Văn hóa doanh nghiệp trở thành hệ điều tiết cho sự phát triển kinh tế – xã hội. Bởi văn hóa doanh nghiệp có mạnh thì doanh nghiệp mới mạnh và phát triển bền vững.
Xuyên suốt qua hơn 1 thập kỷ, mục tiêu xây dựng văn hóa kinh doanh, xây dựng đội ngũ doanh nhân có tinh thần dân tộc, có văn hóa và trách nhiệm xã hội để củng cố niềm tin, gia tăng sự ủng hộ của cộng đồng người dân, đảm bảo cho sự phát triển bền vững, lâu dài của giới doanh nhân, doanh nghiệp luôn được các cấp, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp đặc biệt đề cao.
Vinh danh doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa kinh doanh Việt Nam. Ảnh: Viện phát triển doanh nghiệp (VCCI) cung cấp
Nghị quyết 09 -NQ/TW ngày 9/12/2011 của Bộ Chính trị đã nêu rõ chủ trương: Đề cao đạo đức, văn hóa kinh doanh, trách nhiệm xã hội, tinh thần dân tộc của đội ngũ doanh nhân, xây dựng quan hệ lao động hài hòa. Sau đó 10 năm, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, nhiệm kỳ 2021-2026, cũng ghi: Tiên phong xây dựng văn hóa kinh doanh Việt Nam, hình thành và thúc đẩy thực hiện các quy ước, chuẩn mực chung về đạo đức kinh doanh, văn hóa doanh nhân, doanh nghiệp…. Mấu chốt là xây dựng hệ giá trị văn hoá kinh doanh Việt Nam bao gồm các giá trị văn hoá tinh hoa của dân tộc và các giá trị chuẩn mực của thế giới, nâng cao nhận thức về trách nhiệm xã hội, hướng tới mục tiêu phát triển doanh nghiệp bền vững, vì lợi ích con người và cho các thế hệ mai sau.
Ông Hồ Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Phát triển văn hóa doanh nghiệp Việt Nam cho biết, gần đây nhất, Nghị quyết 41-NQ/TW của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển đội ngũ doanh nhân thời kỳ mới được ban hành ngày 10/10/2023 được coi là điểm tựa để hiện thực hóa các chủ trương, quyết sách từng có để tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam vươn lên trong hội nhập.
Việt Nam đã có những doanh nghiệp vươn mình ra ngoài lãnh thổ và khẳng định được vị thế và uy tín như: Vinamilk, Viettel, Vingroup, FPT… Nhưng để “sánh vai” với các cường quốc thì cần có nhiều hơn nữa những thương hiệu mạnh. Bên cạnh các chiến lược phù hợp, nguồn vốn, trình độ nhân lực, trình độ quản lý… việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp được xem là một trong những yếu tố then chốt để tạo nên những doanh nghiệp hùng mạnh có thương hiệu toàn cầu, góp phần đưa đất nước tiến xa và ngày càng hưng thịnh.
Đảng và Nhà nước coi việc xây dựng “Văn hóa doanh nghiệp trở thành hệ điều tiết cho sự phát triển kinh tế – xã hội” là bởi văn hóa doanh nghiệp có mạnh thì doanh nghiệp mới mạnh và phát triển bền vững. Mỗi doanh nghiệp muốn tăng cường khả năng cạnh tranh, muốn phát triển bền vững, được khách hàng và đối tác nhớ đến thì cần phải xây dựng được văn hóa doanh nghiệp, Văn hóa Kinh doanh có bản sắc riêng. Đó phải là nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, nhưng cũng phù hợp với thông lệ quốc tế và văn hóa kinh doanh toàn cầu, ông Hồ Anh Tuấn nhấn mạnh.
Quan điểm này nhận được sự ủng hộ và tán dương của đông đảo doanh nghiệp và toàn xã hội. Bởi hơn ai hết, với tâm thế phụng sự xã hội và cộng đồng, mỗi doanh nhân đều từng có những trải nghiệm thấm thía và đều không muốn bị coi là “con buôn” như cách gọi tên, cách bình phẩm từ bao đời nay.
Đảm bảo cho sự phát triển bền vững, doanh nghiệp cần xây dựng, bồi đắp tính liêm chính trong kinh doanh; làm kinh tế hướng tới tăng trưởng trong sự cân bằng và hài hòa với bảo vệ môi trường. Ảnh: VCCI cung cấp
Thẳng thắn nhìn nhận, dù đã có rất nhiều nỗ lực tự khẳng dịnh bằng những đóng góp thúc đẩy tăng trường nền kinh tế; đã có rất nhiều sự ghi nhận về vai trò và tầm quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân đối với sự phát triển của đất nước… nhưng đâu đó vẫn còn tồn tại những điều chưa hoàn hảo, khiến họ, các doanh nghiệp, doanh nhân phải chịu nhiều tai tiếng, thị phi.
Lúc sinh thời, Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan từng có lần chia sẻ cùng báo giới, doanh nhân Việt Nam có tài xoay sở nhưng thiếu căn cơ, thường không có sự chuẩn bị kỹ càng mà chỉ đại khái. Người kinh doanh Việt Nam thường dễ hứa hẹn nhưng công việc thực hiện không hiệu quả, nên không giữ được chữ tín. Một người làm thì giỏi nhưng nhiều người làm lại dở. Người kinh doanh Việt Nam rất giỏi thích nghi nhưng ít sáng tạo, nghiên cứu ra sản phẩm của mình. Doanh nhân Việt thường trọng hình thức nhưng lại không quan tâm đầy đủ đến thực chất. Người kinh doanh thường ham cái nhỏ bỏ cái lớn....
Những điểm này thực sự phải thay đổi và sẽ chỉ có thể thay đổi bằng những quy tắc đạo đức, bằng nhận thức đúng đắn về trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ tuân thủ pháp luật, bằng Tư duy liên tục học hỏi, sáng tạo, hợp tác cùng thắng, cạnh tranh lành mạnh, tránh tư tưởng triệt hạ lẫn nhau; qua đó, xây dựng quan hệ hợp tác lâu bền, tích cực tham gia các mạng lưới liên kết ở phạm vi khu vực hoặc ngành cũng như các hiệp hội ngành nghề...
Ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Chủ tịch Hội đồng doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD) nhấn mạnh, để bảo đảm cho sự phát triển bền vững, doanh nghiệp cần quan tâm xây dựng, bồi đắp tính liêm chính trong kinh doanh; làm kinh tế hướng tới tăng trưởng lợi nhuận trong sự cân bằng và hài hòa với bảo vệ môi trường và phát triển xã hội, con người... Tựu trung lại là sự tu dưỡng, bồi đắp đạo đức doanh nhân và văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp.
Mỗi doanh nhân cần chuyển đổi trong tư duy, nhận thức về kinh doanh. Tư duy luôn quyết định hành động. Khi loại bỏ lối tư duy vì lợi nhuận, cam kết theo đuổi và thực hành kinh doanh nhân văn, kinh doanh có trách nhiệm với tương lai... đó chính là lựa chọn con đường phát triển bền vững.
Doanh nghiệp như vậy có thể đi chậm hơn đối thủ, nhưng đó sẽ là những bước đi vững chắc và sẽ tiến xa trong dài hạn, để có thể trụ vững trên chính sân nhà và xa hơn là vươn ra thế giới. Với 6 quy tắc đạo đức doanh nhân gồm: Tạo giá trị kinh tế cho xã hội; Tuân thủ pháp luật; Minh bạch, công bằng, liêm chính; Sáng tạo, hợp tác, cùng phát triển; Tôn trọng thiên nhiên, bảo vệ môi trường và Yêu nước, có trách nhiệm với xã hội và gia đình đều là các phẩm chất đạo đức cơ bản cần có đối với mỗi doanh nhân Việt Nam được khuyến nghị thực hành rộng rãi trong cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp.
Xây dựng và thực hành các chuẩn mực đạo đức doanh nhân, quy tắc văn hóa doanh nghiệp, văn hoá kinh doanh tiến bộ vừa có ý nghĩa quốc gia, vừa có ý nghĩa với doanh nghiệp. Song đây cũng vừa là nhiệm vụ cấp bách, là nhiệm vụ chiến lược lâu dài trong xây dựng và phát huy đội ngũ doanh nhân, doanh nghiệp Việt Nam.
Mới đây, Viện Phát triển Doanh nghiệp (VCCI) được giao chủ trì xây dựng Đề án “Thúc đẩy xây dựng Đạo đức Doanh nhân, văn hóa kinh doanh trọng cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp Việt Nam giai đoạn 2024 - 2030”. Theo đó, sẽ tập trung nghiên cứu, xác định nội hàm các yếu tố nền tảng phi vật chất của đạo đức doanh nhân, văn hóa kinh doanh Việt Nam. Công trình nghiên cứu này được coi là ở cấp độ cao hơn, sâu sắc hơn, mang tính phổ rộng và lan tỏa các giá trị nền tảng đạo đức kinh doanh đối với toàn bộ cộng đồng doanh nghiệp.
Ông Lương Minh Huân, Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp (VCCI) cho biết thêm, đề án sẽ khuyến khích, thúc đẩy các chủ thể kinh doanh, doanh nghiệp tích cực xây dựng và áp dụng các chuẩn mực đạo dức kinh doanh; tuyên truyền nâng cao nhận thức xã hội và của cộng đồng doanh nghiệp về thực hiện quy tắc đạo đức doanh nhân, xây dựng văn hóa kinh doanh Việt Nam. Qua đó, xây dựng nền tảng con người của văn hóa kinh doanh; đồng thời, nghiên cứu các nền tảng thiết chế văn hóa của giới doanh nhân và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.
Ngọc Quỳnh-Link gốc