Lợi nhuận của đa phần doanh nghiệp trong ngành đều bị ảnh hưởng bởi bối cảnh kinh tế khó khăn, dòng vốn FDI thận trọng. 2 doanh nghiệp lớn là Idico (HNX: IDC
) và Becamex (HoSE: BCM) cùng công bố lợi nhuận quý I giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước.
“Trùm” khu công nghiệp đất Bình Dương – Becamex báo doanh thu quý I giảm 45% xuống 791 tỷ đồng, chủ yếu giảm trong kinh doanh bất động sản, bất động sản đầu tư. Hoạt động liên doanh liên kết cũng giảm lãi từ 170 tỷ về 55 tỷ đồng. Theo đó, lợi nhuận sau thuế cổ đông công ty mẹ giảm đến 80% xuống 91,5 tỷ đồng.
Idico ghi nhận doanh thu giảm 31% xuống 1.147 tỷ đồng, lãi ròng giảm 42% xuống 148 tỷ đồng. Theo thuyết minh, doanh thu hạ tầng khu công nghiệp giảm mạnh từ 769 tỷ đồng xuống 207 tỷ đồng, doanh thu kinh doanh điện và thu phí đường bộ tương đương cùng kỳ. Công ty lý giải do doanh thu ghi nhận 1 lần quý đầu năm của các hợp đồng cho thuê hạ tầng khu công nghiệp đáp ứng điều kiện theo quy định giảm so với cùng kỳ năm trước.
Sonadezi Châu Đức (HoSE:
SZC) công bố quý I lãi 12 tỷ đồng, giảm 84% so với quý I/2022. Doanh thu cho thuê đất và phí quản lý giảm mạnh từ 273 tỷ về 26 tỷ đồng là nguyên nhân chính. Trong kỳ công ty phát sinh doanh thu nhà liên kế tuyến phố thương mại khu dân cư Sonadezi Hữu Phước gần 22 tỷ đồng mà cùng kỳ năm trước không có.
Theo SSI Research, phần lớn diện tích cho thuê sẽ được ghi nhận trong quý II và III, bao gồm khoản thuê 21 ha từ Sonadezi Corp. Bên cạnh đó, công ty còn ghi nhận doanh thu còn lại của khu dân cư Hữu Phước và trạm thu phí BOT 768 hoạt động lại từ tháng 5.
Do không còn ghi nhận doanh thu bán đất nền liên kế - biệt thự tại dự án khu TTDV, chủ khu công nghiệp bàu xéo – Công ty cổ phần Thống Nhất (HNX:
BAX) ghi nhận lợi nhuận 1,7 tỷ đồng quý I, giảm 97%.
Kết quả kinh doanh của
BAX bắt đầu giảm từ quý II/2022. Năm 2023, doanh nghiệp đặt mục tiêu lãi giảm 62% so với thực hiện 2022 xuống 25 tỷ đồng. Lãnh đạo cho biết công ty không còn ghi nhận doanh thu bán đất nền từ dự án khu trung tâm dịch vụ khu công nghiệp mà chỉ còn doanh thu từ hoạt động khu công nghiệp, bán nhà chung cư cho công nhân, công trình trường mầm non, cửa hàng dịch vụ thương mại và không còn lãi chậm trả của Công ty TNHH Jooco Donac.
Đồng thời, việc tìm kiếm dự án mới gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận quỹ đất vì phải thông qua đấu giá quyền sử dụng đất trong khi doanh nghiệp vốn điều lệ nhỏ, vốn tự có thấp, không đủ năng lực tham gia.
Ngược lại, Tổng công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc (HoSE:
KBC) đạt lợi nhuận ròng 941 tỷ đồng, gần gấp đôi cùng kỳ năm trước nhờ doanh thu cho thuê đất và cơ sở hạ tầng đột biến từ 317 tỷ đồng lên 2.078 tỷ đồng. Mặt khác, công ty có khoản lãi hoạt động tài chính 109 tỷ đồng từ chuyển nhượng công ty con.
Tổng công ty Phát triển Khu công nghiệp Tín Nghĩa (HoSE:
TIP) cũng báo lãi gấp đôi cùng kỳ năm trước đạt 6 tỷ đồng. Tuy nhiên, yếu tố làm lợi nhuận tăng đến từ hoạt động liên doanh, liên kết, chuyển từ lỗ gần 7 tỷ đồng sang có lãi 2,3 tỷ đồng.
Khan hiếm nguồn cung và sức thu hút FDI giảm
Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) công bố tổng vốn FDI đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài quý I đạt gần 5,45 tỷ USD, giảm 39% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, vốn đăng ký mới giảm 6%, vốn đầu tư thêm giảm 70,3% và vốn góp, mua cổ phần tăng 4%. Không chỉ vốn đăng ký giảm mà vốn đầu tư thực hiện các dự án đầu tư nước ngoài trong 3 tháng đầu năm cũng giảm 2,2% so với quý I/2022, đạt 4,3 tỷ USD.
Cơ quan nhà nước này lý giải vốn giảm là do cùng kỳ năm trước có sự gia tăng đột biến với việc cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư dự án LEGO tổng vốn 1,32 tỷ USD. Trong khi, số dự án cấp phép mới quý đầu năm tăng 62,1% lên 522 dự án.
Trong năm 2022, vốn FDI vào Việt Nam cũng ghi nhận giảm 11% so với năm 2021 xuống 27,72 tỷ USD, chủ yếu giảm trong vốn đăng ký mới, số dự án đầu tư mới và vốn điều chỉnh tăng. Vốn FDI giải ngân đạt khoảng 22,4 tỷ USD, tăng 13,5% so với 2021.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá vốn đầu tư mới không còn duy trì được mức tăng như trước song số dự án đầu tư mới tiếp tục tăng. Điều đó cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài quy mô vừa và nhỏ tiếp tục quan tâm Việt Nam. Ngược lại, các tập đoàn lớn cẩn trọng, xem xét kỹ việc tiếp tục đầu tư lớn vào Việt Nam trong bối cảnh tác động của chính sách thuế tối thiểu toàn cầu. Các dự án có quy mô vốn dưới 1 triệu USD chiếm tới gần 70% số dự án mới.
VNDirect nhận định các yếu tố tích cực hỗ trợ ngành bất động sản (BĐS) khu công nghiệp đang mờ nhạt, các thách thức dần xuất hiện.
Đầu tiên, thị trường bất động sản khu công nghiệp được dự báo chứng kiến sự khan hiếm nguồn cung mới trong năm 2023 khi thủ tục phê duyệt bị trì hoãn tới từ vướng mắc thủ tục pháp lý. Kể từ quý I/2022, không có thêm bất kỳ đề xuất mới thành lập khu công nghiệp nào ở cả miền Nam và Bắc, rất ít khu công nghiệp được đưa vào quy hoạch tổng thể phát triển khu công nghiệp quốc gia.
Khu vực miền Nam sau khi bùng nổ nguồn cung nửa đầu 2022 thì không còn nguồn cung mới đưa vào hoạt động trong nửa sau 2022. VNDirect cho rằng thị trường này sẽ trải qua giai đoạn khó khăn để triển khai dự án mới trong năm 2023, nguồn cung mới cho giai đoạn 2024-2027 khá hạn chế. Khu vực miền Bắc còn quỹ đất dồi dào với mức giá cho thuê hợp lý.
Nhiều dự án đang chờ phê duyệt, tình trạng thiếu nguồn cung có thể kéo dài ít nhất đến hết 2023. Sau đó khoảng 3.757 ha đất khu công nghiệp được kỳ vọng đưa vào hoạt động giai đoạn 2024-2026, chủ yếu ở Hải Phòng, Vĩnh Phúc và Bắc Ninh.
Thứ hai, khả năng cạnh tranh của Việt Nam trong thu hút vốn FDI đang dần suy yếu so với các quốc gia trong khu vực. Nguyên nhân đến từ gia tăng cạnh tranh từ Indonesia và Malaysia khi các đối thủ này có môi trường kinh doanh, phát triển thuận lợi hơn cho ngành xe điện và công nghiệp bán dẫn; thuế tối thiểu toàn cầu sẽ sớm áp dụng trong năm 2024 có thể khiến lợi thế về ưu đãi thuế biến mất.
Bắt đầu từ năm 2024, một số quốc gia sẽ áp dụng mức thuế suất tối thiểu toàn cầu với công ty lớn có doanh thu từ 750 triệu EUR trở lên. Hiện nay, Việt Nam đang sử dụng ưu đãi thuế quan ở mức 10%, 15% và 17% tùy lĩnh vực, quy mô và địa điểm đầu tư, một số trường hợp đặc biệt có thể được ưu đãi ở mức 5%, 7% và 9%.
GÃ ĐẦU TƯ