Phát biểu trước Thượng viện Anh mới đây, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) Andrew Bailey đã cảnh báo sự sụp đổ gần đây của hai công ty Mỹ sử dụng đòn bẩy tài chính cao có thể là “con chim báo bão” cho rủi ro hệ thống, gợi nhớ khủng hoảng tài chính 2008.
Ông Bailey nhấn mạnh cần “kiểm tra kỹ lưỡng” để xác định liệu sự kiện của First Brands và Tricolor chỉ là trường hợp cá biệt hay dấu hiệu cho những rủi ro lớn hơn. “Trước khủng hoảng 2008, nhiều người nghĩ rằng các khoản vay thế chấp dưới chuẩn ở Mỹ quá nhỏ để gây ảnh hưởng hệ thống. Đó là đánh giá sai lầm”, ông nói.
Khủng hoảng 2008 xuất phát từ cơn sốt cho vay thế chấp tại Mỹ, khiến nhiều ngân hàng toàn cầu đặt cược rủi ro cao vào hàng tỷ bảng các khoản vay mua nhà. Hệ quả là suy thoái sâu và hàng loạt gói cứu trợ ngân hàng tốn kém tại Mỹ và châu Âu, bao gồm RBS và Lloyds ở Anh.
Ông Bailey cảnh báo các kỹ thuật tài chính phức tạp trên thị trường tín dụng tư nhân hiện nay gợi nhớ thời kỳ đó, cùng với cách xếp hạng tín dụng lỏng lẻo dựa vào mô hình nội bộ ngân hàng, từng là nguyên nhân dẫn tới khủng hoảng.
Phó Thống đốc BoE Sarah Breeden cũng cho biết ngân hàng sẽ tiến hành bài sát hạch giả định “chiến tranh tài chính” để kiểm tra mối liên kết giữa thị trường tín dụng tư nhân và các lĩnh vực khác.
Bà nhấn mạnh: “Đòn bẩy cao, thiếu minh bạch, sự phức tạp và tiêu chuẩn đánh giá tín dụng yếu là nguồn gốc dễ tổn thương, đã góp phần vào hai vụ vỡ nợ này".
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh (BoE), ông Andrew Bailey.
Ngoài ra, Thống đốc Andrew Bailey cũng cảnh báo Brexit sẽ tác động tiêu cực tới nền kinh tế Anh trong nhiều năm tới. Ông nhấn mạnh việc dựng rào cản thương mại luôn làm giảm tăng trưởng, đồng thời cho biết nền kinh tế đang dần điều chỉnh theo các mối quan hệ thương mại mới.
Ông Bailey lưu ý năng suất thấp nhiều năm đã đẩy nợ công lên cao, khiến nền kinh tế dễ tổn thương trước lạm phát và làm chính sách tiền tệ khó điều hành. “Nếu tăng trưởng trong 15 năm qua đạt mức trung bình trước khủng hoảng tài chính, nợ trên GDP hiện sẽ là 82%, thay vì 96% như hiện nay”, ông nói.
Hồi đầu tháng 10, BoE cũng cảnh báo rủi ro từ tín dụng tư nhân do các tổ chức phi ngân hàng phát hành, đồng thời xem xét các cải cách để làm thị trường trái phiếu chính phủ bền vững hơn. Phó Thống đốc Sarah Breeden cho biết ngân hàng sẽ kiểm tra khả năng lan tỏa rủi ro từ tín dụng tư nhân sang các lĩnh vực khác.
Đáng chú ý, BoE cảnh báo nguy cơ điều chỉnh mạnh trên thị trường chứng khoán Mỹ và trái phiếu chính phủ, đặc biệt nếu nhận thức về uy tín của Fed thay đổi đột ngột. Báo cáo mới nhất của Ủy ban Chính sách Tài chính (FPC) cho biết định giá cổ phiếu S&P 500 đang tập trung cao vào 5 công ty lớn nhất, tương tự thời kỳ bong bóng dotcom, khiến thị trường dễ tổn thương trước những cú sốc, bao gồm cả rủi ro từ trí tuệ nhân tạo (AI).
Theo BoE, chi phí vay của chính phủ Anh có liên quan chặt chẽ đến lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ, do đó bất kỳ biến động nào trên thị trường Mỹ có thể ảnh hưởng trực tiếp tới tài chính công của Anh. Lợi suất trái phiếu dài hạn của Anh vừa đạt mức cao nhất kể từ 1998, phản ánh lo ngại về nợ cao và bất ổn chính trị toàn cầu.
Anh Phan-Link gốc