờ khai được thông quan, cấp phép ra khu vực giám sát để trừ lùi; căn cứ số lượng thực tế tại mỗi lần thực xuất nhập, doanh nghiệp kê khai, tính thuế theo thuế suất, tỷ giá của ngày xuất/nhập lô hàng, lập sổ theo dõi hàng hóa. Sau khi kết thúc lượng hàng xuất nhập khẩu đã đăng ký, cơ quan Hải quan tiến hành đối chiếu số lượng hàng hóa, tiền thuế đã nộp, hướng dẫn doanh nghiệp khai bổ sung (nếu có) đối với lượng hàng/tiền thuế chênh lệch để đảm bảo thực hiện đúng quy định.
Tháo gỡ kịp thời
Ghi nhận vướng mắc từ thực tế, Tổng cục Hải quan đã tháo gỡ vướng mắc. Theo đó, đối với mặt hàng dăm gỗ xuất khẩu và mặt hàng thạch cao nhập khẩu qua cửa khẩu Lao Bảo, nếu việc lập sổ theo dõi trừ lùi số lượng hàng hoá thực tế xuất khẩu, nhập khẩu và việc tính thuế, thu thuế theo thuế suất, tỷ giá của ngày thực xuất khẩu, nhập khẩu từng lần lô hàng đảm bảo thực hiện đúng theo quy định thì xem xét thực hiện thủ tục hải quan đối với trường hợp đăng ký tờ khai hải quan một lần xuất khẩu, nhập khẩu nhiều lần thực hiện theo quy định tại khoản 5 Điều 29 Luật Hải quan, khoản 8 Điều 25 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP của Chính phủ, khoản 2 Điều 93 Thông tư 38/2015/TT-BTC và hướng dẫn tại công văn số 18195/BTC-TCHQ ngày 8/12/2015 của Bộ Tài chính.
Khi thực hiện thủ tục đăng ký tờ khai hải quan một lần xuất khẩu, nhập khẩu nhiều lần đối với mặt hàng dăm gỗ xuất khẩu và mặt hàng thạch cao nhập khẩu, Cục Hải quan Quảng Trị chỉ đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu Lao Bảo tăng cường công tác thu thập, xử lý thông tin đối với từng lần xuất khẩu, nhập khẩu mặt hàng dăm gỗ xuất khẩu và mặt hàng thạch cao nhập khẩu qua cửa khẩu Lao Bảo.
Trường hợp có dấu hiệu vi phạm thì thực hiện thủ tục dừng đưa hàng qua khu vực giám sát, tiến hành kiểm tra thực tế hàng hoá và xử lý vi phạm theo đúng quy định của pháp luật. Triển khai thực hiện nghiêm công tác giám sát hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu qua cửa khẩu đảm bảo việc nhập khẩu mặt hàng thạch cao và xuất khẩu mặt hàng dăm gỗ đăng ký tờ khai một lần, xuất nhập khẩu nhiều lần đúng về tên hàng, số lượng, chủng loại hàng hoá đã khai báo trên tờ khai hải quan theo đúng quy định và ghi rõ loại phương tiện, biển kiểm soát phương tiện vận chuyển hàng hóa qua khu vực giám sát trên hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan ngay khi hàng hóa của từng lần vận chuyển đến cửa khẩu qua khu vực giám sát hải quan.