Theo báo The Economist, quá trình chuyển đổi xanh đã tăng tốc trong bối cảnh tác động của cuộc xung đột ở Ukraine và cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu.
Nhiều loại thuế phí khiến dự án năng lượng xanh kém hấp dẫn với các nhà đầu tư
Giá năng lượng tăng cao khiến người tiêu dùng sử dụng năng lượng hiệu quả hơn, trong khi khủng hoảng năng lượng thúc đẩy đầu tư vào năng lượng tái tạo trên khắp thế giới. Năm ngoái, lần đầu tiên chi tiêu vốn toàn cầu cho năng lượng Mặt Trời và gió lớn hơn đầu tư vào các giếng dầu và khí đốt mới và hiện có. Các Chính phủ ở Mỹ và châu Âu đang chi hàng tỷ USD để trợ cấp cho công nghệ sạch trong thập kỷ tới. Trung Quốc cũng đang cung cấp các ưu đãi hấp dẫn.
Kết quả đáng mừng là, quá trình chuyển đổi xanh có thể đã tăng tốc từ 5-10 năm. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi vẫn có thể diễn ra nhanh hơn. Các Chính phủ đã nới lỏng hầu bao, nhưng đã bắt đầu giảm bớt các động cơ khuyến khích đầu tư. Việc khuyến khích đầu tư sẽ rất quan trọng, vì với tốc độ hiện nay, thế giới khó có thể đạt được mức phát thải carbon ròng bằng 0 vào năm 2050, cột mốc để hạn chế nhiệt độ tăng thêm 1,5°C so với mức trung bình của thời kỳ tiền công nghiệp vào năm 2100.
Một vấn đề là có được giấy phép. Điều này từ lâu đã là một trở ngại đối với các dự án mới ở Mỹ và châu Âu. Vấn đề lớn hơn là một số nhà cung cấp năng lượng tái tạo hiện đang xem xét lại các khoản đầu tư, do giới hạn giá và các loại thuế khác nhau, cùng với chi phí gia tăng, đang khiến các dự án bị trì hoãn. Lãi suất cao hơn khiến đồng tiền trở nên đắt đỏ hơn - một vấn đề đau đầu đối với những người xây dựng các nhà máy xanh, vốn đang "đói vốn" hơn nhiều so với các đối tác chạy bằng nhiên liệu hóa thạch.
Những chi phí như vậy sẽ có thể quản lý được, nhưng các chính phủ đang ngày càng quản lý vi mô thị trường điện để giữ giá ở mức thấp, hoặc để tăng doanh thu của chính họ. EU đã áp đặt trần giá đối với điện năng lượng tái tạo và nhiều nước châu Âu đã thực hiện đánh thuế phụ thu đối với lợi nhuận của doanh nghiệp. Trên khắp thế giới, các cuộc đấu giá cho các hợp đồng năng lượng tái tạo đang được thiết kế để giữ cho giá điện ở mức rẻ, khiến các nhà phát điện sẽ phải vật lộn để kiếm tiền.
Kết quả là 4 nhà sản xuất tua-bin lớn nhất của phương Tây (Orsted, Equinor, Duke Energy và Dominion Energy) đang thua lỗ. Điều này khiến các dự án năng lượng xanh trở nên kém hấp dẫn, kéo theo tình trạng đình trệ dự án từ Mỹ đến châu Á.
Các Chính phủ rất muốn giữ giá điện ở mức thấp hiện nay, nhưng đó có thể là một chính sách sai lầm nếu nó làm giảm chi tiêu năng lượng tái tạo cần thiết cho ngày mai. Khi nhiều nhà máy năng lượng Mặt Trời và gió được xây dựng, các nhà phát triển có thể sẽ phải chịu đựng sự gia tăng chi phí thậm chí còn lớn hơn: tình trạng thiếu đồng sẽ đẩy giá cáp và dây điện lên cao, và sự khan hiếm công nhân được đào tạo cần thiết để bảo trì và vận hành tua-bin sẽ đặt ra yêu cầu tăng lương.
Tất cả điều này đồng nghĩa rằng nếu đầu tư vẫn hấp dẫn, năng lượng xanh sẽ cần phải được bán với giá cao hơn mức mà các chính phủ mong muốn. Nếu quá trình chuyển đổi năng lượng diễn ra nhanh chóng, thì đó không phải một cuộc đua xuống đáy về giá và các chính phủ phải chấp nhận mức giá cao.