Trong khi khối ngoại tỏ ra tích cực trong hoạt động bán ròng trên thị trường chứng khoán Việt Nam thì các quỹ hoán đổi danh mục (ETF) lại liên tục tăng trưởng và phát triển.
Theo số liệu từ Công ty chứng khoán VNDirect (VNDirect), trong 11 tháng năm 2020 khối ngoại đã bán ròng 720 triệu USD cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam, chủ yếu đến từ các quỹ chủ động.
Trong khi đó, chỉ riêng trong năm nay, đã có 5 quỹ ETF nội địa được thành lập tại Việt Nam, chiếm 70% tổng số quỹ ETF hiện đang hoạt động tại Việt Nam.
Phương án thay thế
Sự lo ngại về dịch bệnh và rủi ro khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã thúc đẩy dòng vốn đầu tư quay lại các nền kinh tế lớn như Mỹ, hoặc đổ vào các tài sản an toàn như trái phiếu hay vàng, khiến các thị trường cổ phiếu mới nổi và cận biên phải chứng kiến dòng vốn quốc tế không ngừng bị rút ra, trong đó có Việt Nam.
Diễn biến tích cực của các quỹ ETF nội có thể hấp dẫn dòng vốn ngoại
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Thanh Tuấn- Trưởng phòng phân tích VNDirect “bán ròng đã có xu hướng thu hẹp hơn trong quý IV/2020. Hơn nữa, việc các quỹ bán ròng không có nghĩa là rút tiền ra khỏi thị trường bởi nếu khối ngoại rút vốn hẳn ra khỏi Việt Nam thì tỷ giá sẽ biến động rất mạnh. Nhưng từ đầu năm đến giờ, tỷ giá USD thậm chí còn đang giảm so với VND.”
Trước sự lưỡng lự của các quỹ chủ động với cổ phiếu, VNDirect cho rằng, các quỹ ETF đang được coi là phương án thay thế rẻ hơn và hiệu quả cho các quỹ đầu tư tương hỗ trong bối cảnh thị trường biến động mạnh nhờ ưu thế về danh mục đầu tư đa dạng hóa, chi phí giao dịch thấp và các tùy chọn giao dịch chênh lệch giá.
Thực tế, xu hướng đầu tư vào các quỹ ETF đang nở rộ trên toàn cầu trong những năm gần đây và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế. Số lượng các quỹ ETF tại Việt Nam bao gồm cả quỹ ETF nước ngoài và trong nước đã tăng đáng kể trong 10 năm qua.
FTSE Vietnam ETF và VNM ETF là hai quỹ ETF ngoại đầu tiên đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam, lần lượt được thành lập vào năm 2008 và 2009 với giá trị tài sản ban đầu lần lượt là 5,1 triệu USD và 14 triệu USD.
Tuy nhiên, tính đến tháng 11/2020, tổng tài sản hiện tại của các quỹ này lần lượt là 273 triệu USD và 418 triệu USD.
Trong khi đó, quỹ ETF nội đầu tiên tại Việt Nam được thành lập vào năm 2014 là VFMVN30 với giá trị tài sản ban đầu là 9 triệu USD, và hiện đã tăng 32 lần lên 301 triệu USD tại thời điểm tháng 11/2020.
Hiện tại, số lượng các quỹ ETF trong nước tại Việt Nam là 7 quỹ, với tổng giá trị tài sản đạt khoảng 480 triệu USD. Trong đó, chỉ tính riêng trong năm 2020 đã có 5 quỹ thành lập mới với nhiều ưu điểm khi không chỉ dựa trên chỉ số vốn hóa thị trường (VN30 hay VN100) mà còn dựa trên các chỉ số tùy chỉnh dựa trên nhu cầu thực của các quỹ đầu tư hiện nay, bao gồm các quỹ như VN Diamond, VNFIN Lead và VNFIN Select.
Liên tiếp hút dòng tiền
Không chỉ gia tăng về số lượng mà các quỹ ETF trong nước cũng không ngừng tăng trưởng về chất lượng khi dòng tiền được đổ vào các quỹ ETF đã được tăng lên đáng kể trong thời gian vừa qua.
Đơn cử như quỹ VFMVN Diamond ETF vừa phát hành thêm 41,7 triệu chứng chỉ quỹ (ccp) nâng tổng khối lượng lên 293,3 triệu đơn vị, ước tính số tiền mới đổ vào quỹ gần 670 tỷ đồng.
Thực tế VFMVN Diamond đã hút vốn mạnh từ nửa tháng 11 với khối lượng phát hành ròng 21,9 triệu chứng chỉ quỹ. Đặc biệt từ đầu tháng 12 đến nay, quỹ đã tăng quy mô thêm 95,1 triệu chứng chỉ quỹ với tổng giá trị khoảng 1.500 tỷ đồng.
Hiện tại, VFMVN Diamond đang là một trong mười khoản đầu tư lớn nhất của Pyn Elite Fund với giá trị ước tính khoảng 35 triệu USD (khoảng 820 tỷ đồng).
Trong khi đó, CTBC Vietnam Equity Fund, quỹ đầu tư đến từ Đài Loan do Dragon Capital quản lý dù mới được thành lập nhưng cũng liên tục mua chứng chỉ quỹ VFMVN Diamond ETF. Hiện tại, CTBC Vietnam Equity Fund đang nắm giữ 16 triệu chứng chỉ quỹ VFMVN Diamond ETF, tương ứng giá trị 262 tỷ đồng.
Tương tự, SSIAM VNFIN Lead ETF cũng vừa hút ròng 6 triệu chứng chỉ quỹ, tương đương số tiền đổ vào quỹ khoảng 77 tỷ đồng, nâng tổng khối lượng lên thành 81,3 triệu đơn vị, giá trị NAV/ccp tăng mạnh lên hơn 13.239 đồng kép quy mô hoạt động của quỹ lần đầu vượt mốc 1.000 tỷ đồng (đạt hơn 1.076 tỷ).
Đáng chú ý, quỹ ETF ngoại FTSE Vietnam ETF sau giai đoạn bị rút vốn mạnh những tháng đầu năm bởi ảnh hưởng dịch Covid-19 đang hút vốn khá mạnh trong thời gian gần đây.
Chỉ tính từ đầu tháng 12 tới nay, FTSE Vietnam ETF đã hút ròng lượng vốn lên tới 37 triệu USD (khoảng 860 tỷ đồng). Dù vậy, do ảnh hưởng của giai đoạn rút vốn đầu năm nên lượng vốn lũy kế từ đầu năm tới nay vào FTSE Vietnam ETF chỉ là 27,65 triệu USD.
Đến ngày 17/12/2020, tổng quy mô danh mục FTSE Vietnam ETF đạt 324 triệu USD, trong đó quỹ dành 100% đầu tư cổ phiếu Việt Nam.
Chung xu hướng tích cực, quỹ Vaneck Vectors Vietnam ETF (VNM ETF) cũng hút ròng vốn trở lại từ đầu tháng 12 tới nay với giá trị 5,86 triệu USD (135 tỷ đồng). Đây là quỹ ETF có quy mô lớn nhất đầu tư vào Việt Nam với tổng quy mô danh mục 436 triệu USD (hơn 10.000 tỷ đồng), trong đó 65% tỷ trọng của quỹ được phân bổ tại thị trường Việt Nam.
Nhìn vào diễn biến này của các quỹ ETF , ông Trần Xuân Bách – Chuyên viên phân tích và chiến lược thị trường Công ty chứng khoán Bảo Việt (BVSC) nhận định “ khi vẫn còn các quỹ ETF bơm ròng vào thị trường tức là xu hướng của dòng vốn ngoại chảy thông qua các quỹ ETF vẫn còn tồn tại trên thị trường Việt Nam và sẽ còn tiếp tục tăng lên trong thời gian tới”.