Từ đầu tháng 10, quy định xóa độc quyền vàng miếng, cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu và sản xuất vàng miếng có hiệu lực, nhưng việc nhập vàng dự kiến sớm nhất phải đến đầu năm 2026 mới có thể được thực hiện.

Theo quy định, các doanh nghiệp muốn được cấp phép sản xuất vàng miếng phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng, ngân hàng là 50.000 tỷ đồng. Các đơn vị này phải trong danh sách đang được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp giấy phép kinh doanh mua, bán kim loại quý, không bị xử phạt hoặc đã khắc phục xong nếu vi phạm.

Hiện có 38 doanh nghiệp, ngân hàng được cấp phép kinh doanh mua, bán vàng miếng. Tuy nhiên, tính theo quy mô vốn điều lệ hiện hành, chỉ một số doanh nghiệp "đầu ngành" có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên như PNJ, DOJI, SJC.

Về phía ngân hàng, tính đến thời điểm hiện tại có 8 ngân hàng có vốn điều lệ trên 50.000 tỷ đồng gồm Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank, VPBank, Techcombank, MB và ACB.

Nghị định 232 có hiệu lực vào 10/10/2025, nhưng sớm nhất phải đến đầu năm 2026, việc nhập khẩu vàng nguyên liệu và sản xuất vàng miếng mới có thể được thực hiện.

Theo dự thảo Thông tư hướng dẫn một số điều của Nghị định 232 đang được NHNN lấy ý kiến, hoạt động xuất khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu sẽ được quản lý thông qua cơ chế hạn mức hằng năm. Căn cứ vào mục tiêu chính sách tiền tệ và cung - cầu vàng trong từng thời kỳ, quy mô dự trữ ngoại hối nhà nước, tình hình thực hiện hoạt động xuất khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu, NHNN sẽ xây dựng tổng hạn mức nhập khẩu cho cả nước (nếu có).

Trên cơ sở đó, NHNN phân bổ hạn mức cho từng doanh nghiệp và ngân hàng thương mại đủ điều kiện sản xuất vàng miếng. Thời hạn xây dựng, cấp hạn mức xuất khẩu, nhập khẩu vàng thực hiện chậm nhất ngày 15/12 hàng năm.

Các nghiệp, ngân hàng thương mại có nhu cầu cấp hạn mức xuất khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu cho năm tiếp theo phải gửi 1 bộ hồ sơ đến NHNN (Cục Quản lý ngoại hối).

Trước ngày 15/12 hằng năm, NHNN cấp hạn mức xuất khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp, ngân hàng thương mại nói trên hoặc có văn bản thông báo từ chối (ghi rõ lý do).

NHNN lý giải, quy định về thời hạn chậm nhất ngày 15/11 hàng năm gửi hồ sơ đề nghị để cơ quan này làm căn cứ tính tổng hạn mức xuất khẩu, nhập khẩu vàng, từ đó phân bổ hạn mức cho từng doanh nghiệp, ngân hàng thương mại.

Như vậy, mặc dù Nghị định 232 có hiệu lực vào 10/10/2025, nhưng theo quy định trên, ngay cả khi Thông tư hướng dẫn Nghị định được ban hành ngay trong tháng 10/2025 thì sớm nhất phải đến đầu năm 2026, việc nhập khẩu vàng nguyên liệu và sản xuất vàng miếng mới có thể được thực hiện.

Với quy định này, nhiều chuyên gia cho rằng giá vàng trong nước vẫn chưa thể hạ nhiệt ngay trong thời gian tới. Trong văn bản góp ý mới đây, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng quy hoạt động nhập khẩu vàng miếng theo hướng kiểm soát nhiều tầng nấc, bao gồm: Giấy phép xuất nhập khẩu vàng; hạn mức xuất nhập khẩu hằng năm; giấy phép xuất nhập khẩu cho từng lần sẽ tạo ra nhiều giấy phép con, làm gia tăng thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ và gây khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

VCCI đề nghị nên theo hướng đơn giản hóa thủ tục, đồng thời vẫn đáp ứng yêu cầu quản lý. Cụ thể bỏ giấy phép xuất nhập khẩu vàng, bởi giấy phép này chỉ cấp cho các doanh nghiệp sản xuất vàng, còn các doanh nghiệp sản xuất vàng đã do NHNN cấp phép, quản lý chặt chẽ. Do đó, việc yêu cầu thêm một giấy phép xuất nhập khẩu riêng là không cần thiết, mang tính chất "giấy phép lồng trong giấy phép".

Việc yêu cầu phải có giấy phép cho từng lần, trong khi đã khống chế hạn mức cả năm là không hợp lý. Trong bối cảnh thị trường vàng có nhiều biến động và chịu tác động mạnh từ yếu tố trong và ngoài nước, VCCI cho rằng việc chờ cấp phép từng lần có thể khiến doanh nghiệp bỏ lỡ cơ hội kinh doanh, giảm tính linh hoạt trong vận hành.

Theo một số ý kiến, quy định về cấp phép từng lần có thể nhằm giúp cơ quan quản lý nắm thông tin về hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp, chủ động trong việc điều hành. Tuy nhiên, việc này có thể thực hiện thông qua yêu cầu cơ quan hải quan liên thông dữ liệu với NHNN, hoặc yêu cầu doanh nghiệp báo cáo định kỳ về tình hình thực hiện hạn mức xuất nhập khẩu. Những biện pháp này vừa đảm bảo hiệu quả giám sát, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp chủ động trong hoạt động kinh doanh.

Tại dự thảo thông tư, thời gian cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ giảm từ 30 ngày xuống 10 ngày. Việc sửa đổi, bổ sung hồ sơ cũng được rút từ 15 ngày xuống 5 ngày.

Với giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng, thời gian giải quyết giảm từ 30 xuống 20 ngày; thủ tục cấp giấy phép tạm nhập vàng để tái xuất cũng giảm từ 15 xuống 10 ngày.

Theo khảo sát của VnBusiness, giá vàng trong phiên giao dịch sáng ngày 29/9 được SJC, PNJ, DOJI, Bảo Tín Minh Châu và các ngân hàng thương mại như ACB, Eximbank… niêm yết giá mua vào 133,5 triệu đồng/lượng và bán ra 135,5 triệu đồng/lượng bán ra, tăng thêm 500.000 đồng mỗi lượng so với cuối tuần trước.

Giá vàng miếng đang tiến sát mốc đỉnh lịch sử từng lập hồi đầu tháng 9 là 135,8 triệu đồng/lượng.

Trên thị trường quốc tế, giá kim loại quý là hơn 3.790 USD/ounce, quy đổi khoảng 121 triệu đồng mỗi lượng. Như vậy, chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới lên đến 14,5 triệu đồng/lượng.

Thanh Hoa-Link gốc