“Sell in May” (đầy đủ là “Sell in May and go away”) là một trong những câu nói mà nhà đầu tư chứng khoán Mỹ thường nhắc đến. Câu nói này nói về việc thị trường có xu hướng giảm trong tháng 5 và nhà đầu tư thường bán cổ phiếu.
Với chứng khoán Việt Nam, tháng 5 là giai đoạn trũng thông tin đáng kể sau khi doanh nghiệp tập trung tổ chức họp ĐHĐCĐ thường niên vào tháng 3, 4 và công bố BCTC quý I. Quan sát trong giai đoạn 5 năm trở lại đây, tháng 5 không phải là tháng giao dịch sôi động trong năm.
📈Tuy nhiên, tháng 5/2023 đã ghi nhận thanh khoản không hề giảm so với các tháng đầu năm, thậm chí cao nhất 5 tháng. VN-Index kết phiên 31/5 tại 1.075 điểm, tăng 2,5% so với tháng trước. Tại báo cáo chiến lược tháng 6, Chứng khoán VNDirect chỉ ra thanh khoản tháng 5 trên sàn HoSE đạt khoảng 11.800 tỷ đồng mỗi phiên, tăng 5,4% so với tháng 4. Thanh khoản liên tục cải thiện do dòng tiền của nhà đầu tư trong nước đã bắt đầu quay trở lại thị trường chứng khoán khi niềm tin được cải thiện nhờ một loạt các chính sách hỗ trợ được Chính phủ ban hành thời gian gần đây cũng như lãi suất hạ nhiệt giúp giảm chi phí cơ hội, chi phí vốn khi đầu tư chứng khoán.
Trong khi thị trường có dấu hiệu khởi sắc, tháng "sell in May" đã ghi nhận chiều bán áp đảo so với chiều mua đến từ nhóm cổ đông nội bộ công ty cổ phần và bên liên quan, bao gồm cả một số trường hợp giải chấp cổ phiếu.
Làn sóng thoái vốn của lãnh đạo và bên liên quan trong tháng 5
Theo thống kê của Người Đồng Hành, những giao dịch bán hàng triệu cổ phiếu ghi nhận trong tháng 5 tập trung nhất ở nhóm doanh nghiệp bất động sản.
Tại Phát triển Bất động sản Phát Đạt (HoSE: PDR), Tổng giám đốc Bùi Quang Anh Vũ đã bán 18,8 triệu cổ phiếu nhằm tái cơ cấu danh mục đầu tư. Các giao dịch thực hiện theo phương thức khớp lệnh giai đoạn 22 đến 25/5. Vị CEO hạ sở hữu từ mức 3,16% xuống còn 0,17%, tương ứng với 2,5 triệu đơn vị. Trước đó, ông Vũ từng mua hơn 18 triệu cổ phiếu trong đợt giao dịch 24/11 đến 20/12/2022, chiếm khoảng 90% số lượng đăng ký là 20 triệu đơn vị.
Từ đầu năm 2023 đến nay, Phát Đạt còn ghi nhận hai trường hợp lãnh đạo bán cổ phiếu khác. Cụ thể, ông Nguyễn Văn Đạt, Chủ tịch HĐQT bán 5,3 triệu đơn vị vào ngày 13/2, hạ sở hữu xuống còn 42,17%, tương ứng với hơn 283 triệu đơn vị; bà Trần Thị Hường, Phó Chủ tịch HĐQT bán 1,2 triệu đơn vị giai đoạn 1 - 6/3, hạ sở hữu xuống còn 0,21%, tương ứng với 1,4 triệu đơn vị.
Thị giá PDR duy trì xu hướng đi ngang kể từ đầu năm. Năm 2022, mã này giảm giá 75%, song song là câu chuyện lãnh đạo bị công ty chứng khoán bán giải chấp hàng triệu cổ phiếu vào giai đoạn quý IV.
Tại Tập đoàn Đất Xanh (HoSE: DXG), ông Lương Trí Thảo, Phó Tổng giám đốc đã bán hơn 5 triệu cổ phiếu giai đoạn 26/4 đến 11/5, hạ sở hữu xuống còn 0,15%, tương ứng với gần 1 triệu đơn vị. Thị giá DXG ghi nhận tăng trong giai đoạn trên lên 14.500 đồng/cp tại 11/5.
Ông Lương Trí Thảo vừa được bầu làm Thành viên HĐQT tại ĐHĐCĐ thường niên ngày 19/5, thay thế bà Đỗ Thị Thái miễn nhiệm. Trong khi đó, bà Thái cũng thoái hơn 173.000 đơn vị theo phương thức khớp lệnh giai đoạn 15/5 đến 19/5, hạ sở hữu xuống còn 0,03%, tương ứng hơn 400.000 đơn vị.
Bên cạnh DXG và PDR, một số cổ phiếu bất động sản cũng ghi nhận việc lãnh đạo bán ra hàng triệu đơn vị trong giai đoạn cuối cuối tháng 4 đến tháng 5 như LDG (5 triệu), DDG (1 triệu), DTI (1 triệu đơn vị)...
Làn sóng thoái vốn còn đến từ cổ đông liên quan của người nội bộ. Điển hình như CTCP Đầu tư Pacific Holdings, đơn vị liên quan đến 5 người lãnh đạo (bao gồm Chủ tịch HĐQT Đào Ngọc Thanh) Vinaconex (HoSE: VCG) bán hơn 18 triệu đơn vị giai đoạn 12/4 đến 11/5. Cổ đông này hạ sở hữu từ 56,2% xuống còn 52,4%, tương ứng với gần 255 triệu đơn vị. Trước đó, cổ đông lớn đã bán 32,6 triệu đơn vị trong hai đợt giao dịch vào tháng 3 và 4. Tổng cộng, Pacific Holdings đã thoái gần 51 triệu cổ phiếu sau 3 đợt giao dịch gần đây.
Tình trạng bán ra cổ phiếu còn có sự tác động đến từ việc công ty chứng khoán bán giải chấp cổ phiếu, hiện tượng từng diễn ra khá nhiều vào hồi cuối năm 2022.
Chủ tịch Đầu tư LDG Nguyễn Khánh Hưng không còn lại cổ đông lớn sau khi bị công ty chứng khoán bán giải chấp hơn 5 triệu cổ phiếu giai đoạn 18 đến 19/5, hạ sở hữu xuống còn 3,92%. Trước đó, ông Hưng vừa bị bán giải chấp 3,5 triệu đơn vị trong tháng 4. Tổng cộng, vị lãnh đạo bị công ty chứng khoán bán hơn 8 triệu đơn vị. Trong khi đó, cổ phiếu LDG vẫn duy trì xu hướng đi ngang kéo dài từ đầu năm, kết phiên 1/6 tại 4.700 đồng/cp.
Tại Novaland, CTCP Diamond Properties đã bị công ty chứng khoán bán giải chấp gần 177.000 đơn vị NVL trong giai đoạn 27/4 đến 31/5. Tổ chức liên quan đến Chủ tịch HĐQT Bùi Thành Nhơn hạ sở hữu xuống còn 10,31%, tương ứng với gần 202 triệu đơn vị.
Xu hướng bán ra còn kéo dài qua tháng 6
Làn sóng thoái vốn của nhóm cổ đông nội bộ và bên liên quan dự kiến còn kéo dài qua tháng 6 khi lượng đăng ký thoái vốn vẫn áp đảo so với chiều mua, trong đó ghi nhận một vài trường hợp có khối lượng lên đến hàng chục triệu đơn vị.
Giao đoạn 17/5 đến 1/6, bà Nguyễn Thị Diệu Phương, Phó Chủ tịch HĐQT đồng thời là vợ Chủ tịch HĐQT Trương Anh Tuấn đã bán hơn 18 triệu cổ phiếu của Địa ốc Hoàng Quân, chiếm gần hết lượng sở hữu là 3,82%. Động thái muốn thoái vốn của bà Phương diễn ra khi thị giá HQC có xu hướng tăng mạnh. Tính đến 1/6, HQC đã tăng đến 78% so với đầu năm, lên 4.740 đồng/cp. Thanh khoản bình quân đạt 12 triệu đơn vị mỗi phiên.
Cũng tại Địa ốc Hoàng Quân, trước đó đơn vị liên quan Thành viên HĐQT Lý Quang Minh là CTCP Việt Kiến Trúc đã bán hết 0,31% vốn, tương ứng với gần 1,5 triệu đơn vị trong hai ngày 24 và 25/5.
Một lãnh đạo công ty bất động sản khác là ông Nguyễn Xuân Quang, Chủ tịch HĐQT Nam Long (HoSE: NLG) đăng ký bán 2 triệu đơn vị nhằm hạ sở hữu xuống còn 11,57%, tương ứng hơn 44 triệu đơn vị. Giao dịch dự kiến diễn ra giai đoạn 19/5 đến 17/6. Trước đó, vợ ông Quang là bà Ngô Thị Bích Ngọc đã bán 2 triệu cổ phiếu NLG giai đoạn 27/3 đến 4/4, hạ sở hữu xuống còn 4,25%, tương ứng với hơn 16 triệu đơn vị.
Công ty TNHH MTV Đầu tư GEX, tổ chức liên quan đến Tổng giám đốc Nguyễn Văn Tuấn đăng ký bán toàn bộ hơn 33 triệu cổ phiếu của Tập đoàn Gelex (HoSE: GEX), tương đương 3,91% vốn. Giao dịch dự kiến diễn ra giai đoạn 15/5 đến 15/6. Động thái bán ra xảy đến trong bối cảnh thị giá GEX tăng hơn 40% trong một quý gần đây, lên 16.500 đồng/cp tại phiên 1/6.
Sau khi bán gần 3,5 triệu cổ phiếu, Novagroup tiếp tục đăng ký bán gần 70 triệu đơn vị trong đợt giao dịch 10/5 đến 8/6. Tổ chức liên quan đến Chủ tịch Novaland Bùi Thành Nhơn dự kiến hạ sở hữu xuống dưới 25% nếu bán thành công lượng cổ phiếu trên.
Một trường hợp khác, tại Indochine Imex (HNX: DDG), bà Trần Kim Phụng, vợ Phó tổng giám đốc Trần Kim Cương đăng ký bán toàn bộ 2,7 triệu đơn vị, tương đương với 4,53% vốn trong giai đoạn 10/5 đến 5/6. Cá nhân ông Trần Kim Cương cũng muốn bán 500.000 đơn vị nhằm hạ sở hữu xuống còn 3,3%.
Ngoài vợ chồng ông Trần Kim Cương, Indochine Imex còn ghi nhận làn sóng thoái vốn của hàng loạt cổ đông nội bộ và người liên quan kéo dài từ tháng 4 đến nay, trong đó có một số giao dịch do công ty chứng khoán bán giải chấp. Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh thị giá DDG bất ngờ giảm sàn 19 phiên liên tiếp (10/4 đến 10/5), tương ứng mức giảm 86% chỉ trong một tháng.
GÃ ĐẦU TƯ