Chính phủ Trung Quốc mong muốn củng cố vị thế cường quốc toàn cầu thông qua điều chỉnh chính sách tài khóa, đổi mới công nghệ và các chính sách khác nhằm thúc đẩy tiêu dùng nội địa.

Cảng hàng hóa Nhật Chiếu, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Trang mạng eurasiareview.com và báo Economist vừa có các bài viết nhận định về việc Trung Quốc vạch ra một lộ trình kinh tế tham vọng cho năm 2025, trong đó tập trung vào tốc độ tăng trưởng khoảng 5% nhờ đổi mới công nghệ, tăng tiêu dùng nội địa và ổn định tài chính.

Một lộ trình đầy tham vọng

Trang mạng eurasiareview.com cho rằng Trung Quốc đã vạch ra một lộ trình kinh tế đầy tham vọng cho năm 2025, thể hiện ý định củng cố vị thế như một cường quốc toàn cầu thông qua chính sách tài khóa, đổi mới công nghệ và các chính sách khác nhằm thúc đẩy tiêu dùng nội địa. Báo cáo công tác chính phủ của Thủ tướng Lý Cường, được trình bày tại phiên khai mạc kỳ họp thứ ba của Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc (NPC) lần thứ 14 vào ngày 5/3, nhấn mạnh quyết tâm của Bắc Kinh trong việc duy trì mục tiêu tăng trưởng khoảng 5%, bất chấp những bất ổn kinh tế toàn cầu.  

Đồng quan điểm này, bài viết có tiêu đề “Lãnh đạo Trung Quốc tiết lộ kế hoạch ứng phó với năm 2025” trên báo Economist nhận định, ông Lý Cường đã cung cấp danh mục 10 "nhiệm vụ chính" cho năm tới, tương tự như danh sách năm 2024. Trong đó, nhiệm vụ kích thích chi tiêu trong nước đã được nâng từ ưu tiên thứ ba vào năm ngoái lên nhiệm vụ hàng đầu cho năm 2025. Thật vậy, ông Lý Cường đã đề cập đến tiêu dùng 32 lần, một kỷ lục. Đỉnh điểm trước đó (điều chỉnh theo độ dài của bài phát biểu) là 26 lần vào năm 2009, khi Trung Quốc cố gắng phục hồi chi tiêu sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Bây giờ, giống như trước đây, Chính phủ Trung Quốc rất muốn khôi phục niềm tin của người tiêu dùng, vốn chưa phục hồi sau lệnh phong tỏa do COVID-19. Họ cũng muốn ổn định thị trường bất động sản, vốn đang vật lộn để tìm "đáy". Chủ nhà không còn chắc chắn rằng căn hộ của họ sẽ giữ được giá trị. Và những người mua nhà đã trả trước không còn tin tưởng rằng bất động sản của họ sẽ được xây dựng. Những nỗi sợ hãi này đã góp phần vào tình trạng thiếu cầu và giá giảm trong nhiều tháng.

Cuộc chiến thương mại của Mỹ sẽ làm tình hình thêm trầm trọng. Ông Trump đã quyết định mạnh tay áp thuế đối với Trung Quốc. Hiện nay, hàng hóa Trung Quốc phải đối mặt với mức thuế trung bình khi vào thị trường Mỹ là khoảng 34%, theo ước tính của chuyên gia Larry Hu thuộc Macquarie, một ngân hàng Australia. Chính phủ Trung Quốc đã nhanh chóng trả đũa bằng cách áp thuế đối với một loạt hàng hóa Mỹ trong diện hẹp hơn, từ thịt gà đến đậu nành. Trung Quốc cũng đưa thêm nhiều công ty Mỹ vào danh sách đen có thể hạn chế các giao dịch của họ.

Để bù đắp cho thuế quan và giảm phát, kinh tế Trung Quốc cần một biện pháp kích thích mạnh mẽ hơn. "Hành động sớm còn hơn là muộn", như ông Lý Cường đã nói. Hầu hết các nhà kinh tế đều kỳ vọng một cú hích tài chính bổ sung trong năm nay tương đương khoảng 2% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trở lên. Điều đó sẽ đủ để ngăn chặn tình trạng giảm phát trở nên tồi tệ hơn.

Sự chuyển biến về kinh tế

Trong một cuộc phỏng vấn với China Economic Net, cựu Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc Erik Solheim đã nhấn mạnh vai trò của Trung Quốc như một lực lượng ổn định của kinh tế thế giới: "Với tốc độ tăng trưởng kinh tế dự báo khoảng 5% trong năm 2025, Trung Quốc sẽ tiếp tục là nguồn tăng trưởng kinh tế lớn nhất toàn cầu”. Dự báo này củng cố niềm tin của Bắc Kinh vào chiến lược dài hạn, ngay cả khi trật tự kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động.   

Trọng tâm của chiến lược này là nỗ lực của Trung Quốc chuyển từ một nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu sang một nền kinh tế dựa vào tiêu dùng nội địa với những tiến bộ công nghệ tiên tiến. Báo cáo công tác của chính phủ vạch ra một chính sách tài khóa chủ động, mở rộng mục tiêu thâm hụt ngân sách từ 3% GDP lên 4% GDP, qua đó tạo ra đòn bẩy bổ sung để đầu tư vào các lĩnh vực quan trọng. Sự chuyển đổi này nhằm tăng cường khả năng phục hồi kinh tế, đồng thời đảm bảo sự ổn định giữa những áp lực bên ngoài.  

Ông Bernardo Mendia, cố vấn Hội đồng của Hiệp hội Doanh nhân Trẻ Liên minh châu Âu (EU), mô tả mô hình kinh tế phát triển của Trung Quốc là sự chuyển đổi từ tăng trưởng dựa vào lao động sang mở rộng dựa vào vốn và công nghệ. Cố vấn Mendia khẳng định: "Các biện pháp dự kiến để kích thích tiêu dùng nội địa và các chính sách khuyến khích phát triển kỹ năng cung cấp động lực mạnh mẽ từ bên trong cho sự tăng trưởng dài hạn". Sự chuyển đổi này được củng cố thêm bởi việc Trung Quốc quyết định bơm 1.300 tỷ nhân dân tệ vào trái phiếu kho bạc đặc biệt có kỳ hạn dài, tăng 300 tỷ nhân dân tệ so với năm ngoái và phát hành 4.400 tỷ nhân dân tệ trái phiếu chính quyền địa phương dành riêng cho các mục đích đặc biệt. 

Cam kết của Trung Quốc trong việc thúc đẩy một thị trường mở hơn cho đầu tư là một trụ cột quan trọng khác trong kế hoạch năm 2025 của quốc gia này. Chính phủ đã công bố các cải cách quy định nhằm mở rộng quyền tiếp cận vào các ngành như viễn thông, dịch vụ y tế, giáo dục và ngành công nghiệp văn hóa. Điều này được kỳ vọng sẽ thu hút nhà đầu tư nước ngoài bằng cách cung cấp nhiều cơ hội tái đầu tư và gia tăng sự hội nhập sâu sắc hơn vào các chuỗi cung ứng công nghiệp của Trung Quốc.     

Ông Patrick Nijs, đồng sáng lập Trung tâm Đổi mới Trung Quốc-EU, nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác trong tiến bộ công nghệ: "Để chuyển đổi sinh thái thành công, chúng ta cần một nền tảng hợp tác có cấu trúc giữa châu Âu và Trung Quốc để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và tăng cường đổi mới công nghiệp". Những nhận xét của ông phản ánh sự công nhận ngày càng tăng từ châu Âu đối với sự lãnh đạo công nghệ của Trung Quốc và sự cần thiết phải tránh việc tách rời công nghệ giữa các cường quốc toàn cầu.

Lộ trình kinh tế của Trung Quốc cũng gắn liền với cam kết phát triển bền vững. Cựu Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc Erik Solheim chỉ ra "ổn định" và "đổi mới" là hai chủ đề định hình các kỳ họp năm nay, nhấn mạnh sự lãnh đạo của Trung Quốc trong cả phát triển kinh tế và bền vững môi trường, khẳng định: "Châu Âu sẽ nhận ra rằng chúng ta cần công nghệ Trung Quốc", nhấn mạnh sự phụ thuộc lẫn nhau ngày càng tăng giữa các nền kinh tế toàn cầu.

Một trọng tâm khác trong các kế hoạch của Chính phủ Trung Quốc là việc tạo việc làm và phúc lợi xã hội. Trong năm 2025, Trung Quốc dự kiến sẽ tạo ra hơn 12 triệu việc làm mới ở các thành phố, trong khi giữ tỷ lệ thất nghiệp đô thị ở mức khoảng 5,5%. Với mỗi điểm phần trăm tăng trưởng GDP tạo ra khoảng 2,4 triệu việc làm, mục tiêu này có vẻ hoàn toàn khả thi.

Thêm vào đó, những nỗ lực thúc đẩy giáo dục mầm non miễn phí và các chính sách để nâng cao tỷ lệ sinh cho thấy cam kết của Trung Quốc đối với sự ổn định nhân khẩu học lâu dài. Trung Quốc cũng đã tăng lương cho công chức và sẽ tăng trợ cấp bảo hiểm y tế cho người dân nông thôn và cư dân thành thị không được hưởng các chương trình dựa trên công việc.

Trong lĩnh vực quốc tế, Trung Quốc đang củng cố chiến lược mở cửa theo tiêu chuẩn cao bằng cách ổn định thương mại đối ngoại, khuyến khích đầu tư nước ngoài và thúc đẩy hợp tác Vành đai và Con đường chất lượng cao. Một đại biểu tại NPC là ông Ronick Chan Chun-ying đã bày tỏ sự tự tin vào khả năng của Bắc Kinh trong việc duy trì quỹ đạo tăng trưởng của mình. Đại biểu này cho biết: "Trung Quốc đã liên tục duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình đến cao và khả năng duy trì mức tăng trưởng 5% chứng tỏ sự tự tin của đất nước, qua đó củng cố sự tự tin của các nhà đầu tư toàn cầu”.

Kế hoạch phát triển kinh tế của Trung Quốc trong năm 2025 đại diện cho sự chuyển hướng chiến lược sang tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo, tăng cường tiêu dùng nội địa và ổn định tài chính. Trong bối cảnh bất ổn toàn cầu gia tăng, Bắc Kinh đang gửi đi một thông điệp rõ ràng: tham vọng dài hạn của Trung Quốc vẫn vững chắc và nước này dự định đạt được kết quả trên thông qua sự kết hợp giữa chính sách tài khóa mở rộng, tiên phong trong công nghệ và hợp tác toàn cầu.

Khi thế giới dõi theo các bước đi tiếp theo của Trung Quốc, một điều rõ ràng là quá trình phát triển của nước này sẽ tiếp tục định hình bức tranh kinh tế toàn cầu trong nhiều năm tới.

Link gốc