Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 29/6 gặp trực tiếp bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka, Nhật Bản. Hai nhà lãnh đạo nhất trí nối lại đàm phán thương mại, không áp thêm thuế trong thời gian đàm phán. Washington cũng xóa bỏ các hạn chế đối với tập đoàn công nghệ Trung Quốc Huawei.
Kết quả này khá giống những gì họ đạt được trong cuộc gặp trực tiếp bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Argentina cuối năm ngoái. Tuy nhiên, tình hình bây giờ lại khác: đàm phán đã bế tắc từ tháng 5 và thuế cao hơn đáng kể.
“Đó chỉ là sự hòa hoãn tạm thời”, Peter Boockvar, giám đốc đầu tư tại Bleakley Advisory Group, nói. “Tôi không thấy có lộ trình nào hướng đến một thỏa thuận. Chúng ta đang mắc kẹt với thuế 25% áp lên 250 tỷ USD hàng hóa”.
Eurasia Group cũng có chung quan điểm, cho rằng khả năng Mỹ và Trung Quốc hoàn thành thỏa thuận thương mại trong năm nay chỉ là 45%.
Trong khi đó, Tổng thống Trump lại không tỏ vẻ vội vã. Ông nêu rõ thuế áp với hàng hóa Trung Quốc sẽ vẫn được duy trì và khó giảm sớm.
Trả lời phỏng vấn Fox Business News trước hội nghị thượng đỉnh G20, tổng thống Mỹ nói ông “rất hài lòng với tình hình hiện tại”, cho rằng Mỹ “đang thịnh vượng thêm, điều đó rất không tốt cho Trung Quốc nhưng tốt cho Mỹ”.
Phần lớn cộng đồng doanh nghiệp Mỹ lại không nghĩ vậy.
Hơn 600 doanh nghiệp, bao gồm Target và Walmart, kêu gọi Tổng thống Trump không áp thêm thuế, cảnh báo hành động này có thể làm mất đi 2 triệu việc làm ở Mỹ. Họ hoan nghênh kết quả nối lại đàm phán đạt được hôm 29/6 nhưng vẫn chờ đợi thỏa thuận cuối cùng trong lo lắng.
Theo Boockvar, họ có rất ít lý do để ăn mừng.
“Nếu là CEO, liệu tôi có cảm thấy tốt hơn khi ngồi chờ xem tình hình tiến triển thế nào? Nếu tôi hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, tôi sẽ thấy tốt hơn một chút bởi mọi thứ không xấu đi trong ngắn hạn nhưng vẫn phải ứng phó với thuế 25% cùng mối đe dọa áp thêm thuế đang treo lơ lửng”.
Tài sản trí tuệ vẫn là trở ngại lớn
Vấn đề trong đàm phán thương mại là Trung Quốc cảm thấy họ không có nhiều lý do để phải chấp nhận các yêu cầu từ Mỹ liên quan thay đổi luật pháp nhằm tăng bảo vệ tài sản trí tuệ cho công ty nước ngoài, đặc biệt là công ty Mỹ.
Đây là vấn đề chính của chính quyền Trump. Mỹ trong tháng 5 tăng thuế lên 25% với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc sau khi cáo buộc Bắc Kinh rút lại những cam kết đã đưa ra trong dự thảo thỏa thuận, trong đó có bảo vệ tài sản trí tuệ.
Trên thực tế, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc chỉ khẳng định lập trường của Bắc Kinh là mọi thỏa thuận phải cân bằng và “diễn giải theo cách có thể chấp nhận được với người dân Trung Quốc, không làm xói mòn chủ quyền và phẩm giá Trung Quốc”.
Theo Boockvar, yêu cầu Trung Quốc sửa luật cũng giống như Bắc Kinh yêu cầu Washington sửa hiến pháp. “Mỹ sẽ phải chấp nhận việc Trung Quốc không đưa bảo vệ tài sản trí tuệ vào luật”.
Chính quyền Trump chưa muốn từ bỏ. Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer bác lời kêu gọi về một thỏa thuận cân bằng, lấy lý do chính là tài sản trí tuệ.
Do đó, thị trường có thể trở lại thời điểm như lúc Mỹ cáo buộc Trung Quốc rút lại cam kết hồi tháng 5, Boockvar nói. Khác biệt duy nhất bây giờ là Fed có thể sắp hạ lãi suất.
“Họ chưa có thông báo nào về tiến triển trong những vấn đề chính của căng thẳng”, Goldman Sachs nhận định ngày 29/6.
Mỹ sắp bầu cử tổng thống
Dù có đạt thỏa thuận thương mại trong năm nay hay không, ông Trump vẫn còn một lý do để chưa vội tăng thuế, ít nhất là đến sau bầu cử tổng thống năm 2020.
Trump cần kinh tế diễn biến tốt và một lần tăng thuế nữa có thể “gây gián đoạn kinh tế Mỹ”, theo Ed Yardeni, chủ tịch Yardeni Research.
“Không ích gì nếu leo thang căng thẳng thương mại vào lúc này, tạo thêm rắc rối cho nền kinh tế và thất cử - khi đó Trung Quốc sẽ có thể đàm phán với một tổng thống hoàn toàn khác vào năm 2021”.
Bắc Kinh cũng có lý do để chờ bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra. Nếu duy trì đàm phán cho đến thời gian bầu cử, Trung Quốc sẽ biết tổng thống họ phải ứng phó là Trump hay người khác.
Dù vậy, Goldman Sachs vẫn cho rằng Mỹ “có thể áp thuế 10% lên 300 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, thấp hơn mức 25% như văn phòng đại diện thương mại Mỹ đề xuất”.
Goldman Sachs nêu rõ dù Mỹ và Trung Quốc cam kết đàm phán và không tăng thuế, “vẫn có khả năng thuế xuất hiện vào cuối năm”.
Theo Boockvar, nếu Trump thực hiện lời đe dọa áp thuế lên 300 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, hệ quả sẽ “rất tồi tệ”.
“Suy thoái toàn cầu là điều gần như chắc chắn”, ông nói.
Như Tâm/Theo CNBC
Tuyên bố trách nhiệm: Bài viết được lấy nguyên văn từ nguồn tin nêu trên. Mọi thắc mắc về nội dung bài viết xin liên hệ trực tiếp với tác giả. Chúng tôi sẽ sửa, hoặc xóa bài viết nếu nhận được yêu cầu từ phía tác giả hoặc nếu bài gốc được sửa, hoặc xóa, nhưng vẫn bảo đảm nội dung được lấy nguyên văn từ bản gốc.