Nhìn từ tín hiệu đáng mừng ở một số ngành hàng xuất khẩu mũi nhọn (như dệt may, đồ gỗ, thủy sản) trong 10 tháng đầu năm nay, để thấy ngoài yếu tố tích cực của thị trường thì đó là cả quá trình mà doanh nghiệp khối nội nỗ lực cải thiện sản xuất, chủ động tìm kiếm đơn hàng, giữ sức hấp dẫn sản phẩm trong mắt người tiêu dùng quốc tế, nhận diện “điểm thắt” để tháo gỡ….Những điều này được kỳ vọng giúp họ “chạm đích” thành công kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2024.

Hiện tại tuy chưa có số liệu cập nhật mới nhất về xuất khẩu (XK) dệt may trong 10 tháng 2024, nhưng theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, XK hàng dệt may tính lũy kế đến ngày 15/10/2024 đã tăng 2,61 tỷ USD, tương ứng tăng 10% so với cùng kỳ năm trước.

“Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng”

Hiện tại hầu hết các thị trường XK chính của dệt may Việt Nam đều có tín hiệu phục hồi tích cực, nhất là có sự chuyển dịch đơn hàng từ Trung Quốc, Bangladesh, Myanmar sang Việt Nam. Tồn kho tại các thị trường chủ lực như Mỹ, EU, Nhật Bản có xu hướng giảm dần so với cùng kỳ năm trước, cộng với sức mua có xu hướng tăng đã tạo nên sự phục hồi nhu cầu đặt hàng từ các đối tác.

Nhờ chủ động tìm kiếm đơn hàng và kết nối giao thương đã giúp các DN khối nội trong ngành đồ gỗ đạt tăng trưởng tốt về XK trong 10 tháng 2024.

Song song đó, điều đáng mừng là nhiều doanh nghiệp (DN) trong nước đang có đơn hàng đến hết quý 2/2025 và thậm chí là quý 3/2025. Riêng về mục tiêu cán mốc kim ngạch XK đạt 44 tỷ trong năm 2024 (tăng 9% so với năm 2023) đang được các DN tăng tốc, nhất là trong 2 tháng còn lại của năm nay khi là mùa cao điểm tiêu dùng cuối năm tại những thị trường lớn như Mỹ, EU.

Đứng ở góc độ DN nội địa hàng đầu về XK dệt may, ông Cao Hữu Hiếu, Tổng giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), cho biết nhiều khả năng Vinatex sẽ “chạm đích” thành công kế hoạch sản xuất năm 2024 (riêng kim ngạch XK 9 tháng đầu năm 2024 đạt gần 1,5 tỷ USD, tăng hơn 7% so với cùng kỳ năm 2023) nhưng vẫn cần thận trọng trước bối cảnh thị trường không có nhiều tín hiệu khả quan để có thể hy vọng vào những kết quả đột phá trong tương lai gần. 

Với phương châm “biết người biết ta, trăm trận trăm thắng”, ông Hiếu nhấn mạnh điều quan trọng trong những tháng cuối năm và năm 2025 sắp tới là cần nhận diện “điểm thắt” để tháo gỡ với 6 vấn đề quan trọng. Thứ nhất là thiếu hụt lao động. Thứ hai là tập trung tăng năng suất các nhân tố tổng hợp. Thứ ba là cải thiện năng lực sản xuất. Thứ tư là tăng giá trị gia tăng cho sản phẩm thay vì tăng quy mô sản xuất. Thứ năm là kết nối năng lực sản xuất chuỗi. Thứ sáu là kiên định mục tiêu xanh hóa chuỗi sản xuất.

Ngoài ngành hàng nêu trên, tín hiệu đáng mừng có thể kể đến XK mặt hàng gỗ và lâm sản trong 10 tháng năm 2024 đã đạt kim ngạch 14,05 tỷ USD, tăng 19,9% so với cùng kỳ năm trước. Giới quan sát kỳ vọng nếu giữ đà tăng trưởng 15 - 19% thì XK đồ gỗ và lâm sản trong năm nay có thể sẽ đạt 15,5 - 16 tỷ USD, nhất là khi thị trường đang có những tín hiệu phục hồi khá tốt ở những thị trường chủ lực đối với một số sản phẩm XK chính.

Điều này cũng cần phải ghi nhận tâm thế chủ động trong sản xuất, tìm kiếm đơn hàng của các DN, thích ứng với các tiêu chuẩn mới từ thị trường nhập khẩu, củng cố sự tin tưởng của phía đối tác nhập khẩu, duy trì mối quan hệ mật thiết với những thương hiệu quốc tế. 

Đơn cử như thông tin từ CTCP chế biến gỗ Đức Thành hôm 31/10, đó là vào thời điểm cuối năm công ty nhận được đơn hàng “siêu to khổng lồ” từ đối tác lâu năm – Le Comptoir De Mathilde, một thương hiệu có tên tuổi từ Pháp, với tổng giá trị lên tới 1 triệu USD. Trong đó, yêu cầu “khó nhằn” nhất chính là một phần của đơn hàng trị giá khoảng 250.000 USD phải được giao gấp chỉ trong vòng 3 tuần.

Và ngay lập tức, dù kế hoạch sản xuất đã dày đặc vì mùa cuối năm, bà Lê Hải Liễu, Chủ tịch HĐQT của công ty này, đã triệu tập một cuộc họp khẩn, tập hợp đầy đủ đội ngũ quản lý để bàn bạc phương án xử lý nhằm đáp ứng những yêu cầu gấp gáp được đặt ra từ đơn hàng quan trọng này.

Kỳ vọng sẽ “chạm đích” thành công

Ngoài ra, để XK đồ gỗ và lâm sản có được con số tăng trưởng tốt như vậy một phần cũng nhờ vào tầm quan trọng của xúc tiến thương mại, kết nối giao thương. 

Như chia sẻ của ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), việc tham gia vào các hoạt động xúc tiến thương mại hay các triển lãm, hội chợ quốc tế giúp cho DN ngành gỗ mở rộng thêm các thị trường XK mới, phát huy các phân khúc sản phẩm thế mạnh nhằm đứng vững tại những thị trường truyền thống. Và nhất là DN phải nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm, có chiến lược phát triển bền vững trong dài hạn để gia tăng thị phần XK.

Hay như với XK thủy sản. Số liệu của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (Vasep) cho thấy tháng 10/2024, XK thủy sản ước đạt hơn 1 tỷ USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm ngoái. Lần đầu tiên sau 27 tháng (kể từ tháng 6/2022), XK thủy sản theo tháng đã trở lại đạt mức 1 tỷ USD– một dấu mốc đáng mừng cho các DN thủy sản Việt Nam. Lũy kế tới cuối tháng 10/2024, XK thủy sản đạt 8,27 tỷ USD, tăng 11,4% so với cùng kỳ năm 2023.

Để có được thành quả về XK thủy sản không phải là điều dễ dàng. Theo bà Lê Hằng, Giám đốc Truyền thông của Vasep, những yếu tố chính góp phần quan trọng chính là nhu cầu từ các thị trường lớn đang tăng trở lại, đặc biệt là đối với các sản phẩm chủ lực như tôm và cá tra. Bên cạnh đó, sản phẩm thủy sản Việt Nam vẫn giữ được sức hấp dẫn trong mắt người tiêu dùng quốc tế, đặc biệt là với những sản phẩm chế biến sâu và chất lượng cao.

Như việc XK sang Trung Quốc và Hồng Kông bùng nổ với mức tăng 37% trong tháng 10/2024, đã khẳng định vị thế là thị trường lớn nhất và có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong tháng. Bà Hằng cho rằng tiêu thụ thủy sản tươi sống cho ngành dịch vụ nhà hàng, khách sạn, du lịch ở Trung Quốc vẫn là điểm sáng cho XK thủy sản Việt Nam sang thị trường này vì chúng ta có lợi thế về mặt địa lý và thị hiếu dùng.

Nhìn về triển vọng quý 4/2024 và cho cả năm 2024, bà Lê Hằng nhận định kết quả XK quý 4 sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có kết quả thanh tra IUU từ EU và quyết định về thuế chống trợ cấp đối với tôm XK sang Hoa Kỳ. Nếu không có biến động lớn và những khó khăn như thẻ vàng IUU không dẫn đến kịch bản tiêu cực, tin rằng XK thủy sản có thể tiếp tục tăng trưởng tích cực. Dự kiến, năm 2024, XK thủy sản sẽ đạt khoảng 9,5 tỷ USD, tăng 7% so với năm 2023.

Với tín hiệu tích cực từ hai lĩnh vực XK mũi nhọn là đồ gỗ và thủy sản đã góp phần quan trọng vào kim ngạch XK nông lâm thủy sản trong tháng 10/2024 ước đạt 5,91 tỷ USD. Như vậy, tổng kim ngạch XK nông lâm thủy sản trong 10 tháng năm 2024 đã đạt 51,74 tỷ USD, tăng 20,2% so với cùng kỳ năm 2023.

Từ những con số “biết nói”, rất đáng khích lệ của dệt may cho đến nông lâm thủy sản, để thấy ngoài yếu tích cực của thị trường thì điều quan trọng là sự nỗ lực cải thiện của bản thân những DN thuộc khối nội trong sản xuất và XK với tâm thế chủ động, đảm bảo các đơn hàng hoàn thành đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng. Có như vậy, điều kỳ vọng là họ sẽ “chạm đích” thành công kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2024 này và có những kết quả đột phá.

Thế Vinh-Link gốc