Thiếu đầu tư đồng bộ, quy hoạch gần khu dân cư, hệ thống xử lý chất thải… đang còn nhiều bất cập là thực trạng tồn tại lâu nay tại các cụm công nghiệp (CCN) ở Nghệ An.
Để khắc phục những bất cập về hạ tầng tại các CCN, tỉnh Nghệ An cũng đã đưa ra nhiều giải pháp nhưng vẫn chậm triển khai khiến hiệu quả thu hút đầu tư bị ảnh hưởng một phần không nhỏ.
Hạ tầng CCN Hưng Lộc ở TP Vinh thiếu đồng bộ, quy hoạch sát khu dân cư khiến nguy cơ ô nhiễm gia tăng
Hạ tầng “chắp vá”
Theo Sở Công Thương Nghệ An, các CCN trên địa bàn tỉnh này đã thu hút được 251 dự án vào hoạt động sản xuất, kinh doanh. Trong đó, chủ yếu là các lĩnh vực chế biến khoáng sản, dệt may, gia công cơ khí, tái chế kim loại, tái chế nhựa… các nhóm lĩnh vực này đều có nguy cơ ô nhiễm cao nhưng chỉ mới có 10/24 CCN có hệ thống xử lý nước thải.
Thực tế thấy rằng, tại một số dự án đầu tư chưa phù hợp hoặc thiếu tính bền vững như CCN Diễn Hồng (huyện Diễn Châu), CCN Thị trấn Đô Lương, CCN Đông Vĩnh, Hưng Lộc (TP. Vinh)… nằm quá sát khu dân cư. Đã vậy, lại xảy ra tình trạng ô nhiễm môi trường do thiếu hệ thống xử lý nước thải, rác thải...
Đơn cử tại CCN Hưng Lộc (TP. Vinh) có quy mô 8,89 ha thu hút 11 doanh nghiệp hoạt động. Tuy nhiên, thời gian qua, mặc dù các doanh nghiệp đã nỗ lực trong công tác cải thiện môi trường, nhưng vẫn chưa triệt để. Người dân 2 xóm Hòa Tiến, Mỹ Hạ (xã Hưng Lộc - TP. Vinh) nhiều lần kiến nghị lên các cơ quan chức năng về vấn đề khói bụi, tiếng ồn, nước xả thải... của các công ty sản xuất giấy, ván ép, nhựa tái sinh.
Hạ tầng ở các cụm công nghiệp tại tỉnh Nghệ An, về cơ bản đang thiếu đồng bộ đã ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và khu vực dân cư cận kề.
Hay như tại xã Đồng Hợp (huyện Quỳ Hợp), toàn xã có 3 CCN với hàng chục DN hoạt động chế biến, cưa xẻ đá các loại. Đó là CCN Đồng Cạn, CCN Đồng Lèn và CCN 5 xóm Đồng Hợp. Tuy nhiên, theo phản ánh thì tất cả các CCN này đều hình thành tự phát đã lâu và mới được bổ sung quy hoạch CCN, chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung nên vấn đề ô nhiễm môi trường là vấn đề nan giải từ nhiều năm trước đến nay vẫn chưa được giải quyết.
Còn toàn huyện Quỳ Hợp có đến 9 CCN với khoảng trên dưới 100 cơ sở sản xuất nhưng chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung, hạ tầng cũng "chắp vá", không đồng bộ.
Hay tại huyện Diễn Châu hiện nay có 2 CCN đang hoạt động, đó là CCN Diễn Hồng và CCN Tháp - Hồng - Kỷ. Đối với CCN Diễn Hồng, năm 2004 UBND tỉnh Nghệ An đã có Quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết CCN này với diện tích 10ha, với 41 cơ sở sản xuất, kinh doanh đang hoạt động, chủ yếu trong lĩnh vực thu mua, chế biến phế liệu.
Mặc dù CCN Diễn Hồng đã có 3 hồ lắng nước thải, tuy nhiên các hồ lắng này hiện nay đã phủ đầy bèo và gần như không có tác dụng. Hơn nữa nước thải trong khu vực không hoàn toàn được thu gom về đây gây mùi hôi thối ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân địa phương.
Cần có giải pháp đồng bộ
Tính đến năm 2022, trên địa bàn tỉnh Nghệ An có tới 53 CCN được quy hoạch ở một số huyện như Diễn Châu, Quỳ Hợp, thị xã Thái Hoà…. Trong đó, đã có 24 CCN đã thu hút được khoảng trên 250 doanh nghiệp đi vào đầu tư sản xuất, kinh doanh với tỷ lệ lấp đầy đạt trên 80%. Riêng trên địa bàn thành phố Vinh có 5 CCN gồm: CCN Hưng Đông 1, Hưng Đông 2, Đông Vĩnh, Hưng Lộc, Nghi Phú.
Với chiến lược phát triển đầu tư xây dựng các CCN trong những năm qua đã mang lại những lợi ích về mặt kinh tế - xã hội đối với tỉnh Nghệ An. Mặt khác, các CCN góp phần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa làm các ngành công nghiệp phụ trợ cho các tập đoàn lớn, dự án lớn mà Nghệ AN đã và đang thu hút đầu tư vào các KCN, KKT.
Cùng với đó, các CCN đã trở thành những “vệ tinh” để Nghệ An khai thác tiềm năng của các vùng miền, các địa phương, giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động địa phương, thúc đẩy nhanh phát triển kinh tế tại các huyện trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, hạ tầng ở các CCN về cơ bản đang thiếu đồng bộ đã ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và khu vực dân cư cận kề.
Ông Lê Ngọc Hoa – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho biết, chiến lược của tỉnh Nghệ An là thúc đẩy phát triển các CCN đồng bộ để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa làm các ngành công nghiệp phụ trợ cho các tập đoàn lớn mà tỉnh thu hút đầu tư vào các KCN, KKT.
Đồng thời khai thác tiềm năng của các vùng miền, các địa phương. Cụ thể là vừa qua HĐND tỉnh Nghệ An cũng đã ban hành Nghị Quyết về các chính sách hỗ trợ cụ thể cho các CCN như chính sách ưu tiên đầu tư xây dựng hạ tầng cơ bản như đầu tư, nâng cấp đường sá, cầu cống, điện, nước. Đối với công tác xử lý môi trường, tỉnh sẽ hoàn chỉnh hệ thống thu gom, xử lý nước thải đạt chuẩn để giảm tải áp lực về môi trường, hạ tầng giao thông lên các địa phương có CCN đóng trên địa bàn.