Với kỳ vọng thời kỳ khó khăn của doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản đang trôi qua, nhóm cổ phiếu thủy sản đã được không ít nhà đầu tư quan tâm, mua tích lũy trong những nhịp điều chỉnh cuối năm 2023 nhằm đón đầu cơ hội tăng trưởng trở lại. Tuy nhiên, kết quả kinh doanh công bố mới đây của các doanh nghiệp nhóm này đã mang lại nỗi thất vọng.

Theo báo cáo kết quả kinh doanh quý IV/2023, phần lớn các doanh nghiệp thủy sản đều ghi nhận kết quả kinh doanh “lao dốc”, thậm chí không ít doanh nghiệp lỗ nặng.

“Sức khỏe” doanh nghiệp còn yếu

Điển hình, CTCP Chế biến và Xuất nhập khẩu Thủy sản Cadovimex (CAD) tiếp tục “bài ca” thua lỗ trong quý IV/2023 khi doanh thu làm ra thấp hơn nhiều so với lãi vay phải trả mỗi quý. Theo đó, doanh nghiệp ghi nhận mức lỗ ròng 27 tỷ đồng, đánh dấu 28 quý kinh doanh thua lỗ liên tiếp. Lũy kế năm 2023, công ty ghi nhận doanh thu thuần gần 21 tỷ đồng, nhưng lỗ ròng 142 tỷ đồng.

Phần lớn các doanh nghiệp thủy sản đều ghi nhận kết quả kinh doanh “lao dốc”, thậm chí lỗ nặng trong quý IV/2023. 

Chung cảnh ngộ, Thủy sản MeKong (AAM) cũng báo lỗ trong quý IV/2023 do tình hình kinh doanh cuối năm không thuận lợi. Cụ thể, doanh nghiệp lỗ sau thuế gần 400 triệu đồng trong khi cùng kỳ lãi 3,3 tỷ đồng. Lũy kế doanh thu cả năm, Thủy sản MeKong đạt 136,8 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế gần 700 triệu đồng, giảm 96% so với cùng kỳ năm trước.

Nằm trong xu thế khó khăn chung của ngành thuỷ sản, "nữ hoàng cá tra" Vĩnh Hoàn (VHC) mặc dù không thua lỗ nhưng cũng ghi nhận năm 2023 giảm mạnh cả doanh thu và lợi nhuận.

Theo đó, sau khi khấu trừ tất cả chi phí, Vĩnh Hoàn thu về hơn 66 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế trong quý IV/2023, giảm tới 66% so với cùng kỳ. Đây cũng là mức lợi nhuận theo quý thấp nhất của doanh nghiệp cá tra này kể từ quý III/2015.

Lũy kế cả năm 2023, Vĩnh Hoàn báo lãi 949,5 tỷ đồng trong khi cùng kỳ năm ngoái lãi ròng hơn 2.012 tỷ đồng, tương đương mức giảm 52,8%.

Một doanh nghiệp đầu ngành thủy sản khác là CTCP Nam Việt (Navico, mã: ANV) cũng ghi nhận kết quả kinh doanh lao dốc trong quý IV/2023. Trong kỳ, Navico ghi nhận khoản lỗ hơn 2 tỷ đồng từ công ty liên doanh, liên kết kéo theo lợi nhuận sau thuế âm 517,8 triệu đồng, trong khi mức lợi nhuận trong quý IV/2022 là 106,5 tỷ đồng.

Lũy kế cả năm 2023, Navico đạt 4.461 tỷ đồng doanh thu và 67,6 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, lần lượt giảm 9,6% và giảm 91,2% so với năm 2022, là mức lợi nhuận thấp nhất trong 7 năm trở lại đây của doanh nghiệp này.

Tương tự, CTCP Đầu tư Du lịch và Phát triển Thuỷ sản (Trisedco, mã: DAT) báo lãi trước thuế 17,5 tỷ đồng và lãi sau thuế 16,4 tỷ đồng, lần lượt giảm 15,6% và 12,6% so với quý IV/2022. Lũy kế cả năm 2023, Trisedco thu về 74,7 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, trong khi năm 2022 ghi nhận hơn 80 tỷ đồng.

Còn lợi nhuận sau thuế trong năm 2023 của Tổng Công ty Thuỷ sản Việt Nam - CTCP (SEA) chỉ đạt 75,7 tỷ đồng , trong khi cùng kỳ năm ngoái đạt 96,6 tỷ đồng.

CTCP Thực phẩm Sao Ta (FMC) là một trong những điểm sáng hiếm hoi trong bức tranh kinh doanh của các doanh nghiệp thuỷ sản khi ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng trong quý IV/2023 với lợi nhuận sau thuế đạt hơn 88,7 tỷ đồng, tăng 10,2% so với cùng kỳ. Kết thúc năm 2023, doanh nghiệp đạt hơn 5.087 tỷ đồng doanh thu và lợi nhuận sau thuế đạt 302,2 tỷ đồng, giảm nhẹ so với năm 2022.

“Cơn bĩ cực” còn kéo dài?

Nhìn lại năm 2023 có thể nói là một năm khó khăn với ngành thủy sản của Việt Nam khi phải đối mặt với làn sóng lạm phát lan rộng trên toàn thế giới kéo theo nhu cầu nhập khẩu các sản phẩm thủy sản giảm mạnh, khiến cho hoạt động sản xuất bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, những tín hiệu tích cực như nhu cầu tiêu thụ tại các thị trường lớn dần phục hồi, chưa kể dịp lễ, tết cuối năm là mùa cao điểm xuất khẩu thủy sản mang tới kỳ vọng thời kỳ khó khăn của doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản đang trôi qua, ngành này sẽ khởi sắc hơn và ghi nhận kết quả kinh doanh khả quan.

Nhờ đó, trên sàn chứng khoán, nhóm cổ phiếu thủy sản đã được không ít nhà đầu tư quan tâm, mua tích lũy trong những nhịp điều chỉnh, đón đầu cơ hội tăng trưởng trở lại. Trong năm 2023, cổ phiếu ngành thủy sản có diễn biến phù hợp so với VN-Index. Cụ thể, trong năm 2023, cổ phiếu ngành thủy sản tăng 11,7% so với đầu năm, khá sát với mức tăng 12% của chỉ số VN-Index. Các cổ phiếu có diễn biến giá tích cực nhất bao gồm FMC (+47%); ANV (+43%); và VHC (+7%).

Thế nhưng, theo SSI Research, định giá nhóm cổ phiếu thủy sản đang ở mức cao lịch sử, trong khi nhóm doanh nghiệp ngành này chưa có dấu hiệu rõ ràng nào cho thấy sự phục hồi trong thời gian tới.

Nhận định về triển vọng ngành thuỷ sản trong ngắn hạn, SSI Research cho biết, tình hình căng thẳng tại Biển Đỏ leo thang sẽ khiến chi phí vận chuyển từ Việt Nam đến thị trường Mỹ, Châu Âu tăng hơn gấp đôi trong tháng 1/2024 so với tháng 12/2023.

“Các doanh nghiệp xuất khẩu trong quý I/2024 có thể phải đối mặt với chi phí bán hàng cao hơn hoặc giá bán thấp hơn cho đến khi căng thẳng Biển Đỏ hạ nhiệt”, SSI Research nhận định.

Về dài hạn, nhóm phân tích chỉ rõ nguyên nhân ngành thuỷ sản chưa thể tăng trưởng mạnh mẽ trở lại do nhu cầu tại các thị trường chính sẽ hồi phục chậm. Đồng thời, lượng cung thuỷ sản còn nhiều khiến giá xuất khẩu khó tăng mạnh. Cùng với đó, ngành thuỷ sản Việt Nam ngày càng vấp phải sự cạnh tranh mạnh mẽ của các "đối thủ", đòi hỏi các doanh nghiệp phải ngày càng nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm gia tăng giá trị xuất khẩu, cạnh tranh với sản phẩm từ các thị trường khác.

Dù vậy, SSI Reserch vẫn kỳ vọng sản lượng xuất sang Châu Âu và Trung Quốc sẽ bù đắp một phần sự sụt giảm sản lượng xuất sang Mỹ trong nửa đầu năm 2024 và nhu cầu từ Mỹ sẽ phục hồi từ nửa cuối năm 2024 (mùa cao điểm).

“Tốc độ phục hồi chậm trong năm 2024, chủ yếu là vào nửa cuối năm 2024, do xuất khẩu thủy sản Việt Nam tiếp tục có xu hướng giảm từ năm 2023”, SSI Reserch kỳ vọng.

Tương tự, Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam đánh giá, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam, nhu cầu đang dần hồi phục, bên cạnh yếu tố mùa vụ là chính sách kích thích kinh tế của nước này sẽ thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ phục hồi kể từ nửa cuối năm 2024.

Hải Giang